48 Nadnercze: niedoczynnosc Flashcards

1
Q

Niedoczynność nadnerczy

- pierwotna i wtorna (ogolnie)

A
  • niewydolność >90% gruczołu

- pierwotna – uszkodzenie nadnerczy, wtórna – spadek ACTH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

choroba Addisona

- co to, demografia, przyczyny

A

= przewlekła pierwotna niewydolność kory nadnerczy, cisawica
- kazdy wiek, K=M, akt: stres (częstsza -> AIDS)

przyczyny:
<b> - #1 autoimmunizacyjna </b>
- gruźlica
- amyloidoza, neo, HIV

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Pierwotna niedoczynność nadnerczy

- etio: autoimmunizacja

A
  • Ig prz. korze
  • Ig prz. 21-hydroksylazie (specyficzne dla choroby Addisona!!)
  • czesto - inne choroby autoim. towarzyszace
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

zespoły autoimmunizacyjne

- typu I APS

A

= autoimmune polyendocrine syndrome I

  • AR, dzieci
  • (-) nadnerczy, przytarczyc + grzybica
  • IG: przeciw korze nadnerczy i enzymowi konwertującemu cholesterol do pregnenolonu (cytP450scc)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

zespoły autoimmunizacyjne

- typu II APS

A

– ch. Addisona, ch. Hashimoto, z. Carpentera

  • młode K>M
  • IG: przeciw korze nadnerczy, tarczycy, przytarczycom, wyspom trzustkowym i ew. 17l-hydroksylazie (hipogonadyzm)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

zespoły autoimmunizacyjne towarzyszące APS II

A
  • miastenia gravis
  • choroba trzewna
  • vitiligo
  • anemia złośliwa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

gruźlica nadnerczy

A
  • zwykle rozsiew przez krew
  • martwica serowata
  • zwapnienia regeneracyjnymi po obu stronach w RTG
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Niedoczynność nadnerczy

A

dzieci:
- SEPSA N. Meningitidis lub Pseudomonas (z. Waterhouse-Friedrichsena)

dorośli:
- leczenie p-zakrzepowe, sepsa, urazy/operacje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Niedoczynność nadnerczy

A

– infekcje oportunistyczne od:

  • CMV
  • grużlica
  • Crypococcus
  • ketokonazol (zaburza S kw. steroidowych)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Niedoczynność nadnerczy

A
  • # 1 chłoniaki

- od przerzutów (z płuc, sutka, żołądka)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Pierwotna niedoczynność nadnerczy

- stadia

A

I. wydzielanie spoczynkowe w normie, ale NIE rośnie w stresie
II. wyczerpanie rezerwy
III. przełom nadnerczowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

ostra niedoczynność kory nadnerczy

- patomechanizmy

A

= przełom nadnerczowy

  • > rozwój hiponatremii, hiperkaliemii, kwasicy metabolicznej, hipochloremii
  • > upośledzenie zagęszczania moczu
  • > odwodnienie, hipowolemia
  • <b> brak hamującego wpływu glik. na uwalnianie ADH! </b> => ograniczenie diurezy i pogłębienie hiponatremii
  • zaburzenia elektrolitowe (hiponatremia, hiperkaliemia, limfocytoza, eozynofilia, hipoglikemia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

ostra niedoczynność kory nadnerczy

- objawy

A
  • osłabienie
  • silne bóle jamy brzusznej, okolicy lędźwiowej lub podudzi
  • zapaść
  • niewydolność nerek
  • zaburzenia elektrolitowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Rodzinny niedobór glikokortykoidów

A
  • niewrażliwość na ACTH
  • zanik w-wy siatkowatej i pasmowatej
  • wzrasta ilość androgenów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wtórna niedoczynność kory nadnerczy

- przyczyny

A

= brak ACTH

  • przysadkowe
  • leczenie kortykosteroidami => (-) CRH, (-) ACTH, który utrzymuje się po zaprzestaniu długotrwałego leczenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wtórna niedoczynność kory nadnerczy

- różnicowanie z pierwotną (poziom hormonów)

A

same: (-) kortyzolu, androgenów
different: aldosteron W NORMIE (bo wydzielanie zależy od RAA)

SO: wtórna niedoczynność => zwykle BEZ zaburzeń wodno-elektrolitowych!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Niedoczynność kory nadnerczy

- zmiany metabolizmu

A
  • spadek glukoneogenezy, hipoglikemia
  • brak glk -> brak hamowania wydzielania ADH
  • I. +brak aldosteronu -> zatrucie wodne
18
Q

Niedoczynność kory nadnerczy

- objawy mm-szk

A
  • katabolizm bialek -> niszczenie mm

* II. bóle stawowe i mm

19
Q

Niedoczynność kory nadnerczy

- objawy sercowo-naczyniowe

A
  • osłabienie mięśnia sercowego i odwodnienie => spadek CO
  • oporny na leczenie wstrząs (brak reakcji mięśni gładkich na katecholaminy i zwiększona przepuszczalność kapilar)
  • hiperK -> arytmie
20
Q

Niedoczynność kory nadnerczy

- objawy skórne

A

*I. (-) kortyzolu -> (+) ACTH > (+) MSH > hiperpigmentacja (cisawica)

