HC 6.5 Zwangerschapsafbreking: abortus arte provocatus Flashcards
In de meeste landen ter wereld is abortus wettelijk verboden. Waar of niet waar?
Niet waar. In vrijwel alle landen is abortus bij wet toegestaan (behalve in Malta, Andorra, het Vaticaan, enkele Latijns-Amerikaanse en Afrikaanse landen, o.a. Senegal). Alleen de voorwaarden die aan het verrichten van een abortus worden gesteld verschillen.
Wat zijn de verschillende voorwaarden voor het verrichten van abortus?
- Strikt verboden
- voor levensbedreigende situaties (to safe the woman’s live): mag in 95% van de landen
- bedreigend voor fysieke gezondheid
- bedreigend voor mentale gezondheid
- Verkrachting of incest
- Foetale afwijkingen
- Economische of sociale redenen
- op verzoek (in Nederland): 30% van de landen
Wat is de relatie tussen landen met een restrictief beleid rondom abortus en moedersterfte?
We zien uit cijfers dat in landen met een restrictiever beleid rondom abortus dat er meer sprake is van moedersterfte, honderden per honderdduizend. In Europa kan je abortus meestal op verzoek doen, en hierbij zien we dat de moedersterfte veel lager ligt.
Hoeveel procent van de abortussen wordt onveilig gedaan?
45%. Dit gaat gepaard met veel meer morbiditeit en mortaliteit. Hierdoor overlijden er jaarlijks zo’n 66.800 vrouwen wereldwijd aan onveilige abortus (2014).
Wat zijn de gevolgen van het legaliseren van abortus?
- Abortus cijfer daalt
- Abortus wordt veiliger
- Abortusproblematiek wordt transparant
- Goede nazorg
- Anticonceptie bespreekbaar
Een17-jarige meisje heeft een vast vriendje. Onbedoeld is zij zwanger geraakt(8 weken). Haar ouders zijn gescheiden. Zij heeft geen contact met haarvader. Haar moeder zegt dat ze een abortus moet laten verrichten. Als het gaat om abortus is bij minderjarige meisjes de stem van de ouders doorslaggevend?
Ja
Een15-jarige meisje is onbedoeld en ongewenst zwanger geraakt. Zij durfde dit aan niemand te vertellen totdat haar moeder erachter komt. Zij is dan 6 maanden (26 weken) zwanger. In deze periode is een abortus geoorloofd?
Nee
Een 27-jarige vrouw is voor het eerst zwanger. Het is een gewenste zwangerschap. Bij een zwangerschapsduur van 30 weken merkt zij dat haar buik te hard groeit. Bij een echo-onderzoek wordt een ernstig defect aan de hersenen (snelgroeiende tumor) ontdekt. Het kind zal ernstig gehandicapt worden. In deze periode is een afbreking geoorloofd?
In de basis niet, maar je kunt hier wel voor om de tafel gaan zitten.
Wanneer is abortus niet strafbaar?
- Abortus is strafbaar, tenzij uitgevoerd in een instelling met een vergunning.
- Uitgevoerd door een arts (en gerapporteerd)
Wat houdt de abortuswet in?
Abortus op “sociale gronden” toegestaan (Baas in eigenbuik): bij een noodsituatie, binnen 24 weken grens (levensvatbaarheid). In de wet staat niet letterlijk 24 weken, maar deze termijn is gekoppeld aan de levensvatbaarheid van de foetus buiten de baarmoeder.
Hoe werkt de abortuswet voor kinderen onder de 16 jaar?
Jongeren onder de 16 jaar hebben in beginsel toestemming nodig van (een van) de ouders of voogd. Jongeren die een abortus willen laten doen zonder toestemming van de ouders, worden eerst naar het FIOM of een andere maatschappelijk werk instelling verwezen.
