VO 4.1 Prolaps en urine-incontinentie Flashcards
Wat is de prevalentie van incontinentie en prolaps?
Incontinentie:
- Urine: 24 -45%
- Anaal: 2.2 –24%
Prolaps:
- Klachten: 4 –12%
- Lifetime risk prolaps chirurgie: 11 –19%
- (piek 55 –70 jaar): vanwege oestrogeen deficiëntie
De vraag is wanneer spreek je van incontinentie en wanneer spreek je van prolaps? En wanneer ervaren mensen klachten?
Waarom zien we steeds meer mensen met prolaps?
We gaan substantieel meer patiënten zien met prolaps en incontinentie, mensen worden zich meer bewust van het feit dat we het kunnen behandelen, daarnaast wordt incontinentie minder sociaal geaccepteerd en ook worden mensen steeds ouder.
Wat is de relatie tussen zwangerschap en urine-incontinentie/prolaps?
Bij urine-incontinentie is de eerste bevalling de grootste risicofactor. Bij prolaps is hoe meer kinderen hoe groter de kans op een verzakking.
Wat voor vormen van incontinentie ken je?
- Stress incontinentie: niezen, hoesten, de wc niet halen.
- Urge incontinentie
- Gemengde incontinentie: combinatie van klachten
- Overloop incontinentie (neurogene incontinentie)
Welke vorm van incontinentie is het ergst?
Urge is erger want het is onvoorspelbaarder.
Welke soort incontinentie komt het meest voor?
Wat zijn de klachten bij overloop incontinentie?
Overloop: continue lekkage, druppelen bij onvolledige lediging, slappe straal, horten en stoten. Dyssynergie van detrusor/sphincter. Het komt door een neurogene oorzaak.
Wat zijn de kenmerken van stress urine incontinentie?
- Inspanning gerelateerd
o Sporten
o Hoesten, niezen en persen
o Opstaan - Fertiele levensfase: heel erg gerelateerd aan de geboorte van het eerste kind.
- Oorzaken:
o Hypermobiliteit van de urethra: verliest de ondersteuning ter hoogte van de blaashals.
o Intrinsieke Sfincter Deficiëntie
Stress incontinentie ligt aan de urethra en aan de blaashals.
Wat zijn de kenmerken van urge urine incontinentie?
- Verlies bij aandrang
o Onvoorspelbaar
o “Net niet het toilet kunnen halen”
o Incontinentie bij het horen van een waterstraal - Mn postmenopauzaal/irritatie
- Oorzaak:
o Detrusor overactiviteit: verminderde compliantie: dus stijging van de druk in de blaas en de druk in de m. detrusor. Op het urodynamisch onderzoek.
o Urineweginfectie en corpus alienum kunnen klachten ook opwekken.
Urge incontinentie ligt aan de m. detrusor. Spant aan op het moment dat het niet moet. Als deze aanspant dan ontspant de blaashals en verlies je urine.
Wat vraag je uit bij de anamnese omtrent incontinentie?
- Bij drukverhogende momenten of niet
- Urgency
- Urge incontinentie: je moet urine 5-10 minuten moeten kunnen uitstellen. Voor ontlasting is dit een kwartier.
- Afwijkende mictiefrequentie en nachtelijke mictie
- Hoeveelheid verlies
- Voiding dysfunctie: start/stop mictie, zwakke straal, incomplete lediging, persmictie. Mictie en defecatie is ontspanning. Je moet dus gaan zitten. Omdat je anders je bekkenbodem aanspant. Als je boven de wc gaat hangen dan span je het aan.
Hoeveel ml water past in de blaas? En hoe vaak plas je dan op een dag?
Er past tussen de 400-500 ml water in de blaas. Dus afwijkende mictiefrequentie is meer dan 7-8x per dag. ’s Nachts is een frequentie van meer dan 2x abnormaal.
Wat zijn de risicofactoren voor stressincontinentie?
- Vaginale Bevalling
- > BMI
- Leeftijd
- Hysterectomie
- Obstructief long lijden: heel veel kracht op het bekkenbodem
- Roken: roken maakt het weefsel slechter.
Patiënte heeft 2 kinderen gekregen, de eerste keer is ze per sectio caesarea bevallen i.v.m. stuitligging. Haar tweede kind is spontaan geboren en de klachten zijn begonnen na de geboorte van haar tweede kind. Op dit moment sport zij niet meer en durft ze bijna geen gemeenschap te hebben i.v.m. schaamte voor haar probleem. Ze heeft last van incontinentie.
Wat voor onderzoeken zou je willen doen?
- Gevalideerde vragenlijsten
- Mictiedagboek: hoeveelheid en frequentie.
