48. Patogeneza, obraz kliniczny i leczenie stwardnienia rozsianego

Question 1

Czynniki ryzyka zachorowania na SM (stwardnienie rozsiane)

Answer 1

• Predyspozycja genetyczna
• Czynniki środowiskowe
• Zaburzenia gormonalne
• Zaburzona odpowiedź immunologiczna

Question 2

SM - opisz wpływ czynników środowiskowych na patogenezę choroby

Answer 2

• Infekcje wirusowe wyzwalające nieprawidłową odpowiedź autoimmunologiczną, głównie komórkową, skierowana przeciw antygenom mieliny
• Niski poziom witaminy D3
• Palenie tytoniu

Question 3

Opisz rolę limfocytow w patogenezie SM

Answer 3

Limfocyty są aktywowane poza OUN - w obwodowych narządach limfatycznych. Aktywowane są na drodze molekularnej mimikry, działania superantygenów lub uwolneinia antygenów mieliny.

Pobudzone limfocyty T uszkadzają mielinę

Question 4

SM - w jakim wieku początek?

Answer 4

Początek objawów zazwyczaj 20-40 rż (postać dziecięca/młodzieńcza przed 18 rż, postać późna po 45 rż)

Question 5

Opisz pierwszą manifestację SM

Answer 5

Clinicaly Isolated SM (CIS)

Objawy utrzymują się minimum 24h

Najczęstsze formy kliniczne:
zapalenie n. wzrokowego,
zaburzenia ruchów gałek ocznych
cechy poprzecznego uszkodzenia rdzenia kręgowego:
Rzadsze i mniej charakterystyczne: neuralgia trójdzielna, niedosłuch, niedowład mięśni mimicznych,
niedowład połowiczy, połowicze zaburzenia czucia, niezborność kończyn, dyzartria, zawroty głowy i zaburzenia równowagi

Question 6

Z czym będziesz różnicować SM?

Answer 6

Question 7

Wymień postaci SM (ze względu na progresję objawów)

Answer 7

Question 8

Czynniki sprzyjające rozwojowi SM

Answer 8

Czynniki sprzyjające rzutom choroby:

• Infekcje (zwłaszcza z wysoką gorączką)
• Wysoka temperatura otoczenia
• Nadmierny wysiłek fizyczny
• Stres
• Przestrojenia hormonalne (okres dojrzewania, poród, menopauza)

Question 9

Wpływ ciąży na przebieg SM

Answer 9

Łagodzi : jest tak, ponieważ w ciąży jest supresja odporności typu komórkowego

Question 10

Opisz leczenie rzutu SM

Answer 10

Metylprednisolon 1 x 500-1000 mg/dobę i.v. przez 3-5 dni (alternatywa: leczenie doustne przez kilka/naście dni) + IPP + potas

Leczenie rzutu nie ma wpływu na progresję choroby

W cieżkich rzutach : dodatkowo plazmafereza

Question 11

Opisz leczenie postaci aktywnej SM (0gólnie)

Answer 11

Rzuty: GKS

Immunomodulacja I i II linii

Leczenie objawowe
- łagodzące spastyczność, zaburzenia funkcji pęcherza
i jelit, ból, zmęczenie, zaburzenia snu i nastroju

Question 12

Opisz leczenie postaci postępującej SM

Answer 12

Immunomodulacja:

Postać pierwotnie postępująca - ocrelizumab

Postać wtórnie postępująca: siponimod

Immunosupresja

Leczenie objawowe

Question 13

Wymień leki immunomodulacyjne pierwszej linii (SM)

Answer 13

Interferon beta

Octan glatimeru

Dimetylfumarat

Teriflunomid

Question 14

Interferon beta: opisz mechanizm działania i objawy uboczne

Answer 14

Mechanizm:

hamuje aktywacje i migracje limfocytów T oraz cytokin prozapalnych

Objawy uboczne:

Objawy grypopodobne na początku leczenia, odczyny w miejscach iniekcji, kontrola morfologii, wątroby, tarczycy

Question 15

Octan glatimeru : opisz mechanizm dzialania i objawy uboczne

Answer 15

Mechanizm:

kopolimer 4 aminokwasów naśladujący mielinę; indukcja komórek regulatorowych, efekt neuroprotekcyjny

