H2.2: DNA-schade en reparatie: deel 2 Flashcards
hoe worden DNA-beschadigingen herstel?
a.d.h.v. templates => nauwkeurig herstel
wat voor templates?
complementaire DNA-streng:
- zuster chromatide (alleen in S- of G-fase van de cyclus)
- homologe chromosoom (tijdens meiose)
wanneer gebruik je complementaire DNA-streng als template?
- mismatched baseparen
- intrastreng DNA crosslinks
- enkelstrengs DNA breuken
;geschikt voor het herstel van DNA schade waarbij alleen 1 van beide strengen is beschadigd
wanneer gebruik je zusterchromatide/homologe chromosoom?
- intrastrengs DNA crosslinks
- dubbelstrengs DNA breuken
;wanneer beide strengen zijn beschadigd
voorbeelden van DNA schade reparatie mechanismen
- base excisie reparatie (herstel van kleine adducten)
- nucleotide excisie reparatie voor herstel van grote adducten (UV licht geinduceerde DNA schade)
- niet-homologe DNA-eind verbinding en homologe recombinatie (herstel van dubbelstrengs DNA-breuken)
twee mechanismen om dubbelstrengs DNA breuken te repareren
- niet homologe DNA-eindverbinding; direct aan elkaar ligeren van de 2 uiteinden van de breuk: gebruikt geen template: onnauwkeurig
- homologe recombinatie: uitwisseling van DNA strengen tussen DNA moleculen: gebruikt vnl het zusterchromatide: nauwkeurig
mechanisme niet-homologe DNA eindverbinding
KU70/80 dimeer herkent breuk.
m.b.v. DNA-PKcs en ligase brengt de twee uiteinden weer aan elkaar. dit leidt dus tot een kleine deletie. (ten koste van nauwkeurigheid van DNA code)
een defect in niet-homologe DNA eindverbinding van resulteren in
radiosensitiviteit;
bv SCID patienten; die kunnen die breuken niet herstellen
niet-homologe DNA eindverbinding is vooral ook belangrijk voor
recombinatie van DNA die nodig is voor het genereren van antilichamen. het verbindt verschillende fragmenten van antilichamen.
antilichamen verbinding blah blah werking
een B-cel specifiek eiwit, RAG1/RAG2 introduceert DNA dubbelstrengs breuken in het immunoglobuline locus.
niet-homologe DNA eindverbinding koppelt D en J segment bv. de hele tijd worden allerlei breuken aan elkaar gemaakt waardoor je een formatie van een rna krijgt voor een antilichaam. en hierdoor krijg je dus zo veel verschillende soorten antilichamen.
voordeel onnauwkeurigheid
de onnauwkeurigheid van niet-homologe DNA eindverbinding vergroot de diversiteit aan antilichamen
homologe chromosomen
twee vergelijkbare maar niet identieke kopieën van elk chromosoom: homologe chromosomen
1 van vader, 1 van moeder.
na replicatie per chromosoom 2 identieke zusterchromatide. dus pas na S-fase. dat is dus het verschil tussen zusterchromatiden en homologe chromosomen
werking van herstel dubbelstrengse DNA-breuk door homologe recombinatie
bv x-ray, daardoor ontstaat dubbelstrengs DNA-breuk.
zusterchromatide wordt gebruikt als template.
eerst wordt een klein stukje bij elke streng weggehaald.
dit maakt het mogelijk dat de enkelstrengs stukjes van het DNA dat nu afwezeig is kunnen homologie zoeken in de zusterchromatide en dat zo gebruiken als template.
belangrijkste eiwitbij dubbelstrengs DNA breukherstel door homologe recombinatie
RAD51:
- dat bindt na de breuk aan enkelstrengs DNA om dit te stabiliseren.
- dit helpt ook bij het zoeken naar homologie bij zusterchromatide.
BRCA1 en BRCA2; zijn bv betrokken bij borstkanker. zijn belangrij voor het verder herstel van de breuk