H3.3: Cytogenetische afwijkingen Flashcards
detectie en identificatie van chromosomale afwijkingen
- klassieke cytogenetica (bandering technieken)
- moleculaire cytogenetica
= fluorescente in situ hybridisatie (FISH)
= array (SNP array) - moleculaire diagnostiek
= RQ-PCR (fusie genen)
= Q-PCR
= sequencing (sanger => NGS)
om chromosomen te kunnen typeren moet je … hebben
delende cellen
dus het eerste wat ze doen is het materiaal (beenmerg of bloed (met blasten) …
in kweek brengen
hoe brengen ze materiaal in kweek?
- groeimedium waaraan groeifactoren zijn toegevoegd specifiek voor de cellijn waar de leukemie zich bevindt.
- de kweek duurt 1-2 dagen
1: midden tijdens de mitose stoppen ze de kweek: blijven stilstaan in de metafase.
2: behandeling met hypotone vloeistof zodat de cellen opzwellen
3: behandeling met fixatief zodat het uithardt
4: plaatsen op preparaat glaasjes
verschillende banderingstechnieken
geven allemaal een eigen uniek bandpatroon . elk chromosoom krijgt een eigen specifiek patroon.
in het lab hier gebruiken ze R en Q-bandering omdat deze twee complementair zijn aan elkaar
R en Q-bandering
R: uiteinden goed zichtbaar
Q: uiteinden niet goed zichtbaar
chromosomale afwijkingen
- numerieke afwijkingen
- structurele afwijkingen
numerieke afwijkingen
- winst ( van een compleet chromosoom )
- verlies( van een compleet chromosoom )
structurele afwijkingen
- gebalanceerd: al het DNA is nog steeds aanwezig maar niet op juiste plek of juiste orientatie in chromosoom
- niet-gebalanceerd: verlies/winst deel chromosoom
gebalanceerde structurele afwijkingen
- translocatie
- inversie
- insertie
niet-gebalanceerde structurele afwijkingen
- deletie
- amplificatie
- niet-gebalanceerde translocatie
- gen mutatie
armen van chromosoom
- p-arm: korte arm (petit)
- q-arm: lange arm
centromeer
scheidt de p-arm en de q-arm van de chromosoom
deletie
- terminaal (uiteinde)
- interstitieel (binnenin)
sommige kleine p-armen zijn hetzelfde dus dan maakt translocatie niet uit
translocatie
- reciproke
- robertsomiaanse
inversie
op twee plekken in chromosoom breuk. dat stuk draait 180 graden en gaat dan dus invers verkeerd zitten
- paracentric: within a chromosome arm
- pericentric: round the centromere
complex karyotype
slechte prognose!:
het betekent dat er > 3 chromosoomafwijkingen bij 1 pt in tumorcellen worden gevonden