HC 2.6 Geassisteerde voortplantingstechnieken Flashcards
Waar kijk je naar omtrent ongewenste kinderloosheid?
- Diagnose (per exclusionem)
- Prognose
- De weg naar behandeling
- Gezondheidsrisico’s
Welke klachten passen er bij anovulatie?
WHO I en WHO III zijn hypo-oestrogeen en hierbij passen overgangsklachten.
Wat voor anamnese doen we bij ongewenste kinderloosheid?
Anamnese vrouw
- Duur kinderwens (primair of secundair), obstetrische & algemene voorgeschiedenis
- Menstruele cyclus regelmatig of onregelmatig
- PID’s, SOA’s, dysmenorroe, endometriose klachten
- Kennis over vruchtbare periode, coïtus frequentie, seksuele problemen
- Medicatie, allergie, intoxicaties, sociaal, beroep, familiaal (endometriose, PCOS en vroege overgang kan in families voorkomen)
Anamnese man
- Genitale infecties, operaties, liesbreuk, cryptorchisme, genitaal trauma, ejaculatie, seksuele problemen
- Intoxicaties, sociaal, beroep (in contact met giftige stoffen)
Wat voor lichamelijk onderzoek en echoscopisch onderzoek doen we bij ongewenste kinderloosheid?
- Lichamelijk onderzoek: BMI, overbeharing, habitus (Tanner), anatomische afwijkingen, vaginisme (speculum onderzoek en Vt)
- Echoscopisch onderzoek: Vorm uterus, aanwijzingen voor endometriose, sliding sign viscera ten opzichte van uterus, ovariële (endometriose, dermoïd) cysten
Waaruit bestaat het oriënterend vruchtbaarheidsonderzoek?
- Semenanalyse
- Testen op chlamydia: 5-10% kans op eileiderschade
- Ovulatietesten: door progesteron te meten (midluteaal)
Wat doe je op basis van de zaadanalyse bij de man?
Als bij de man de zaadanalyse goed is hoef je bij de man geen andere dingen te doen. Stel de zaadanalyse is afwijkend dan gaan we vragen of meneer ziek is geweest, stress heeft gehad want dit heeft invloed op de semenkwaliteit. Is dat zo dan herhalen we de semenanalyse na een maand of 3. Is deze nog steeds afwijkend, dan verder andrologisch onderzoek bij de man.
Wat is het beleid bij aanwijzingen voor endometriose/hydrosalpingen?
We counselen de patiënt eerder richting een diagnostische scopie bij klachten passend bij endometriose zoals dysmenorroe (pijnlijke menstruatie), pijn bij het vrijen of vocht rondom de eierstokken op de echo.
Wat doe je als er uit het oriënterend fertiliteitsonderzoek geen duidelijke oorzaak komt van het probleem?
Dan ga je kijken in het prognostisch model (HUNAULT score), < 30% dan doe je IVF/IUI, tussen de 30-40% dan is het discutabel, > 40% dan wacht je 6-12 maanden expectatief. Dit doe je omdat bij geen enkele behandeling die we aanbieden dat percentage geeft.
Wat zijn behandelingen voor subfertiliteit met een duidelijke oorzaak?
- Fertiliteitschirurgie
- Ovulatie-inductie
- IUI: intra uteriene inseminatie
- IVF: in vitro fertilisatie
- ICSI/PESA/TESE: ICSI in combinatie met chirurgisch verkregen zaad (PESA/TESE)
- Chirurgie man
Wanneer denken we aan mensen met tubapathologie?
Bij mensen met endometriose, PID, SOA’s of gecompliceerde appendicitis dit kan leiden tot afgesloten eileiders.
Hoe kunnen we de eileiders in beeld brengen?
- HSG: extra afspraak, radiologie, pijnlijk, soms heb je intravasatie van contrastmiddel en dit kan leiden tot embolieën.
- Contrastechoscopie: poliklinisch, goedkoop, wel soms lastig te interpreteren.
- Laparoscopie met tubatesten: invasief, narcose, chirurgische en anesthesiologische risico’s. Deze techniek geeft je wel de meeste informatie.
Wat zijn klachten van endometriose?
- Dysmenorroe: pijnlijke menstruatie
- Dysparenie: endometriose hoopt zich met name op in het Cavum Douglas: overgang van de vaginatop en baarmoeder. Als je gemeenschap hebt dan komt de penis precies op de plek waar je gemeenschap hebt.
- Groei van endometriose in de darm: wisselende consistentie en pijn bij ontlasting gedurende de menstruatie. = Dyschezie
- Dysurie: pijn bij het plassen rondom de menstruatie.
Wat is de behandeling van endometriose?
Wegbranden of wegsnijden. Milde endometriose is meestal behandelbaar met nog een goede zwangerschapskans. De kans verbeterd dus ook na het ingrijpen. Hooggradige endometriose leidt meestal tot noodzaak tot IVF. Ook endometriose kan rondom de baarmoeder gaan zitten, wat invloed heeft op het intrauteriene milieu en de innestelingskansen.
Welke afwijkingen kunnen er zijn in de baarmoeder en hoe behandelen we deze?
Soms heb je ook in de baarmoederholte zelf afwijkingen. Dit kunnen verschillende dingen zijn zoals een poliep, septumafwijkingen, myomen (vleesbomen). Myoom ziet er wit uit en is hard. Deze dingen kunnen hysteroscopisch worden verwijderd. Het kan poliklinisch, maar soms is het voor patiënten te heftig en wordt het onder narcose gedaan. Risico’s van een hysteroscopie zijn: perforatie, bloedverlies, infectie, ‘fluid loss’.
Hoe behandel je myomen?
Je snijdt ze in via de serosa, tot op het myoom en dan haal je dit eruit. Myoomenucleatie, -tomie (openbuikchirurgie), -scopie. Sommige baarmoeder kunnen door myomen tot navelhoogte komen terwijl ze normaalgesproken niet boven het schaambeen uitkomen
Wat doe je bij IVF?
Je stimuleert de follikelgroei (hyperstimulatie) met behulp van FSH injectie. En je schakelt de eigen cyclus uit, door het onderdrukken van de LH piek met injecties, hiermee voorkom je ovulatie. Een eicelpunctie doen we met een intravaginale echo. Eierstok ligt tegen de vaginatop aan. Bij endometriose en PID kan de eierstok niet op die plek liggen en dan kan je minder gemakkelijk eitjes verkrijgen. Aanprikken van de eierstok is gevoelig/pijnlijk en duurt zo’n 3-5 minuten per kant. De vrouwen krijgen een krachtige pijnstilling met een morfinepreparaat. In het lab worden de eicellen samengebracht met de zaadcellen van de partner. Dan kijk je of ze goed gaan delen, degene die het best deelt wordt teruggeplaatst. We plaatsen dag 5 embryo’s terug. De andere worden ingevroren. Terugplaatsing vindt plaats via een eendenbek, met een catheter: het embryo wordt tot in de baarmoeder gespoten.
Wat zijn de indicaties voor ICSI?
- Ernstige OAT < 1 miljoen bewegende zaadcellen/per ejaculaat
- TFF: total ferilization failure bij IVF. Geen enkel van de eicellen bij IVF was bevrucht.
