H7.5: Keuzen in de zorg: de ethische overwegingen Flashcards
utilitarisme
de handeling/dat beleid is rechtvaardig dat tot het grootste geluk/welzijn voor het grootste aantal leidt (kosteneffectiviteit!)
(wat is de maximale gezondheidswinst die ik kan bereiken bij beperkt budget?)
prioritarisme
dat beleid is rechtvaardig dat de positie van degenen die het slechtst af zijn het meest bevordert (focus op absolute welzijn/gezondheid, niet relatief)
uitvoerbaarheid
voor prioritarisme, wie is dan het slechtst af? waar kijk je naar?
- fair innings? : kijk naar de gezondheid gedurende hele levensloop . het ideaal van old age zou moeten zijn: alles kunnen bereiken dat mogelijk is gemiddeld (trouwen etc). > 70 jaar nadruk niet op levensverlenging maar levenskwalitiet
veil of ignorance
- originele positie: vrije en gelijke mensen die kiezen vanachter een veil of ignorance. je weet niet wie je in het echte leven bent (rijk, arm, gezond, ongezond)
- eerlijke keuzesituatie: gekozen principes zijn rechtvaardig
zorginstituut kan rechtvaardigheid besluiten dmv verschillende opvattingen
- fair innings: het is het meest rechtvaardig als iedereen een minimale leeftijd X kan bereiken in geoede gezondheid
- prospective health: het is het meest rechtvaardig als we prioriteit geven aan mensen met de slechtste gezondheidsverwachting. oftwel : voor wie het grootste % van hyn levensverwachting dreigt te verliezen (proportional shortfall)
- rule of rescue: het is het meest rechtvaardig als we prioriteit geven aan emnsen in de meest acute levensbedreigende situaties en/of veel acuut kwaliteit van leven verlies
voor het maken van beleid moet je ziektelast kunnen kwantificeren
QALY
zorginstituut onderzoekt of er argumenten zijn om hogere of juist lagere kosten per QALY te accepteren
- argumenten die de eis minder zouden maken zijn oa: hoge ziektelast, zeldzaamheid
- argumenten om de eis strenger maken: hoge budget impact
de manier waarop dingen worden besloten (procedures) meoten rechtvaardig zijn: accountability for reasonableness
- relevance: de argumenten moeten van toepassing zijn op de keuze
- publicity: voor iedereen in NL moet duidelijk zijn hoe die beslissingen tot stand komen
- revisions and appeals: als je het er niet mee eens bent (een belanghebbende partij althans) dan moet je in beroep kunnen gaan
- enforcement: het moet gegarandeerd zijn dat die methode ook daadwerklijk zoals beschreven uitgevoerd kan worden