H4.4: Epigenetica en kanker

Question 1

MDS: myodysplastisch syndroom

Answer 1

• is niet hetzelfde als MDN
• klonale ziekte van de hemopoietische stamcel
• cytopenie in 1 of meer cellijnen eventueel met dysplastische kenmerken, max 20% blasten (>20% is AML)
• beenmerg met dysplastische kenmerken in 1 of meer cellijnen, max 20% blsten
• vaak ineffectieve hematopoiese
• komt vooral voor bij ouderen; eerst bekend als ‘ouderdomsleukemie’

Question 2

behandeling MDS

Answer 2

• meestal palliatief
• ARA-C; oud en werkt niet super
• 5-azacytidine; het nieuwe, goed werkende middel

Question 3

epigenetica

Answer 3

gaat over het mechanisme dat ervoor zorgt dat genen aan of uit staan

Question 4

2 vormen van epigenetische regulatie

Answer 4

1. DNA-methylering
2. histon-modificatie

Question 5

chromatine kan zich in twee vormen bevinden

Answer 5

• open chromatine : euchromatine
• gesloten chromatine : heterochromatine

Question 6

waar kan transcriptie plaatsvinden?

Answer 6

alleen bij euchromatine

Question 7

waar kan methylering plaatsvinden?

Answer 7

alleen bij cytosine. dus alleen C kan worden gemethyleerd

Question 8

wat is het gevolg van methylering?

Answer 8

je krijgt opnieuw een bindingsplaats voor een eiwit; CpG binding proteins. deze zorgt ervoor dat het DNA heel compact wordt.

Question 9

wat kan er gebeuren met een histon?

Answer 9

kan worden geacetyleerd; dan raakt hij open

Question 10

als een histon zijn acetylering verliest,

Answer 10

is hij gesloten

Question 11

waar vindt methylering van cytosine plaats?

Answer 11

op plaats 5 van de ringstructuur

Question 12

welk enzym verzorgt de DNA-methylering?

Answer 12

DNMT

Question 13

bij kanker

Answer 13

hypermethylering

Question 14

wanneer kan een C gemethyleerd worden?

Answer 14

alleen als hij naast een G is

Question 15

komt C naast G vaak voor?

Answer 15

nee, relatief het minst

Question 16

waar komen C’s naast G’s het meest / alleen maar voor?

Answer 16

in de promotor: liggen in specifieke CG-eilanden

Question 17

wat gebeurt er als de promotor gemethyleerd is?

Answer 17

dan vindt er geen transcriptie meer plaats. in plaats van transcriptiefactoren is de methylated CpG binding protein gebonden en deze zorgt ervoor dat het eiwit in elkaar krimpt

Question 18

oncogen

Answer 18

een gen wat door een fout achter elkaar de hele tijd maar afgeschreven wordt

Question 19

tumor suppressorgen

Answer 19

een gen dat aan hoort te staan maar uitgezet wordt

Question 20

1 manier waarop tumorsuppressor genen worden uitgeschakeld

Answer 20

door methylering

Question 21

twee vormen van methylering

Answer 21

1. de novo methylering
2. maintenance methylering

Question 22

de novo methylering

Answer 22

iets wordt gemethyleerd wat nog niet gemethyleerd is

Question 23

maintenance methylering

Answer 23

omdat de moedercel gemethyleerd was wordt dta doorgegeven. maar er worden geen gemethyleerde C’s ingebouwd bij replicatie, alleen normale. maar dan is er een enzym dat er een methylgroep aan zet. de informatie wordt van cel tot cel overgebracht bij replicatie : epigenetica

Question 24

maintenence methylering =

Answer 24

epigenetica

Question 25

de nieuwe streng die wordt ingebouwd is niet gemethyleerd, maar omdat de oude het nog wel is komt er een enzym dat de nieuwe ook methyleert zodat het symmetrisch is

Question 26

5-azacytidine

Answer 26

een cytidine homoloog dat niet kan worden gemethyleerd; er zit een extra stikstof op de 5de plek waardoor methylering niet mogelijk is

hiermee kan je genen uitzetten

Question 27

5-azacytidine kan in kweek worden gebracht en vervangt dan in bv promotor de gemethyleerde versie