Cukrzyca 10 Flashcards
INSULINOOPORNOŚĆ definicja i rodzaje
Stan upośledzonej odpowiedzi biologicznej tkanek na insulinę endogenną i egzogenną zarówno w
zakresie metabolizmu węglowodanów, lipidów oraz białek, jak i działania mitogennego insuliny.
- Przedreceptorowa- nadmierne wydzielanie hormonów o działaniu antagonistycznym w stosunku do insuliny np kortyzol
- Receptorowa- upośledzenie autofosforylacji tyrozyny w substracie receptora insulinowego 1 i nasilenie autofosforylacji tyrozyny
- Poreceptorowa- zaburzenie aktywności kinazy 3-fosfatydyloinozytolu, zaburzenie ekspresji genów i syntezy transporterów glukozy
Mechanizm insulinooporności - uwaga, mega popierdolone
Dodatni bilans energetyczny> gromadzenie się estrów triglicerydów w adipocytach-> wzrost
objętości komórek> niedotlenienie> wydzielanie MCP-1>; napływ monocytów do tkanki
tłuszczowej>; rozwój stanu zapalnego tkanki tłuszczowej>aktywacja szlaku NF-kB->
wydzielanie przez makrofagi i adipocyty cytokin prozapalnych (TNF-alfa, IL-6)>
dysfunkcja hormonalna tkanki tłuszczowej trzewnej>; wzrost wydzielania leptyny,
rezystyny, spadek wydzielania adiponektyny
TNF-alfa upośledzene sygnału insuliny na poziomie receptorowym i
poreceptorowym, hamuje pierwszą fazę poposiłkowego wydzielania insuliny
Rezystyna> zmniejsza wrażliwość hepatocytów na działanie insuliny, stymulowanie glukoneogenezy
Leptyna> zmniejsza wrażliwość hepatocytów na działanie insuliny, stymulowanie glukoneogenezy,
Adiponektyna>działanie przeciwzapalne, hamuje TNF-alfa, zwiększa wrażliwość miocytów na
działanie insuliny,
Kryteria rozpoznania cukrzycy + stany przedcukrzycowe
Kryteria rozpoznania cukrzycy
Cukrzycę rozpoznaję się opierając się na trzech równorzędnych oznaczeniach glikemii w osoczu krwi
żylnej przekraczające:
Przygodna ≥ 200mg/dl + objawy hiperglikemii
Przygodna ≥ 200mg/dl + na czczo ≥ 126mg/dl
X2 na czczo ≥ 126mg/dl
W 120. minucie testu OGTT≥ 200 mg/dl
Stany przedcukrzycowe
IGF- nieprawidłowa glikemia na czczo. Stężenie glukozy na czczo 100-125 mg/dl,
IGT- nieprawidłowa tolerancja glukozy. Stężenie glukozy w 120. minucie 140-200mg/dl
Cukrzyca typu 1 + kwasica ketonowa
Cukrzyca typu 1 (bezwzględny niedobór insuliny spowodowany zniszczeniem komórek beta
trzustki)
U osób predysponowanych genetycznie po zadziałaniu czynnika wyzwalającego dochodzi do
zapoczątkowania reakcji autoimmunologicznej> ; nacieki limfocytów i makrofagów oraz uwalnianie
cytokin>; stan zapalny powodujący uszkodzenie wysp trzustkowych + pojawienie się
niespecyficznych przeciwciał przeciwwyspowych (ICA) oraz specyficznych przeciwciał
przeciwinsulinowych (IAA >)zanik wczesnej fazy wydzielania insuliny> utrata zdolności wydzielniczej komórek B
Często nagły początek z kwasicą ketonową i śpiączką
Kwasica ketonowa- zahamowanie lipogenezy, nasilenie lipolizy i zwiększona synteza ciał ketonowych>; kwasica
metaboliczna
Cukrzyca typu 2 inaczej insulinooporność
Etiopatogeneza
- uwarunkowania genetyczne
- czynniki środowiskowe (otyłość, mała aktywność fizyczna)
Nadmiar wolnych kwasów tłuszczowych uwalnianych przez trzewną tkankę tłuszczową jest przyczyną
„lipotoksyczności” – zwiększona oksydacja tłuszczów wmięśniach powoduje zahamowanie glikolizy,
awwątrobie przyczynia się do nasilenia glukoneogenezy, co wymaga kompensacyjnego wydzielania
insuliny przez komórki β imoże prowadzić do stopniowego wyczerpania ich rezerw izałamania
metabolizmu glukozy.