Als het gaat om wilsbekwame minderjarige vrouwen van deze leeftijd is in beginsel voor elke ingreep naast de toestemming van de vrouw ook die van haar ouders/voogd nodig. Op deze regel zijn twee uitzonderingen gemaakt (deze zijn niet cumulatief): De toestemming van ouders/voogd is niet nodig:
1. als de verrichting “kennelijk nodig is teneinde ernstig nadeel voor de minderjarige vrouw te voorkomen”;
2. als de minderjarige vrouw ook na weigering van de ouders/voogd om toestemming te geven, de verrichting weloverwogen blijft wensen”
Bij meisjes onder de 12 jaar moet er altijd een ouder/voogd toestemming geven.
Wat zijn de voorwaarden voor late zwangerschapsafbreking?
- Na 24 weken ernstige foetale afwijkingen beoogd gevolg overlijden van de ongeborene
- Zwangere geeft aan uitdragen niet te kunnen opbrengen en vraagt om afbreking (existentiële nood bij ernstige congenitale afwijkingen bij het kind, beoogd vervroegd overlijden)
- Doorslaggevend criterium voor strafbaarheid ligt in overlevingsmogelijkheden voor de pasgeborene.
- Melden niet-natuurlijke dood bij gemeentelijke lijkschouwer
- Melden officier van justitie (OM), toestemming tot begraven of cremeren?
Wat zijn de twee categorieën die een rol spelen bij late zwangerschapsafbreking?
- Categorie 1: niet levensvatbaar (anencefalie, longhypoplasie, sommige ernstige en inoperabele afwijkingen, niet met leven verenigbare skelet dysplasieën, ectopia cordis, trisomie 13/18, triploïdie, osteogenesis imperfecta type 2, nieragenesie, etc.)
- Categorie 2: uitzichtloos lijden, beperkte kans op overleven. (zeer ernstige vorm van spina bifida, zeer ernstige vormen van intracerebrale afwijkingen zoals hydrocefalie en holoprosencefalie)
Categorie 1 strafbaar, maar strafvervolging wordt niet verwacht als aan zorgvuldigheideisen voldaan is. Categorie 2 wel strafbaar, officier van justitie beoordeelt of aanleiding tot strafvervolging.
Waaruit bestaat de procedure bij late zwangerschapsafbreking?
- Er moet zekerheid zijn over de diagnose en prognose.
- (Meewegen: oa mate van lijden, verwachte levensduur, verwachte mogelijkheid tot communicatie etc.)
- Ieder verzoek wordt in team overleg besproken door gynaecologen en andere teamleden in centrum waar de afdeling prenatale diagnostiek huist.
- Team: tenminste 2 gynaecologen (1 niet behandelaar) , kinderarts, deelspecialist zoals kinderchirurg of klinisch geneticus. Eventueel verpleegkundige en maatschappelijk werkende betrekken. Verwijzers kunnen uitgenodigd worden.
- Binnen het team moet consensus bestaan over diagnose en prognose.
- Cat 2 consultatie gewenst ander centrum, tenminste 1 onafhankelijke arts
- Nauwkeurige verslaglegging
Waar mag een abortus plaatsvinden?
Op plekken met een wettelijke vergunning: abortusklinieken en ziekenhuizen. In de vergunning zijn ook twee onderdelen: abortus in het eerste trimester en abortus in het tweede trimester (14-24 weken).
Bij welke leeftijdscategorie zie je de meeste zwangerschapsafbrekingen?
In de groep van 25-29 jaar, gevolgd door 30-34 jaar.
Wat is de relatieve verdeling van zwangerschapsduur bij zwangerschapsafbrekingen?
De meeste afbrekingen vinden plaats voor de 8 weken (65%) en na 13 weken is nog maar 15%. In de ziekenhuizen zie je rondom de 20 weken nog een piek vanwege de prenatale screeningstest.
Waaruit bestaat de medicamenteuze behandeling van abortus?
200-600 mg mifepristone (dag 0), 400-800 mcg misoprostol (dag 1, 2 of 3). Progesteron zorgt voor relaxatie van de baarmoederspier. Mifepristone zorgt ervoor dat de receptoren gevoeliger worden voor stoffen die de samentrekking van de baarmoeder spier induceren. Daarnaast zorgt het ervoor dat de baarmoedermond weker wordt. De misoprostol geeft contracties van de baarmoeder. Mifepristone is geregisteerd als abortus medicatie en misoprostol niet dat is een maagtablet.
