PD 4.1 Veroudering van de bekkenbodem Flashcards
Wat is de pathogenese van urogynaecologische problematiek?
Urogynaecologische problematiek treedt op door een combinatie van factoren: vaste factoren (bv. veroudering), luxerende factoren (bv. bevalling), omstandigheden en decompenserende factoren (ziekteproces).
Wat is de functie van het bekkenbodem?
Functie van de bekkenbodem: afsluitmechanisme (bindweefselplaat en spieren), ondersteuning van de organen en daardoor minder stress op de ligamenten
– Bij relaxatie of beschadiging van de spieren: alle kracht op de ligamenten. Leidt uiteindelijk tot schade aan het bindweefsel. Kan leiden tot prolaps
– Ook neuromusculaire schade kan leiden tot prolaps en incontinentie (baring)
Hoe ontstaat prolaps?
Als de druk te hoog is dan werkt de ondersteuning niet goed genoeg. Bot veranderd niet, maar je moet wel verandering hebben in dit gebied. Om bijv. te kunnen plassen. Bij relaxatie of beschadiging van de bekkenbodemspieren komt alle kracht op de ligamenten terecht. Dit leidt uiteindelijk tot (neuromusculaire) schade aan het bindweefsel met als gevolg een prolaps.
Wat zijn risicofactoren voor prolaps?
- Vaginale Bevalling
o Groot kind ( > 4000 gram)
o > Pariteit - > BMI
- Positieve familie anamnese
- Zwaar lichamelijk werk
- Hysterectomie
- Eerdere prolaps chirurgie
- Obstructief long lijden
- Roken
Wat is de functie van de bekkenbodem? Welke mechanismen ondersteunen de bekkenbodem? En hoe werkt het ophangsysteem?
De functie van de bekkenbodem is de werking als afsluitmechanisme en het zorgt voor ondersteuning van de organen, waardoor er minder stress komt te staan op de ligamenten. Er is een samenspel van twee mechanismen die de bekkenorganen ondersteunen. Namelijk de bekkenbodemspieren (een stevige laag waarop de organen rusten) en de endopelviene fascie (een bindweefsel-ophangsysteem aan de zijwanden van het bekken). De bekkenbodem is dorsaal opgehangen aan het sacrum, lateraal aan het ligamentum sacrospinale en ventraal aan het os ischii.
Welke bekkenbodemspieren zijn betrokken bij de stabilisatie van de bekken?
De trechter in het bekken wordt aan de ventrale zijde gevormd door de m. levator ani. De m. levator ani bestaat uit drie delen: m. pubococcygeus, m. iliococcygeus en de belangrijkste, de m. puborectalis. De innervatie wordt verzorgd door segment S3 en de n. pudendus. Aan de dorsale zijde wordt het diafragma urogenitale gevormd door de m. coccygeus. Het diepste punt van de bekkenbodem is de anale sfincter. Hierin zit aan de dorsale zijde het ligamentum anococcygeus en aan de ventrale zijde het centrum tendineum perinei.
Welke spier in het bekkenbodem is het meest van belang?
Puborectale spier is voor het bekkenbodem het meest van belang. Deze spier rekt het meest op tijdens de bevalling. Dus dit is het zwakste punt. Hij moet 2,5x zijn lengte worden. En doet dit in een kort moment. Hele snelle uitrekking is niet goed, de spier moet zich wel langzaam kunnen adapteren. Dus groter risico op prolaps.
Waaruit bestaat het diafragma urogenitale?
De endopelviene fascie, ofwel het diafragma urogenitale, wordt gevormd door een vlakke plaat tussen beide rami inferiores ossis pubis en beide rami ossis ischii. Deze vult de hiatus levatorius op. Er zitten drie openingen (bij de man twee openingen) in dit diafragma, deze laten de urethra, vagina en het rectum door de bodem treden. Naast de blaas, uterus en het rectum zitten respectievelijk het paracystium, parametrium en paraproctium. Deze weefsels zorgen ervoor dat de organen aan de zijkant ondersteund worden.
Het paracolpium heeft meerdere levels of support.
- Level één is de m. levator ani en de sacrouteriene ligamenten (dit is het belangrijkste ophangmechanisme).
- Level twee is de fascia pubocervicalis.
- Level drie is de fascia rectovaginalis.
Voor bekkenbodemafwijkingen zijn vooral level I en II van belang. Deze indeling is van belang om in te schatten waar de verzakking op gaat treden en hoe dit hersteld moet worden.
Welke vormen van prolaps zijn er?
- Cystocele: verzakking van de blaas
- Topprolaps/Descensus uteri: verzakking van corpus uteri
- Enterocele: verzakking van de dunne darm
- Rectocele: verzakking van het rectum
Wat vraag je uit bij anamnese omtrent prolaps?
- VG
- Pariteit: aantal bevallingen
- Klachten:
o Prolaps
o Mictie
o Defaecatie
o Seksualiteit
Gestandaardiseerde vragenlijsten zijn enorm van belang. Omdat sommige vrouwen prolaps anders ervaren. UDI 6 voor urine-incontinentie en de PFIQ over sociale factoren.
Welke symptomen ervaar je bij prolaps?
- Zwaar gevoel
- Toename aan het eind van de dag
- Dyspareunie
- Lage rugpijn
- Stress incontinentie
- Urinary/Faecale urgency
- Incomplete lediging blaas/darmen
- Seksuele dysfunktie
Wat is de behandeling van prolaps?
- Niets doen
- Pessarium/ring
- Fysiotherapie om de bekkenbodemspieren te trainen.
- Operatie +/- mesh: vaginaal of abdominal. Er wordt gebruikt van lichaamseigen weefsel of van mesh. Bij dit laatste wordt er een kunststof matje in de verzakte wand gehecht.
Wat merk je bij veroudering van de bekkenbodem?
Het bekken is opgebouwd als een soort trechter en bevat benige structuren, ligamenten en spieren. Bij veroudering van de bekkenbodem kunnen problemen als een prolaps (verzakking) en incontinentie optreden. In de ontwikkeling van deze problemen speelt de bevalling een grote rol: een bevalling is de grootste risicofactor voor een verzakking. Een tweede belangrijke factor is de daling van de oestrogeenspiegel, hetgeen leidt tot afname van het steunweefsel. Vrouwen boven de vijftig jaar ervaren vaak plasklachten: onder andere dysurie (pijn bij het plassen), pollakisurie (vaak plassen), incontinentie en urineweginfecties. Ook fecale incontinentie treedt op.
Kan een prolaps nog herstellen?
9 maanden zwanger, 9 maanden herstellen. Soms herstellen dus de klachten van een prolaps.
Welke soorten incontinentie kennen we?
Soorten incontinentie: voor urine als iemand het net niet haalt (urge incontinentie), anders dan voor incontinentie bij hoesten of persen.
