H4.7: Proefdiermodellen in het kankeronderzoek / Doen dieren ertoe? Flashcards
waarom worden vooral muizen gebruikt?
- 97% dezelfde genen dus ook dezelfde problemen bij dezelfde defecten
- gemakkelijk genetisch te manipuleren
- makkelijke huisvesting en plant zich snel en makkelijk voort
proefdieren in kankeronderzoek worden op 2 manieren gebruikt
- preklinisch onderzoek: testen van nieuwe drugs/combinatie van drugs
- tumor biologie: opbouw van algemene kennis
preklinisch onderzoek
specifieke muismodellen worden gebruikt: patient derived tumor xenografts (PDTX)
PDTX
tumorcellen van pt in immunologisch verzwakte muizen en hier kan veel info van gehaald worden
PDTX nadelen
- werkt niet voor alle soorten tumoren
- mist de anti- en pro-tumor aactiviteit van een functioneel immuunsysteem
dingen die je kan onderzoeken met een genetisch gemodificeerde muis
- onderzoek naar het effect van dominant negatieve mutaaties (oncogenen)
- effect van gendeleties (tumorsuppressorgenen)
- effect van puntmutaties
transgeen
extra gen toegevoegd
blastocyst
3,5 dag na conceptie cel
de embryonale stamcellen worden uit de blastocyst gehaald en bewerkt en dan weer teruggezet in blastocyst en in de muis
dierproeven zijn verboden in NL tenzij
- het doel van de proef anders niet kan worden bereikt (anders dan met deze dierproef, met minder dieren/minder ongrief)
- het belang vd proef opweegt tegen het ongrief dat het proefdier wordt berokkend
- er zijn vergunningen nodig
- er is goedkeuring vanuit dierexperimentencommissie
wat doet een dierexperimentencommissie?
ethische afweging van belang van proef enerzijds tegen ongrief bij dier anderzijds
intrinsieke waarde van dier mag niet worden aangetast
3 V’s van de proefdier techniek
- vervanging
- vermindering
- verfijning
verfijning
- humanere eindpunten voor de dieren
- klinische verschijnselen als voorspellers van sterfte
- dieren worden geëuthanaseerd voordat ze ernstig lijden
dieren hebben 5 rechten als je ze afhankelijk maakt van jou dus als je ze houdt
- vrij van dorst en honger
- vrij van fysiek ongerief
- vrij van pijn, verwondingen en ziekten
- vrij van angst en stress
- vrij om natuurlijke gedrag te vertonen