48. Patogeneza, obraz kliniczny i leczenie stwardnienia rozsianego Flashcards
Czynniki ryzyka zachorowania na SM (stwardnienie rozsiane)
- Predyspozycja genetyczna
- Czynniki środowiskowe
- Zaburzenia gormonalne
- Zaburzona odpowiedź immunologiczna
SM - opisz wpływ czynników środowiskowych na patogenezę choroby
- Infekcje wirusowe wyzwalające nieprawidłową odpowiedź autoimmunologiczną, głównie komórkową, skierowana przeciw antygenom mieliny
- Niski poziom witaminy D3
- Palenie tytoniu
Opisz rolę limfocytow w patogenezie SM
Limfocyty są aktywowane poza OUN - w obwodowych narządach limfatycznych. Aktywowane są na drodze molekularnej mimikry, działania superantygenów lub uwolneinia antygenów mieliny.
Pobudzone limfocyty T uszkadzają mielinę
SM - w jakim wieku początek?
Początek objawów zazwyczaj 20-40 rż (postać dziecięca/młodzieńcza przed 18 rż, postać późna po 45 rż)
Opisz pierwszą manifestację SM
Clinicaly Isolated SM (CIS)
Objawy utrzymują się minimum 24h
Najczęstsze formy kliniczne:
zapalenie n. wzrokowego,
zaburzenia ruchów gałek ocznych
cechy poprzecznego uszkodzenia rdzenia kręgowego:
Rzadsze i mniej charakterystyczne: neuralgia trójdzielna, niedosłuch, niedowład mięśni mimicznych,
niedowład połowiczy, połowicze zaburzenia czucia, niezborność kończyn, dyzartria, zawroty głowy i zaburzenia równowagi
Z czym będziesz różnicować SM?
Wymień postaci SM (ze względu na progresję objawów)
Czynniki sprzyjające rozwojowi SM
Czynniki sprzyjające rzutom choroby:
- Infekcje (zwłaszcza z wysoką gorączką)
- Wysoka temperatura otoczenia
- Nadmierny wysiłek fizyczny
- Stres
- Przestrojenia hormonalne (okres dojrzewania, poród, menopauza)
Wpływ ciąży na przebieg SM
Łagodzi : jest tak, ponieważ w ciąży jest supresja odporności typu komórkowego
Opisz leczenie rzutu SM
Metylprednisolon 1 x 500-1000 mg/dobę i.v. przez 3-5 dni (alternatywa: leczenie doustne przez kilka/naście dni) + IPP + potas
Leczenie rzutu nie ma wpływu na progresję choroby
W cieżkich rzutach : dodatkowo plazmafereza
Opisz leczenie postaci aktywnej SM (0gólnie)
Rzuty: GKS
Immunomodulacja I i II linii
Leczenie objawowe
- łagodzące spastyczność, zaburzenia funkcji pęcherza
i jelit, ból, zmęczenie, zaburzenia snu i nastroju
Opisz leczenie postaci postępującej SM
Immunomodulacja:
Postać pierwotnie postępująca - ocrelizumab
Postać wtórnie postępująca: siponimod
Immunosupresja
Leczenie objawowe
Wymień leki immunomodulacyjne pierwszej linii (SM)
Interferon beta
Octan glatimeru
Dimetylfumarat
Teriflunomid
Interferon beta: opisz mechanizm działania i objawy uboczne
Mechanizm:
hamuje aktywacje i migracje limfocytów T oraz cytokin prozapalnych
Objawy uboczne:
Objawy grypopodobne na początku leczenia, odczyny w miejscach iniekcji, kontrola morfologii, wątroby, tarczycy
Octan glatimeru : opisz mechanizm dzialania i objawy uboczne
Mechanizm:
kopolimer 4 aminokwasów naśladujący mielinę; indukcja komórek regulatorowych, efekt neuroprotekcyjny
Objawy uboczne:
odczyny w miejscach iniekcji, niekiedy duszność i zasłabnięcia po podaniu leku
Dimetylfumarat: opisz mechanizm działania i objawy uboczne
Mechanizm:
indukuje działanie białek przeciwzapalnych i wywiera efekt antyoksydacyjny
Objawy uboczne:
zaczerwienienie i pieczenie twarzy po podaniu leku, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, limfopenia, mikroproteinuria
Teriflunomid: opisz mechanizm działania i objawy uboczne
Mechanizm działania:
hamuje synteze pirymidyny i spowalnia proliferacje aktywnych limfocytów
Objawy uboczne:
łysienie, zaburzenia żołądkowo - jelitowe, wzrost transaminaz, leuko i limfopenia, teratogenność
Wymień leki immunomodulacyjne stosowane w II linii leczenia SM
Flingolimod
Natalizumab
Flingolimod: opisz mechanizm działania i objawy uboczne
Mechanizm:
▪ zatrzymuje limfocyty w węzłach chłonnych, ogranicza ich migrację i aktywność
Objawy uboczne:
Bradykardia, zaburzenia przewodzenia w sercu, trzeba monitorować 6h po pierwszej dawce; leuko i limfopenia; zwiększona podatność na infekcj wirusowe
Natalizumab: Opisz mechanizm działania i objawy uboczne
Mechanizm działania:
ogranicza przechodzenie aktywnych limfocytów przez barierę krew-mózg i prezentację antygenów; wpływa na apoptozę komórek immunokompetentnych
Objawy uboczne:
Infekcje oportunistyczne, limfopenia, uszkodzenie wątroby, postępująca leukoencefalopatia wieloogniskowa
Wymień leki immunomodulujące stosowane w wysoce aktywnej postaci choroby SM
Alemtuzumab
Kladrybina
Alemtuzumab - mechanizm działania i objawy uboczne
Mechanizm:
Przeciwciało monoklonalne przeciwko receptorom CD52 na limfocytach B i T
Objawy uboczne:
Powoduje schorzenia autoimmunologiczne: plamicę małopłytkową, choroby tarczycy, nefropatię. (z Goodpasteura); infekcję wirusowe (HSV, VZV) i grzybice.
Kladrybina : mechanizm działania i objawy uboczne
Mechanizm działania:
Analog purynowy, zakłóca syntezę i replikację DNA, hamuje proliferację limfocytów T i B
Objawy uboczne:
Powoduje wzrost ryzyka NPL, leuko i limfopenia, większe ryzyko HSV, VZV
W jakich postaciach SM stosujemy leki immunosupresyjne?
Pierwotnie/wtórnie postępującej, wysoce aktywnej, rzadko: rzutowo-remisyjnej
