4 Wtrzas Flashcards
Wstrząs to…?
Stan niedostatecznej perfuzji narządów życiowo ważnych i tkanek obwodowych
wstrzas prowadzi do..?
- niedotlenienie (dominuje glikoliza beztlenowa, kumuluje się kwas mlekowy).
- zaburzenia metaboliczne, (-) spadek zasobów energetycznych -> uszkodzenie komórek
- S mediatorow procesu zapalnego
- uszkodzenie RFT (w reperfuzji)
Mikroskopowo: niewydolność pomp jonowych, spadek potencjału membranowego, wzrost stężenia jonów Na+ i Ca++ i wody w komórce oraz kwasice śródkomórkową ==> obrzęk komórki i jej lizę.
=> dysfunkcja mikrokrążenia i zapaśc krążeniowa.
Wskaźniki wstrząsu (4)
.1) Pskurcz (-) o 40mmHg
2) wskaźnik Algoevera = Psk/HR <1 ==> Allgowera>1
3) diureza <20ml/h
<0,25ml/h/kg
4) CI = CO/BSA <2 l/m2Podział ze względu na etiologię: (6)
kardiogenny – od zaburzenia mechanicznej czynności serca (oligo-) hipowolemiczny – od spadku objętości krwi, najczęstszy dystrybucyjny (naczyniowy, niskooporowy) – od spadku wypełnienia naczyń wtórnie do poszerzenia łożyska naczyniowego, chory „wykrwawia się do naczyń” obstrukcyjny – od utrudnienia przepływu przez serce endokrynny metaboliczny
Fazy wstrząsu
- wyrównana – uruchomienie mechanizmów kompensacyjnych
- krytyczna – otwieranie anastomoz tt-żż, spada przepływ tkankowy
- niewyrównana – uszkodzenie śródbłonka naczyń, nasilenie objawów wstrząsu
- MODS / zdrowienie
Wstrząs oligowolemiczny (mechanizm)
Spada V krwi ==> spada SV ==> spada CO ==> spada perfuzja przez narządy życiowo ważne i tkanki
obwodowe
Przyczyny hipowolemii (4)
1) ostry krwotok wskutek urazu
2) w przebiegu uprzednio istniejącej choroby (wrzód, żylaki przełyku, tętniak aorty)
Krwawienie może być:
jawne (np. wymioty krwawe bądź fusowate lub smoliste stolce)
utajone (np. pęknięta ciąża pozamaciczna, pourazowe uszkodzenie wątroby, śledziony)
utrata innych płynów ustrojowych (przyklady, 4)
1) oparzenie
sekwestracja płynu w III przestrzeni, np. w jamie brzusznej
utrata płynu z przewodu pokarmowego na skutek wymiotów lub biegunek
nerkowa utrata płynu w cukrzycy (diureza osmotyczna), moczówce, wielomoczu i innych
zaburzeniach funkcji nerek
Mechanizm
I - wstrząs wyrównany
(utrata do 10% krwi)
(-) wypełnienia łożyska naczyniowego -> (-) preload -> (-) CO, SV -> tachykardia
(+) u.wspolcz. -> NA, A, ADH, ACTH, RAA -> skurcz naczyń -> (+)TPR -> w mikrokrążeniu dominuje resorpcja ==> powrót do normy objętości krwi
II - faza krytyczna
(utrata do 20-25% krwi)
Centralizacja krazenia -> (-) RR (cisnienia) =>
1) (-) przeplywu krwi przez nerki (anuria), mozg (lek), serce (bole)
2) (++) adrenergiczne -> tachykardia, tachypnoe, bladosc, oziebienie, pot
III - wstrząs niewyrównany
dalsze niedokrwienie, zaburzenia metabolismu
1) GLIKOLIZA beztlenowa -> kwasica -> rozkurcz prekapilar (przez uszkodzenie «_space;(+) TPR
===> uszkodzienie komorek
Objawy wstrząsu (po III fazie)
(-) CO -> (-) P tetn.
centralizacja krążenia -> niedokrwienie narządów, które wywołuje niewydolność wielonarządową (MODS) ==> uszkodzienie komorek
*sluzowki pokarmowego - TOKSEMIA (bo toksymy przenikaja do oragizmu prze zniszczona bariere)
*martwica kanalikow nerkowych - NIEWYDOLNOSC NEREK
*agregacja PLT - DIC
*naczyn plucnych - OBRZEK PLUC
Wstrząs kardiogenny
Przyczyny: (3)
- (-) CZYNNOSCI MECHANICZNEJ
1) niedomykalnosc/zwezenie zastawek
2) tetniak serca
3) ostra roztrzen - USZKODZENIE MIESNIOWKI
1) zawal serca (!!!najcz!!!)