- PAD test: PAD staat voor incontinentieverband: je weegt hoeveel urine iemand verliest
- Lichamelijk onderzoek (stress test)
- Urinesediment: om urineweginfectie uit te sluiten.
- Echoscopie
- Urodynamisch onderzoek
- Cystoscopie
Wat is er afwijkend aan dit mictiedagboek?
Urge incontinentie omdat er overal sprake is van aandrang.
Hoe ontstaat stressincontinentie?
Bij de echo kijk je wat er gebeurt met de urethra als iemand hoest of perst (valsalva). Als iemand perst dan beweegt de blaashals meer naar buiten. Hierdoor zijn de onderste mechanismen niet meer sterk genoeg om de urethra af te knijpen. Normaliter zal de blaashals niet zo ver meebewegen.
Wat is het urodynamisch onderzoek?
- Vullingsfase:
o Capaciteit blaas
o Hoesten: stress incontinentie
o Detrusor overactiviteit
o Compliantie van de blaas - Mictie fase
o Mictie patroon
o Residu
o Contractie kracht blaas
Pves: druk in de blaas (drukslang in de blaas), Pabd: druk in de buik (drukslang in het rectum), Pdet: druk in de blaasspier (verschil tussen Pves en Pabd: dus een indirecte afleiding). Qura: flow in de urethtra. EMG: in de bekkenbodemspier. Vinf: is vulling van de blaas.
Wat is er afwijkend aan dit urodynamisch onderzoek?
De pieken komen omdat iemand gevraagd wordt om te hoesten. De diagnose is stressincontinentie. Bij kleine hoeveelheden verlies van vloeistof door stress. Geen sprake van persmictie en een normale flow van urine.
Wat voor operaties kun je doen voor stress-incontinentie?
- Minimale invasieve technieken:
o Urethra suspensie: transobturator/ retropubisch: zorgt voor een knik in de urethra, waardoor die dicht zit bij stress. Het bandje leg je tension free, waardoor het alleen maar blokkeert bij drukverhogende momenten, normaal sluit het de urethra niet af en kun je gewoon normaal plassen. Je opereert vanuit de vagina. - Para-urethrale injecties
- Colposuspensie volgens Burch: bij de blaashals aangrijpen, het daar vastzetten aan de achterkant van het schaambeen.
- Fascie sling
Wat zie je op dit plaatje?
Je ziet op de echo dat de bekkenbodemspier schade heeft opgedaan (rechts). Dit noem je een levator avulsie. De spier is afgescheurd van zijn insertie: arcus tendineus.
Welke vormen van prolaps komen vaak samen voor?
Bij een topprolaps zie je eigenlijk bijna altijd dat de darmen mee gaan dus eigenlijk een vorm van een enterocele. Als we een cystocele zien dan zien we bijna ook altijd dat de uterus meegaat. Dit zien we ook bij een rectocele als de uterus meegaat.
Hoe werkt de POPQ?
- Steensnede ligging
- Tijdens maximale vasalva: we laten iemand persen.
Posterior wall (Bp), anterior wall (Ba), cervix or cuff (C). - Stadium 0 = geen prolaps
- Stadium I = distale punt prolaps > 1 cm boven het hymen
- Stadium II = distale punt ≤ 1 cm boven het hymen en ≤ 1 cm beneden het hymen. SIGNIFICANTE prolaps (alles tussen +1 en -1)
- Stadium III = distale punt van de prolaps > 1 cm beneden het hymen: alles meer dan +1
- Stadium IV = volledige eversie van de uterus en vagina
Welk stadium van de POPQ past hierbij?
Ba + 2 (stadium 3), Bp +1 (stadium 2). Dus een twee compartimenten prolaps.
Welk stadium van de POPQ past hierbij?
Ba +8, Bp +8, C +8. Weefsel is geschuurd: er is decubitus ontstaan. Totaal prolaps (uterus is buiten het lichaam): dus stadium 4. Risico: blaas kan er ook achteraan gaan en hierdoor kunnen de ureteren afknikken en kunnen mensen niet goed plassen.
Wat voor aanvullende onderzoeken zet je in voor een prolaps?
- Cysto-Colpo-Defaecogram: contrast in de blaas, vagina en rectum. Dan op een toilet zitten en daar maak je een video van.
- Transperineale echografie (2D/3D/4D)
- MRI
- (Cystoscopie/Recto/Sigmoidoscopie): uitsluiten of iemand niet een andere aandoening heeft.
Op een CT-scan zie je de bekkenbodemorganen niet goed.
Wat is een voorwandplastiek?
Voorwandplastiek: je gaat de vagina die is uitgerekt qua weefsel over elkaar leggen. Dit soort operaties worden niet meer gedaan. Het werkt iets.
