H6.3: Nucleaire beeldvormingstechnieken en therapie Flashcards
tracer
brengt radioactieve stofje naar specifieke plek
radiofarmacon essentiele eigenschappen
- selectief voor een specifiek target in lichaam dat je wil afbeelden
- hoge affiniteit voor target
- weinig opname in andere weefsels
- moet affiniteit behouden als het radioactieve label eraan zit
- geschikte halfwaardetijd
heeft gamma straling een massa?
nee
beta straling
elektron
alfa straling
twee p+ en twee n
doordingend en ioniserend vermogen
memoraid
diagnostiek
gamma straling
therapie
beta straling (en alfa)
principes van nucleaire gnk
- injectie van radiofarmacon
- verdeling/verwerking in het lichaam
- detectie van uitgezonden straling vanuit pt (emissie)
positron
anti-elektron (positief geladen elektron)
PET
positron emission tomography
- bij dit verval komt dus een positron vrij
- dit komt een elektron tegen (dus haar anti-deeltje), annihileren deze
- er worden 2 energie fotonen gecreerd ten koste van de massa
- deze twee fotonen vliegen van elkaar weg in tegenovergestelde richting
annihileren
massa wordt omgezet in energie (E=m*c^2)
gamma camera
meet aan twee kanten de gamma straling, terwijl PET alle richtingen
CT vs PET
CT = structuur, anatomie
PET = functie, pathofysiologie
PET/CT
wordt aan elkaar gekoppeld, zodat je heel specifiek kan kijken waar het mis gaat
SPEC
gamma camera in meerdere richtingen
verschillende soorten botmetastasen
- osteolytische
- osteosclerotische
bij welke kankersoorten osteosclerotische metastasen?
- mamma
- prostaat
hoe werkt een botscan?
- je dient een radiofarmacum toe die in het bot wordt opgenomen
- binden aan hydroxyapatiet
- accumuleren in actieve botopbouw en -ombouw
welke radiofarmaca worden in het bot opgenomen?
- calciumanalogen
- bisfosfanaten
wat kan je zien op een botscan?
- metastasen
- fracturen
- artrose
- artritis
wat kan je niet zien bij een botscan?
lytische botmetastase (je ziet geen afbraak)
wat veroorzaakt de hotspot op een botscan?
- reactie (verhoogde botombouw) van het botweefsel door de metastase
- NIET de metastase zelf, maar de metabole reactie vn het bot
- NIET de opname van het radiofarmacon in de tumorcellen van de metastase
radionucliden kan ook dus als therapie worden gebruikt
- alfa straling
- beta straling
radionuclidentherapie indicaties
- osteoblastische skeletmeta
- wisselende lokalisaties v pijn
- niet reagerend op pijnstillende medicaties
- terugkerende pijn na externe radiotherapie
radionuclidentherapie contra-indicaties
- weinig trombo
- weinig leuko
- ruggenmergcompressie
- nierfalen
- zwangerschap
bijwerkingen radionuclidentherapie
beenmergdepressie
voorbeelden radionuclidentherapie
- samarium -153
- radium-223 (levensverlengend bij prostaatcarcinoom)
FDG
fluorodexoxyglucose: radioactief suiker
hoe werkt glucose?
- via glucose transporters opgenomen in de cel
- wordt dmv hexokinase gefosforyleerd
- wordt òf omgezet in glycogeen òf gaat via glycolyse de czc in
hoe werkt FDG?
- ook via transports opgenomen
- maar wordt na glycolyse niet verder in de czc verwerkt dus hoopt op
- en het kan ook niet worden afgebroken door glucose-6-fosfatase
- hierdoor kan je het goed zien op de PETscan
FDG-PET/CT indicaties
- stadiering (opsporing meta)
- lokalisatie van onbekende primaire tumor
- evaluatie van therapie/response monitoring
- recidief
niet elke tumor neemt FDG op
zoals thyroid, prostaat, neuro-endocrien
nieuwe laesie=
PROGRESSIE DUS GEEN RESPONS
het radiofarmacon bepaalt welk proces of type tumor je ziet bij PET-CT
octreotraat PET
DOPA PET
PSMA
octreotraat
bindt aan somatostatinereceptoren
DOPA
bindt aan dopaminetransporters
PSMA
receptor bij prostaatkanker
