H4.5: Ontregeling apoptose in kankercellen Flashcards
als een cel stress voelt of DNA-schade, dan komt een reactie van de cel en kan kiezen tussen twee dingen
- apoptose
- senescense
apoptose
- streng gereguleerd
- treedt op als gevolg van fysiologische signalen en actief proces
- een schone dood, geen immuun respons
necrose
- treedt op na externe beschadiging
- veroorzaakt ontstekingsreactie en weefselschade
apoptose proces
- cel gaat krimpen inclusief de nucleus en organellen
- fragmentatie van de cel; er is altijd een membraan rond de organellen
- apoptotische bodies worden opgeruimd dmv fagocytose
necrose proces
- cel zwelt op
- organellen van binnen de cel komen terecht buiten de cel
- dit wekt een immuunreactie op
- dit geeft inflammatie
verschil tussen apoptose en necrose
memoraid
fysiologische processen waarin apoptose een rol speelt
- embryogenese
- afstoten epitheelcellen (darm, huid)
- verwijderen auto-reactieve T-cellen
pathologische processen waarin apoptose een rol speelt
- celdood in tumoren
- celdood na DNA-schade of cellulaire “stress”
signalen voor cellen om in apoptose te gaan
- intrinsiek:
= stress vd cel
= DNAschade - extrinsiek:
= TNF
= FASL
controle en integratie van apoptose
- via receptor:
= bij TNF en FASL - via mitochondriale permeabiliteit:
= bij intrinsieke signalen (Bcl-2 familie)
uitvoering van apoptose via
- caspases (cellulaire eiwitafbrekende enzymen)
- DNAse activering (enzymen die DNA afbreken)
wat gebeurt er met overblijfselen van apoptose?
opgeruimd door fagocytose
plaatje mechanisme apoptoses
memoraid!!!!!!!!!
mechanisme apoptose extrinsieke pathway
niet via mitochondriën, gewoon via signaal eiwitten worden de caspases (en tenslotte caspase 3) geactiveerd
mechanisme apoptose intrinsieke pathway
- p53 reageert
- BAX wordt geactiveerd
- BAX zorgt ervoor dat vanuit mito cytochroom C vrijkomt in de cel
- cytochroom C zorgt samen met andere eiwitten ervoor dat caspase 3 vrijkomt waardoor apoptose
Bcl-2/BAX familie functie
deze beslissen of een cel wel of niet in apoptose gaat
Bcl-2/BAX familie locatie
beide in membranen van mitochondria
Bcl-2 functie
zorgt ervoor dat de cel niet in apoptose gaat doordat er geen cytochroom C vrijkomt
BAX functie
zorgt er juist voor dat cytochroom C vrijkomt en apoptose wordt geïnduceerd
welke eiwitten zorgen ervoor dat BAX opengaat?
- BH3 eiwitten komen in actie als er celstress is
- BH3 eiwitten zorgen er dan voor dat BCL2 geblokkeerd is
- BAX gaat hierdoor open
- cytochroom C komt hierdoor vrij
- caspase cascade
hoe komt bij zo’n folliculair lymfoom er veel Bcl-2 expressie is?
door translocatie komt het BCL gen onder de controle van IgH enhancer. IgH gen en BCL gen zijn in contact gekomen en hierdoor de enhancer van IgH gaat ervoor zorgen dat het expressie niveau van BCL-2 heel hoog is. (hier gaat het over in een VO?)
senescence
stoppen met delen
wat valt onder cellulaire stress?
- tekort aan groeifactoren
- DNAschade door ioniserende straling of chemo
- telomeer ‘erosie’
- oncogene stimuli
- etc