Objawy uboczne:

odczyny w miejscach iniekcji, niekiedy duszność i zasłabnięcia po podaniu leku

Question 16

Dimetylfumarat: opisz mechanizm działania i objawy uboczne

Answer 16

Mechanizm:

indukuje działanie białek przeciwzapalnych i wywiera efekt antyoksydacyjny

Objawy uboczne:

zaczerwienienie i pieczenie twarzy po podaniu leku, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, limfopenia, mikroproteinuria

Question 17

Teriflunomid: opisz mechanizm działania i objawy uboczne

Answer 17

Mechanizm działania:

hamuje synteze pirymidyny i spowalnia proliferacje aktywnych limfocytów

Objawy uboczne:

łysienie, zaburzenia żołądkowo - jelitowe, wzrost transaminaz, leuko i limfopenia, teratogenność

Question 18

Wymień leki immunomodulacyjne stosowane w II linii leczenia SM

Answer 18

Flingolimod

Natalizumab

Question 19

Flingolimod: opisz mechanizm działania i objawy uboczne

Answer 19

Mechanizm:
▪ zatrzymuje limfocyty w węzłach chłonnych, ogranicza ich migrację i aktywność

Objawy uboczne:

Bradykardia, zaburzenia przewodzenia w sercu, trzeba monitorować 6h po pierwszej dawce; leuko i limfopenia; zwiększona podatność na infekcj wirusowe

Question 20

Natalizumab: Opisz mechanizm działania i objawy uboczne

Answer 20

Mechanizm działania:

ogranicza przechodzenie aktywnych limfocytów przez barierę krew-mózg i prezentację antygenów; wpływa na apoptozę komórek immunokompetentnych

Objawy uboczne:

Infekcje oportunistyczne, limfopenia, uszkodzenie wątroby, postępująca leukoencefalopatia wieloogniskowa

Question 21

Wymień leki immunomodulujące stosowane w wysoce aktywnej postaci choroby SM

Answer 21

Alemtuzumab

Kladrybina

Question 22

Alemtuzumab - mechanizm działania i objawy uboczne

Answer 22

Mechanizm:

Przeciwciało monoklonalne przeciwko receptorom CD52 na limfocytach B i T

Objawy uboczne:

Powoduje schorzenia autoimmunologiczne: plamicę małopłytkową, choroby tarczycy, nefropatię. (z Goodpasteura); infekcję wirusowe (HSV, VZV) i grzybice.

Question 23

Kladrybina : mechanizm działania i objawy uboczne

Answer 23

Mechanizm działania:

Analog purynowy, zakłóca syntezę i replikację DNA, hamuje proliferację limfocytów T i B

Objawy uboczne:

Powoduje wzrost ryzyka NPL, leuko i limfopenia, większe ryzyko HSV, VZV

Question 24

W jakich postaciach SM stosujemy leki immunosupresyjne?

Answer 24

Pierwotnie/wtórnie postępującej, wysoce aktywnej, rzadko: rzutowo-remisyjnej

Question 25

SM: Wymień leki immunosupresyjne

Answer 25

Mitoxantron

Azatiopryna

Cyklofosfamid

Metotreksat

Question 26

Opisz leczenie objawowe w Sclerosis Multiplex w spastyczności

Answer 26

• Baklofen (agonista GABA)
• tyzanidyna, (hamowanie presynaptyczne motoneuronu)
• tolperison (ośrodkowo dzialający miorelaksant)
• Benzodiazepiny – tertrazepam, tolperizon
• Rozważenie stosowania toksyny botulinowej
• Rehabilitacja ruchowa

Question 27

Leczenie objawowe SM: Zaburzenia czynności pęcherza moczowego

Answer 27

Pęcherz nadreaktywny:

Leki antycholinergiczne: oksybutynina, tolterodyna, imipramina

Leki pobudzające receptor alfa_1: midodryna (nasila skurcz zwieracza cewki)

Pęcherz atoniczny:

Parasympatykomimetyki (distygmina, blokuje AChE, nasila skurcz pęcherza)

Cewnikowanie

Question 28

Leczenie objawowe SM: leczenie drżenia

Answer 28

Benzodiazepiny, leki przeciwpadaczkowe, izoniazyd, toksyna botulinowa

Question 29

Leczenie objawowe SM: zespół zmęczeniowy

Answer 29

Amantadyna

Question 30

Leczenie objawowe SM: Zespołu bólowe (neuralgie i parestezje)

Answer 30

Karbamazepina (blokada kanałów sodowych)

Question 31

W jakiej skali opisujemy niepełnosprawność ruchową? (SM)

Answer 31

Rozszerzona skala niewydolności ruchowej EDSS (Expanded Disability Status Scale)