H3.4: De celcyclus en gevolgen van foutieve celcyclusregulatie in kanker cellen Flashcards
G1-fase
- fysieke groei vd cel
- restrictiepunt: besluit om replicatie te starten
S-fase
duplicatie vd chromosomen
fasen van celcyclus
1: G1
2: S
3: G2
4: M
G2-fase
voorbereiding op celdeling
M-fase
celdeling
interfase
G1, S, G2
er zijn 3 soorten genen betrokken bij de ceclcyclus regulatie
- cyclines
- cycline afhankelijke kinases (CDK’s)
- cycline afhankelijke kinase remmers (CKI’s): remmen activiteit van CDK’s
cycline D activiteit
tijdens G1;
activatie van celcyclus in G1 (na groeisignaal)
cycline E activiteit
overgang van G1 naar, en voortgang van S-fase
cycline A
progressie door S-fase
cycline B
overgang van G2 naar M-fase
cyclines
memoraid
periodieke expressie cyclines
memoraid
wat doen cyclines?
binden aan CDK’s
CDK aanwezigheid
deze zijn constant aanwezig. de activiteit wordt bepaald door de cyclines.
CDK’s
- continu aanwezig
- alleen actief in complex met cyclines (fasering)
- fosforyleren eiwittren nodig voor celcyclus progressie
CDK’s in de cyclus
memoriad !!!!!!!!!!!!!!!!!!
als cycline D aanwezig is,
kan het binden aan CDK4. hierdoor wordt CDK4 geactiveerd en kan het andere eiwitten fosforyleren.
CDK4
cycline D
CDK2
cycline E en A
CDK1
cycline B
CKI’s
cycline dependent kinase inhibitors
- binden aan cycline / CDK complexen
- remmen kinase activiteit en dan blijft de celcyclus staan in de fase waarin hij nu is
wanneer zijn CKI’s aanwezig?
- vnl in G1-fase
- of na signalen van buitencel
- of na DNA-schade
CKIs
memoraid
de CKI van CDK4 en cycline D
p16ink4a
CKI van CDK2 en cycline E
p21
celcyclus checkpoint
momenten in de celcyclus waar wordt gecheckt of alles oké is.
- G1/S checkpunt
- intra S checkpunt
- G2/M checkpunt
- anafase checkpunt
- restrictie-punt
celcyclus “checkpoints”
memoraid!
G1/S checkpoint
het moment dat de cel van de G1 naar S fase moet gaan. voordat de cel dus naar de replicatiefase gaat, wordt gecheckt of er geen DNA-schade is.