20. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu - przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie Flashcards

1
Q

Definicja zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych

A

Proces rozwijający się podtwardówkowo, obejmujący tkanki opony pajęczej i miękkiej. W każdym przypadku zapalenia opon, w mniejszym lub większym stopniu występuje także zapalenie mózgu/rdzenia.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wymień objawy oponowe

A

Sztywność karku

Objawy Brudzińskiego (karkowy, łonowy)
Objaw Kerniga

Objaw Amosa

Objaw Hermana (karkowo-paluchowy)

Objaw Flataua

Opistotonus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Opisz objaw Brudzińskiego

A

objaw karkowy – przy biernym przygięciu głowy do klatki piersiowej następuje zgięcie kończyn dolnych w stawach kolanowych i biodrowych;

łonowy – zdecydowany ucisk na spojenie łonowe powoduje zgięcie kończyn dolnych w stawach kolanowych i biodrowych,

objaw policzkowy – ucisk na policzek poniżej kości jarzmowej, powoduje uniesienie i zgięcie przedramion.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Opisz objaw Kerniga

A

Występuje, gdy pacjent odczuwa opór podczas próby wyprostowania kolana >135o , przy zgiętym pod kątem prostym stawie biodrowym i kolanowym. Objaw jest obustronny i nie powoduje bólu w przeciwieństwie do objawu Lasègue’a w rwie kulszowej.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Opisz objaw opistotonus

A

Opistotonus - skurcz mięśni karku i grzbietu powodujący nasilone wygięcie tułowia i głowy do tyłu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Opisz objaw Hermana

A

Występuje, gdy podczas biernego przyginania brody pacjenta do klatki piersiowej dochodzi do zgięcia grzbietowego palucha.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Występowanie dodatnich objawów oponowych bez ZOMR to inaczej…

A

Meningismus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Co (oprócz ZOMR) może dawać dodatnie objawy oponowe?

A
  • Proces nowotworowy opon (rakowatość)
  • Sarkoidoza
  • Leki (metotreksat, rekonstrukcja immunologiczna w leczeniu HIV, NLPZ)
  • Środki cieniujące
  • Krew w krwotoku podpajęczynówkowym
  • Wyciek cyst epidermoidalnych
  • Toczeń rumieniowaty układowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Lokalizacja punkcji lędźwiowej

A

L3/L4 - ponieważ rdzeń kręgowy kończy się na wysokości L2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Gdzie (oprócz L3-L4) można wykonać punkcję płynu MR? Na co trzeba uważać?

A

C1

Można uszkodzić rdzeń przedłużony oraz tętnicę móżdżkową tylną dolną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Charakterystyka objawów ostrego bakteryjnego ZOMR

A
  • Ostry, gwałtowny przebieg
  • Wymioty, gorączka i ból głowy
  • Zaburzenia świadomości (składowa mózgowa)
  • Bolesność uciskowa gałek ocznych
  • przy zajęciu opon podstawy mózgu: objawy z nerwów gałkoruchowych i VII
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Bakteryjne ZOMR: co w badaniach obrazowych?

A

TK, MR - T2, MR - FLAIR: wzrost gęstości opon. Należy zwrócić uwagę, czy nie ma zmian sugerujących tworzenie ropnia.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Powikłania bakteryjnego ZOMR (3)

A

Ropnie mózgu

Upośledzenie przepływu PMR

Uszkodzenie nerwów czaszkowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Opisz powikłanie po ZOMR związane z zaburzeniem przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego (nazwa zespołu i patogeneza)

A

Zespół Hakima - skutek zmian w okolicy zatoki strzalkowej górnej, w którym upośledzone jest wchłanianie zwrotne PMR. Występuje wodogłowie normotensyjne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wymień objawy zespołu Hakima

A

Chód na szerokiej podstawie

Otępienie

Nietrzymanie moczu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wymień leki wywołujące jatrogennie ZOMR

A

Amoksycylina, NLPZ, metronidazol, naproksen, dożylne immunoglobuliny, azatiopryna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Charakterystyka objawów przewlekłego bakteryjnego ZOMR

A

Słabo zaznaczone objawy oponowe

Dominują objawy ogólne: rozbicie, ból głowy, chudnięcie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Najważniejsze czynniki etiologiczne przewlekłego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych

A

Borelioza

Kiła

Gruźlica

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Objawy gruźliczego ZOMR

A

Głownie psychiczne: dezorientacja, senność, labilność emocjonalna

Także : Bóle głowy, mięśni, uszkodzenie nerwów czaszkowych

Gruźliczaki, ropnie mnogie, naczyniowopochodne ogniska rozmiękania: objawy ogniskowe

20
Q

Gruźlicze ZOMR - jak wykryjesz?