21
Q

Niedoczynność kory nadnerczy

- objawy u. rozrodczego

A

K: utrata owłosienia płciowego

22
Q

Niedoczynność kory nadnerczy

- objawy hematologiczne

A

anemia normocytowa normochromiczna

23
Q

Niedoczynność kory nadnerczy

- rozpoznanie pierwotnej

A
  • (—)kortyzol

- brak odpowiedzi na próbę z pobudzeniem przez ACTH (2x)

24
Q

Niedoczynność kory nadnerczy

- rozpoznanie wtórnej

A

(podanie leków steroidowych)

  • w wywiadzie leczenie sterydami
  • wygląd chorego (jak Cushing)
  • +/- inne endokrynopatie (gdy guzy przysadki -> zwykle brak wszystkich hormonów)
25
wirylizm nadnerczowy | -etio
= kazda choroba z nadprodukcja androgenow etio: - #1 niedobór 21-hydroksylazy: - przerost nadnerczy - niedobór 11B-hydroksylazy
26
wirylizm nadnerczowy | - mechanizmw niedoborze 21-h
``` #1 niedobór 21-hydroksylazy: - (-) aldosteronu i kortyzolu -> (+) ACTH > nasilenie syntezy androgenów (bo androgeny potrzebują 17l-h) ```
27
wirylizm nadnerczowy | - objawy
K: DA BUTCH - hirsutyzm (w łagodnej postaci to jedyny objaw) - łysienie - trądzik - obniżenie tonu głosu - brak miesiączki - atrofia macicy - przerost łechtaczki - zmniejszenie rozmiarów sutków - wzrost masy mięśniowej
28
zespół Cushinga | - typy
- jatrogenny (sterydy od zapalenia itd) | - niejatrogenny: ACTH-zależny lub ACTH-niezależny
29
zespół Cushinga | - ACTH-zależny
- zespół ektopicznej produkcji ACTH (rak drobnokomórkowy płuc lub CRH - choroba Cushinga = zespół Cushinga wywołany nadczynnością przysadki
30
zespół Cushinga | - ACTH-niezależny
nowotwór wytwarza kortykoidy: - gruczolaki = mniejsze #1 z warstwy pasmowatej - raki = większe, badane palpacyjnie
31
choroba Cushinga | - diagnostyka
– poziom ACTH jest zaburzony, 24-godzinny pomiar ACTH potwierdza nadprodukcję
32
zespół Cushinga | - gospodarka węglowodanowa
- (+) wchłaniania cukrów, glukoneogenezy - przedluzajaca sie hiperglikemia => wyczerpanie komórek trzustki -> (-) insuliny -> przejście narządów obwodowych na metabolizm tłuszczowy
33
zespół Cushinga | - gospodarka tłuszczowa
- uwalnianie FFA i TG z magazynów obwodowych i przeznaczenie ich jako źródło energii tkanek obwodowych i serca - nadmiar tłuszczu -> magazynowany na karku i w okolicy twarzoczaszki – twarz księżycowa i byczy kark - wzrost leptyny (boprop.doilosci tluszczu)
34
zespół Cushinga | - gospodarka białkowa
- działanie kataboliczne, głównie w obrębie mięśni kończyn i brzucha - uwalnianie białka z kości i (+) osteoklastów -> osteoporoza, zwłaszcza kości długich i kręgosłupa -> patologiczne złamania
35
zespół Cushinga | - gospodarka wodno-elektrolitowa
- zatrzymanie Na i wody - (+) aktywacji RAA, *poziomR - w normie - (+) układu sympatycznego (+wrazliwosci rec) - wydalanie K,H > zasadowica metaboliczna
36
zespół Cushinga | - tkanka łączna
– aktywacja hialuronidazy, elastazy -> sino-czerwone rozstępy
37
zespół Cushinga | - szpik kostny
- nadkrwistość i leukocytoza | - eozynofiliopenia i monocytopenia
38
zespół Cushinga | - odporność, oun
– immunosupresja od spadku limf – zaburzenia snu, rozdrażnienie, niepokój, psychoza, nadmierny apetyt
39
zespół Cushinga | - gospodarka Pi-Ca
- (+) osteoklastów - hamowanie wchlaniania Ca - zwiekszenie wydalania Ca - (-) aktywacji D3 (watroba) =>aktywacja PTH -> osteoporoza i kamica nerkowa
40
zespół Cushinga | - u. sercowo-naczyniowy
(-) ANP, (-) NO (+) wspolcz, (+) RAA => (+) P, EF
41
zespół Cushinga | - objawy kliniczne
- księżycowata twarz z objawami przekrwienia - brzuszny typ otyłości - kończyny dystalnie szczupłe - zanik mięśni i osłabienie - skóra cienka i atroficzna, trudno się goi - purpurowe rozstępy na brzuchu * w zespołach ektopicznej produkcji ACTH - hiperpigmentacja skóry - wirylizacja (od androgenów)
42
zespół Cushinga | - badania diagnostyczne
1. dobowa zbiórka kortyzolu 2. próba supresji deksametazolem (brak zahamowania) 3. poziom ACTH we krwi