42. Choroba Parkinsona - patomechanizm, obraz kliniczny, leczenie farmakologiczne, terapie stosowane w późnym okresie choroby Flashcards
Definicja choroby Parkinsona
Postępująca choroba neurozwyrodnieniowa, której podstawowym czynnikiem patogenetycznym jest niedobór dopaminy w prążkowiu, spowodowany obumieraniem istoty czarnej. Powoduje to rozwój tzw objawów osiowych.
Choroba Parkinsona - czynniki ryzyka
- Jest to choroba wieloczynnikowa - teoria “double hit”
- Obciążenie genetyczne - geny PARK
- Narażenie na pestycydy
- Narażenie na metale ciężkie
Choroba Parkinsona - koncepcje etio-patogenetyczne
Gromadzenie białek (alfa-synukleiny, odpowiedzialnej za transport aksonalny)
Stres oksydacyjny: wykryto niski poziom glutationu (antyoksydantu) w komórkach osób z PD
Procesy zapalne
Patomorfologiczne zmiany w chorobie Parkinsona
Degeneracja i zanik neuronów dopaminergicznych części zbitej istoty czarnej, mających zakończenia w prążkowiu. Występują też ciałka Lewy’ego
Choroba Parkinsona - gdzie występuja ciałka Lewy’ego (poza istotą czarną)
Klasyczne ciałka Lewy’ego występują też w :
- Jądrze szwu - są tam neurony serotoninergiczne
- Miejscu sinawym: noradrenergiczne
- Wzgórzu i podwzgórzu
- Poza OUN (sploty trzewne)
Korowe ciałka Lewy’ago występują w układzie limbicznym
Choroba Parkinsona - ogólnie o kryteriach rozpoznania
4 Etapowe kryteria:
- Etap 1: Rozpoznanie zespołu Parkinsonowskiego
- Etap 2: Kryteria wykluczenia choroby (z wywiadu)
- Etap 3: Kryteria wykluczenia choroby (z badań obrazowych)
- Etap 4: Kryteria wspomagające rozpoznanie (potrzebne 3)
Choroba Parkinsona : opisz uproszczone kryteria diagnostyczne
Choroba Parkinsona: wymień objawy osiowe
- Bradykinezja - trudność w zainicjowaniu i przyspieszeniu ruchu
- Drżenie (4-6Hz), zmniejsza się podczas wykonywania czynności
- Charakterystyczna postawa i chód
- Sztywność
Jaka sztywność występuje w chorobie Parkinsona?
Typu rury ołowianej i koła zębatego, dodatkowo Objaw Fromenta (pojawienie się drżeń w jednej kończynie, kiedy badamy napięcie w drugiej)
Diagnostyka obrazowa w chorobie Parkinsona - jakie badania?
MRI, USG,SPECT ze znacznikami dla dopaminy
MRI w chorobie Parkinsona - co wykryje?
Zmiany zwyrodnieniowe w istocie czarnej mózgu
USG przezczaszkowe w chorobie Parkinsona - co wykryje?
Hiperechogeniczność istoty czarnej
SPECT w chorobie Parkinsona - co wykryje?
Obniżony wychwyt znacznika w prążkowiu
Co jest charakterystycznego w leczeniu lewodopą (w okresie kilku lat)
Najpierw: Pierwszych parę lat to “miodowy miesiąc” - lewodopa działa cudownie
Potem następuje załamanie terapii, nazywane “Rajem utraconym”
Leczenie choroby parkinsona : wymien i opisz określenia związane z późnym okresem leczenia lewodopą
Fluktuacje (przerwy w działaniu leku)
opóźnienie czasu działania leku
skrócenie czasu działania lek
Dyskinezy
Pląsawicze: szczytu dawki, początku i końca dawki
Dystoniczne: wczesnoporanna, końca dawki
Wymień grupy leków stosowanych w chorobie Parkinsona
- Lewodopa
- Agoniści dopaminy
- Inhibitory COMT
- Inhibitory MAO-B
- Amantadyna
- Cholinolityki
Lewodopa: z czym się ją łączy i po co?
Z inhibitorem dekarboksylazy dopaminy (żeby zwiększyć dostępność lewodopy dla mózgu, ponieważ rozkłada się na obwodzie)
Przykłady leków: Karbidopa, Benzaseryd
Jaka jest przewaga agonistów dopaminy nad lewodopą?
Zalety stosowania agonisty to mniejsze ryzyko rozwoju dyskinez i fluktuacji ruchowych
Jaka jest przewaga lewodopy nad agonistami dopaminy?
Większa skuteczność, mniejsze ryzyko omamów, mniejsze ryzyko wystąpienia nadmiernej senności i mniejsze ryzyko wystąpienia obrzęków nóg.
(Lepsze dla starszych pacjentów)
Wymień przykłady agonistów dopaminy
Ropinirol, Pramipeksol, apomorfina
Wymień działania uboczne agonistów dopaminy
Spadki ciśnienia, dizziness, obrzęki wokół kostek, napady psychotyczne
Jak działają inhibitory MAO-B w leczeniu choroby Parkinsona?
Hamują rozkład dopaminy
Jak działają inhibitory COMT w leczeniu choroby Parkinsona
Hamuje rozkład lewodopy, może obniżać potrzebną dawkę lewodopy
Jak działa Amantadyna w leczeniu choroby Parkinsona?
Nasila uwalnianie dopaminy w prążkowiu i hamuje jej wychwyt zwrotny, ma też działanie cholinolityczne
