42. Choroba Parkinsona - patomechanizm, obraz kliniczny, leczenie farmakologiczne, terapie stosowane w późnym okresie choroby Flashcards

1
Q

Definicja choroby Parkinsona

A

Postępująca choroba neurozwyrodnieniowa, której podstawowym czynnikiem patogenetycznym jest niedobór dopaminy w prążkowiu, spowodowany obumieraniem istoty czarnej. Powoduje to rozwój tzw objawów osiowych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Choroba Parkinsona - czynniki ryzyka

A
  • Jest to choroba wieloczynnikowa - teoria “double hit”
  • Obciążenie genetyczne - geny PARK
  • Narażenie na pestycydy
  • Narażenie na metale ciężkie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Choroba Parkinsona - koncepcje etio-patogenetyczne

A

Gromadzenie białek (alfa-synukleiny, odpowiedzialnej za transport aksonalny)

Stres oksydacyjny: wykryto niski poziom glutationu (antyoksydantu) w komórkach osób z PD

Procesy zapalne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Patomorfologiczne zmiany w chorobie Parkinsona

A

Degeneracja i zanik neuronów dopaminergicznych części zbitej istoty czarnej, mających zakończenia w prążkowiu. Występują też ciałka Lewy’ego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Choroba Parkinsona - gdzie występuja ciałka Lewy’ego (poza istotą czarną)

A

Klasyczne ciałka Lewy’ego występują też w :

  • Jądrze szwu - są tam neurony serotoninergiczne
  • Miejscu sinawym: noradrenergiczne
  • Wzgórzu i podwzgórzu
  • Poza OUN (sploty trzewne)

Korowe ciałka Lewy’ago występują w układzie limbicznym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Choroba Parkinsona - ogólnie o kryteriach rozpoznania

A

4 Etapowe kryteria:

  • Etap 1: Rozpoznanie zespołu Parkinsonowskiego
  • Etap 2: Kryteria wykluczenia choroby (z wywiadu)
  • Etap 3: Kryteria wykluczenia choroby (z badań obrazowych)
  • Etap 4: Kryteria wspomagające rozpoznanie (potrzebne 3)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Choroba Parkinsona : opisz uproszczone kryteria diagnostyczne

A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Choroba Parkinsona: wymień objawy osiowe

A
  • Bradykinezja - trudność w zainicjowaniu i przyspieszeniu ruchu
  • Drżenie (4-6Hz), zmniejsza się podczas wykonywania czynności
  • Charakterystyczna postawa i chód
  • Sztywność
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Jaka sztywność występuje w chorobie Parkinsona?

A

Typu rury ołowianej i koła zębatego, dodatkowo Objaw Fromenta (pojawienie się drżeń w jednej kończynie, kiedy badamy napięcie w drugiej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Diagnostyka obrazowa w chorobie Parkinsona - jakie badania?

A

MRI, USG,SPECT ze znacznikami dla dopaminy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

MRI w chorobie Parkinsona - co wykryje?

A

Zmiany zwyrodnieniowe w istocie czarnej mózgu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

USG przezczaszkowe w chorobie Parkinsona - co wykryje?

A

Hiperechogeniczność istoty czarnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

SPECT w chorobie Parkinsona - co wykryje?

A

Obniżony wychwyt znacznika w prążkowiu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Co jest charakterystycznego w leczeniu lewodopą (w okresie kilku lat)

A

Najpierw: Pierwszych parę lat to “miodowy miesiąc” - lewodopa działa cudownie

Potem następuje załamanie terapii, nazywane “Rajem utraconym”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Leczenie choroby parkinsona : wymien i opisz określenia związane z późnym okresem leczenia lewodopą

A

Fluktuacje (przerwy w działaniu leku)

opóźnienie czasu działania leku

skrócenie czasu działania lek

Dyskinezy

Pląsawicze: szczytu dawki, początku i końca dawki

Dystoniczne: wczesnoporanna, końca dawki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wymień grupy leków stosowanych w chorobie Parkinsona

A
  • Lewodopa
  • Agoniści dopaminy
  • Inhibitory COMT
  • Inhibitory MAO-B
  • Amantadyna
  • Cholinolityki
17
Q

Lewodopa: z czym się ją łączy i po co?

A

Z inhibitorem dekarboksylazy dopaminy (żeby zwiększyć dostępność lewodopy dla mózgu, ponieważ rozkłada się na obwodzie)

Przykłady leków: Karbidopa, Benzaseryd

18
Q

Jaka jest przewaga agonistów dopaminy nad lewodopą?

A

Zalety stosowania agonisty to mniejsze ryzyko rozwoju dyskinez i fluktuacji ruchowych

19
Q

Jaka jest przewaga lewodopy nad agonistami dopaminy?

A

Większa skuteczność, mniejsze ryzyko omamów, mniejsze ryzyko wystąpienia nadmiernej senności i mniejsze ryzyko wystąpienia obrzęków nóg.

(Lepsze dla starszych pacjentów)

20
Q

Wymień przykłady agonistów dopaminy

A

Ropinirol, Pramipeksol, apomorfina

21
Q

Wymień działania uboczne agonistów dopaminy

A

Spadki ciśnienia, dizziness, obrzęki wokół kostek, napady psychotyczne

22
Q

Jak działają inhibitory MAO-B w leczeniu choroby Parkinsona?

A

Hamują rozkład dopaminy

23
Q

Jak działają inhibitory COMT w leczeniu choroby Parkinsona

A

Hamuje rozkład lewodopy, może obniżać potrzebną dawkę lewodopy

24
Q

Jak działa Amantadyna w leczeniu choroby Parkinsona?

A

Nasila uwalnianie dopaminy w prążkowiu i hamuje jej wychwyt zwrotny, ma też działanie cholinolityczne

25
Q

Objawy uboczne amantadyny

A

Suchość w ustach, zaparcia, splątanie, pogorszenie funkcji poznawczych

26
Q

Wymień inhibitory MAO-B

A

rosagilina i selegilina

27
Q
A