Pulmologija 1.2: akutna dispneja

Question 1

Koliko traju simptomi?

Answer 1

Par min/sati

Question 2

Uzroci akutne dispneje?

Answer 2

Upper airway

Question 3

Koji su upper airway uzroci dispneje?

Answer 3

Opstrukcija larinksa, traheje, mainsteam bronha (hrana, zubi, dentures, tablete, novčići –> češće u desnom bronhu zbog plićeg kuta –> unilateralni air trapping/ hiperinflacija na RTG prsa

Anafilaksa (angioedem usana, lica, larinksa, ako je jak –> complete upper airway opstrukcija, manifestacije: hipotenzija, wheezing, urtikarija po cijelom tijelu –> osobe ugl. znaju alergiju)

ACE inhbitori (upper airway angioedemi zbog smanjenje degradacije bradikinina, NEMA urtikarije)

Question 4

Znak upper airway i lower airway uzroka dispneje?

Answer 4

Iznad larinksa: stridor (ugl. inspiracijski)

Ispod larinksa: wheezing (ugl. ekspiracijski)

Question 5

Uzroci lower airway dispneje?

Answer 5

Astma i KOPB- kronično, a akutne egzacerabcije: akutna dispneja

Question 6

COPD vs. astma egzacerbacije?

Answer 6

COPD: klasično pogoršavanje dispneje, kašlja i produkcije sputuma, stariji

Astma: mlađi, atopija: alergični rinitis, atopini dermatitis, alergije

Question 7

Triggeri astme i KOPB-a?

Answer 7

Respiratorne infekcije i pušenje (akt/pas) najčešći

Question 8

Znakovi kod KOPB/astme?

Answer 8

Normalan ili povišen pCO2, snižen pH na ABG (zadržavanje CO2)

Question 9

Pulmonalni uzroci dispneje?

Answer 9

Opstruktivni: KOPB, astma
Pneumonija
Rak
ARDS (u kritično bolesnih)
Pneumotoraks

Question 10

Simptomi/znakovi pneumonije?

Answer 10

Dispneja, vrućica, produktivni kašalj, pleuritična bol prsa

Fokalne krepitacije

Question 11

Test za pneumoniju?

Answer 11

CSC with differential –> povišen WBC s lijevim skretanjem

RTG pluća (fokalne konsolidacije)

Question 12

Simptomi raka pluća?

Answer 12

Dispneja, gubitak na kilaži, smanjen apetit, hemoptiza

Question 13

Testovi za rak pluća?

Answer 13

RTG (mass lesion, ugl. blizu bronha ako uzrokuje dispneju)

Question 14

Što je ARDS?

Answer 14

Zbog difuzne inflamatorne plućne bolesti –> povećana permeabilnost kapilara. Ugl. potaknut inflamatornim događajem, npr. sepsom (najčešći), apiracijom, ozbiljnom traumom, tranfuzijom.

Question 15

Testovi za ARDS?

Answer 15

Krepitacije zbog plućnih edema

RTG: puffy bilateralni infiltrati (pulm. edem)

Question 16

Kako razlikovati ARDS i kardiogeni plućni edem zbog HF?

Answer 16

Mora se isključiti: ARDS je samo plućni, a u HF: povišen JPV, BNP i hepatojugularni refluks

Question 17

Simptomi/znakovi pneumotoraksa?

Answer 17

Pleuritična bol prsa, povećana perkutatorna rezonancija, tihi plućni zvukovi (ili ih nema)

Question 18

Prototip osobe s pneumotoraksom?

Answer 18

Visok, mršav, prethodno zdrav mladić

Question 19

Uzroci primarog spontanog pneumotoraks?

Answer 19

Pušenje (povećana količina apikalnih subpleuralnih blepova koji mogu rupturirati, blep-air filled sacks u apeksima pluća)

Trauma

Question 20

Test za pneumotoraks?

Answer 20

RTG-bijela visceralna pleuralna linija gdje su inače lung markings, nema lung markings nakon pleuralne linije

Question 21

Kardiovaskularni uzroci?

Answer 21

Uzroci: problem pri dolasku krvi u pluća, srce ne pumpa dovoljno pa krv odlazi u pluća

Prvi: PE

Drugi: akutni dekompenzirani HF (najčešći), aritmije (tahi/bradi), ACS, srčana tamponada

Question 22

Simptomi PE?

Answer 22

Tahikardija, pleuritična bol u prsima, znakovi DVT (bol ili swelling noge)

Question 23

Faktori rizika za PE?

Answer 23

Hiperkoagulabilna stanja: malignitet, korištenje oralne kontracepcije, trudnoća, nedavna operacija

Question 24

Test za pe?

Answer 24

Kontrastni CT

Question 25

Simptomi/znakovi akutne dekompenzirane HF?

Answer 25

Ortopneja, bijeli/rozi pjenušavi iskašljaj od kardiogenog pulm edema, edem donjih ekstremiteta, povišen JVP (relativno spec za volume overload) Auskultatorno bilateralne krepitacije, wheezing ("cardiac asthma"), S3 gallop (sist. disfunkcija i pump failure)

Question 26

Testovi za ADHF?

Answer 26

BNP (>400 pm/ml) --> potvrđuje da se radi o ADHF, razlikuje ADHF od nesrčanih uzroka poput ARDS RTG prsa: fluffy bibazilarni infiltrati (plućni edem), neće reći odakle edem dolazi

Question 27

Uzroci HF?

Answer 27

Valvularna bolest (akutno ugl. AR, MR) --> slušati šumove!

Question 28

Kako aritmije uzrokuju HF?

Answer 28

Poremećen output

Question 29

Simptomi ACS?

Answer 29

Dispneja, angina Stariji, dijabetesi: samo dispneja, ne toliko bol --> EKG!

Question 30

Testovi za ACS?

Answer 30

EKG, srčani biomarkeri (troponini, CK-MB)

Question 31

Što se događa pri tamponadi?

Answer 31

Prebrzo punjenje perikarda tekućinom --> brzo dovodi do opstruktivnog šoka (loš output)

Question 32

Simptomi tamponade?

Answer 32

Dispneja, Beckova trijada: hipotenzija, povišen JVP, mukli srčani tonovi

Question 33

Uzroci koji nisu ni plućni, ni kardiovask?

Answer 33

Toksini (organofosfati u pesticidima, botulinum), napadaj panike (dispneja, a sve drugo u redu, postavlja se nakon što se potvrdi da nije ostalo)