Objawy dyskretne, narastają powoli
Objawy: pragnienie, częstomocz, zmęczenie i żłe samopoczucie, zwiększona częstość występowania
zakażeń, zaburzenia widzenia, objawy powikłań póżnych, zaburzenia psychiczne.
Inne typy cukrzycy tzw typ 3
Genetycznie uwarunkowana dysfunkcja komórek beta
Genetycznie uwarunkowana dysfunkcja receptora insuliny
Zakażenia: różyczka, cytomegalia
Po lekach: GKS, hormony tarczycy, tiazydy
Rzadkie zespoły o podłożu autoimmunologicznym
Zespoły genetycznie zależne: zespół Downa, Klinefeltera, Turnera, Pradego- Willego, porfiria
Cukrzyca ciężarnych
LADA I MODY
Cukrzyca LADA
Cukrzyca typu 1 przebiegająca jak cukrzyca typu 2
Początek zahorowania zwykle po 65 r.ż.
dochodzi do stopniowego niszczenia komórek typu β przez przeciwciała, co powoduje
powolną ich destrukcję izmniejszenie przez nie wydzielania insuliny
aby odróżnić ją od cukrzycy typu II należy oznaczyć przeciwciała anty-GAD
osoby szczupłe, bez nadciśnienia tętniczego, otyłości, cukrzycy typu II w rodzinie, z
chorobami autoimmunologicznymi w wywiadzie
Cukrzyca MODY
występuje w wieku charakterystycznym dla cukrzycy typu I, ale ma cechy kliniczne cukrzycy
typu II
uwarunkowane genetycznie upośledzenie wydzielania insuliny wywołane mutacją
pojedynczych genów kodujących wydzielanie insuliny przez komórki β trzustki
często się kojarzy z różnymi wadami wrodzonymi - słuchu, układu moczowego, układu
nerwowego
Ostre jak maczeta powikłania cukrzycy cz.1
Śpiączka hipoglikemiczna- może wystąpić w obydwu typach cukrzycy
Przyczyny: przedawkowanie insuliny lub pochodnych sulfonylomocznika, nadmierny wysiłek
fizyczny przy niedostatecznej podaży węglowodanów
Kwasica ketonowa i śpiączka
Niedobór insuliny> hiperglikemia> hipermolalność osocza>diureza osmotyczna, utrata kationów>
odwodnienie
Niedobór insuliny>; lipoliza> powstający z WKT acetyloCoA w wątrobie jest substratem do syntezy
ciał ketonowych>; rozwój kwasicy metabolicznej
W wyniku tych dwóch mechanizmów dochodzi do odwodnienia astrocytów> zaburzenia
świadomości>; ŚPIĄCZKA
Ostre jak maczeta powikłania cukrzycy cz.2
Hiperkaliemia w kwasicy ketonowej
W kwasicy ketonowej dochodzi do hiperkaliemi polegającej na przemieszczeniu jonów potasu z
przestrzenii wewnątrzkomórkowej do pozakomórkowej,
Dlaczego w cukrzycy typu 2 nie dochodzi do śpiączki ketonowej?
Wynika to z resztkowego w cukrzycy typu 2 wydzielania insuliny, która hamuje lipolizę, a więc ciała
ketonowe nie powstaną.
Śpiączka hipermolalna
Spowodowana bardzo dużą hiperglikemią i odwodnieniem wywołanym diurezą osmotyczną, jednakże
bez rozwoju kwasicy ketonowej
Niedobór insuliny> hiperglikemia> hipermolalność osocza>diureza osmotyczna, utrata kationów>
odwodnienie
Powikłania przewlekłe w cukrzycy
Retinopatia- uszkodzenie naczyń krwionośnych siatkówki oka
Nefropatia- strukturalne iczynnościowe zmiany wnerkach, wywołane bezpośrednio przez
hiperglikemię. - Hiperfiltracja w kłębuszkach przez hiperglikemię > wzrost przepuszczalności dla białek> szkliwienie kłębuszków >stwardnienie kłębuszków > niewydolność nerek
Makroangiopatie
Zmiany w tętnicach wieńcowych
Miażdżyca naczyń mózgowych
Choroby naczyń obwodowych
Neuropatie
Są wynikiem niedokrwienia i zmian metabolicznych (np. nieenzymatyczna glikacja białek
strukturalnych)
-Przewlekła neuropatia obwodowa-
-Ostre zapalenie nerwów obwodowych-
-Mononeuropatia
Zmiany skórne
Zakażenia bakteryjne i grzybicze
Pęcherze cukrzycowe
bielactwo
Kępki żółte
Ziarniniak pierścieniowaty