A

PCR

Barwienie prątków z PMR metodą Ziehla-Neelsena (prątki będą wewnątrz monocytów)

21
Q

Gruźlicze ZOMR - opisz zmiany w płynie mózgowo-rdzeniowym

A
22
Q

Bakteryjne ZOMR - opisz zmiany w płynie mózgowo-rdzeniowym

A
23
Q

Leki stosowane w gruźliczym ZOMR

A

Pirazynamid

Ryfampicyna

Izoniazyd

24
Q

Kiłowe ZOMR: etiopatogeneza

A

Czynnik: krętek blady

Wywołuje zapalenie opon i naczyń, w szczególności w tylnej jamie czaszki i pniu mózgu. Pojawiają się nacieki zapalne i zmiany naczyniowe.

25
Q

Objawy kiły OUN

A

Źrenica Argylla-Robertsona

Uszkodzenie nerwów czaszkowych: zaburzenia równowagi, głuchota, anizokoria, zaburzenia gałko-ruchowe

TIA, udary - skutek zapalenia naczyń

26
Q

Kiła OUN: rozpoznanie

A

Dodatnie odczyny kiłowe PMR i z krwi

27
Q

Leczenie kiły OUN

A

Penicylina prokainowa

28
Q

Czynnik etiologiczny boreliozy

A

Borellia burgdorferi przenoszona przez kleszcze ixodes ricunus

29
Q

Borelioza OUN - objawy

A

Objawy są poprzedzone wystąpieniem rumienia wędrującego

Zajęcie nerwu twarzowego

Zespół Bannwortha

Rzadko: niedowład konczyn

łagodnie przebiegające wieloogniskowe zapalenie mózgu lub poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego

Objawy oponowe - rzadko

30
Q

Empiryczne leczenie ZOMR u u dzieci do 5r.ż

A
31
Q

Empiryczne leczenie ZOMR u osób do 50rż

A
32
Q

Empiryczne leczenie ZOMR u osób powyżej 50rż

A
33
Q

Jakie wirusy wywołują zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych?

A

Coxackie, świnka, opryszczka, EBV

34
Q

Jakie są objawy wirusowego zakażenia opon?

A

Choroba zaczyna się nagle, z gorączką, ale przebiega łagodniej niż bakteryjne ZOMR. Zwykle ustępuje bez leczenia.

35
Q

Bakteryjne zapalenie mózgu - co powstaje w mózgu?

A

Nacieki ropne, ropnie, guzy zapalne (gruźlilczaki i kilaki)

Jeśli rozsiew przez krew w sepsie - ropne ogniska zapalno-martwicze

36
Q

Od czego zależy obraz kliniczny wirusowego zapalenia móżgu?

A

Od neurotropizmu wirusa - czyli zdrolności do zakażania ściśle określonych rejonów OUN

37
Q

Objawy poszczegółnych faz choroby Heinego-Medina

A

I faza: gorączka, objawy ogólne - w tym wymioty, biegunka, bóle kończyn i grzbietu

II faza: niedowład wiotki obejmujący mięśnie kończyn i tułowia

38
Q

Polio - lokalizacja uszkodzeń

A

Głównie rogi przednie rdzenia kręgowego - zgrubienie lędźwiowe i szyjne rdzenia.

Często szerzy się ku górze, zajmując jądra nerwów czaszkowych i pień mózgu

39
Q

Patogeneza choroby polio

A

Zmiany martwiczo-zapalne, następnie nacieki z komórek odpornościowych, następnie powstawanie blizn glejowych

40
Q

Opisz dwie najbardziej niebezpieczne postaci polio

A

Opuszkowa : pacjent nie moze się odżywiać

Zajmująca c3-th9: porażenie mięśni oddechowych

41
Q

Opryszczkowe zapalenie mózgu - charakterystyka zmian

A

Rozległe zmiany martwicze w płatach skroniowych, węchomózgowiu. Zwykle symetryczne.

42
Q

Opryszczkowe zapalenie mózgu - objawy

A

Ostry i nagły przebieg.

Zaburzenia świadomości, padaczka, omamy, śpiączka, nadciśnienie śródczaszkowe

43
Q

Diagnostyka opryszczkowego zapalenia mózgu

A

MR/TK: rozległe zmiany martwicze w płatach skroniowych

Narastanie na przestrzeni tygodnia przeciwciał przeciwko wirusowi opryszczki w płynie MR

Obraz kliniczny+TK/MR = niemal pewne rozwiązanie

44
Q

Leczenie opryszczkowego zapalenia mózgu

A

15mg/kgmc/d Acyklowir i.v

45
Q

Kleszczowe zapalenie mózgu - charakterystyczne objawy

A

Najpierw okres prodromalny - objawy grypopodobne, dopiero później drgawki, zaburzenia świadomości, niedowład

46
Q
A