2) niewydolnosc zastoinowa
3) wstrzas septyczny - ZABURZENIA RYTMU
1) blok prz-kom
2) rozkojarzenie elektro-mechaniczne
Wstrząs obstrukcyjny
przyczny (2)
(-) przepływu krwi przez serce wtórnie do:
1) obstrukcji drogi napływu (pneumothorax)
2) upośledzenia wypełniania serca (tamponada serca)
Wstrząs obstrukcyjny
Patofizjologia
1) (-) powrotu żylnego -> (-) preload -> (-) CO
2) masywna zatorowość płucna ==> utrudnienie odpływu krwi z serca -> (-)SV -> niewydolnosc PK -> (+) ESP -> WTORNE UTRUDNIENIE WYPELNIANIA SERCA
Wstrząs dystrybucyjny
przyczyny, typy
- prawidłowy lub zwiększony CO serca i obwodowa wazodylatacja
Typy wstrząsu dystrybucyjnego:
1) NEUROGENNY
2) ANAFILAKTYCZNY
3) SEPTYCZNY
4) TOKSYCZNY
5) FARMAKOLOGICZNY
Wstrząs dystrybucyjny
MECHANIZM - I faza
I faza – wstrząs hiperdynamiczny (ciepły)
HIPERMETABOLIZM = (+) T, (+) przemiana materii, (+) przepływ krwi
ALE nie ma lepszego utlenowania, bo zwiększony przepływ krwi dotyczy anastomoz tt-zz
Wstrząs dystrybucyjny
MECHANIZM - II faza
II faza – wstrząs hipodynamiczny (zimny)
*USZKODZENIE SCIAN NACZYN (+) przepuszczalności -> hipowolemia (zwolniony przepływ krwi -> (+) lepkości krwi -> (+) agregację PLT => koagulopatia ze zużycia (DIC) z wtórną hiperfibrynolizą -> obrzęk ->zagęszczenie krwi, (+) Ht
- USZKODZENIA SRODBLONKA
- > (+) RTF, cytokiny, (+) ekspresja adhezyn => (—) skurczowej f. mięśniówki naczyń
*HIPERMETABOLIZM
-> (+) katabolizm białek, lipolizę, glikolizę
beztlenową (kwasica mleczanowa) ze (+) glukoneogenezy
-> zaburzenia elektrolitowe: kwasica metaboliczna ( (+)fosforanow (-)Na, K, Ca)
==> kwasica poraża zwieracze przedwłosowate ==> poszerzenie łożyska, ucieczka płynu
naczyniowego do tkanek i pogłębienie hipowolemii
-> (+) kortyzolu i hormonów tarczycy
1) wstrząs neurogenny… to?
= jest to nadmierne zwiększenie objętości łożyska naczyniowego na skutek odruchowej reakcji układu autonomicznego na silny bodziec z następową
nieadekwatną perfuzją tkanek.
1) wstrząs neurogenny
przyczyny
ból
uraz czaszkowo-mózgowy
krwotok do OUN
1) wstrząs neurogenny
mechanizm, skora
wazodylatacja -> (+) wzrost CO -> odruchowa bradykardia -> (-) powrotu żylnego -> (-) CO -> tachykardia
Skóra w początkowym okresie może być zaczerwieniona, sucha i ciepła - odruchowa reakcja autonomiczna.
2) wstrząs anafilaktyczny to…?
mechanizm
= uogólniona reakcja nadwrażliwości na antygen, w odpowiedzi na (+) mastocyty i bazofile
(+) przepuszczalność kapilar -> (-) V osocza -> obrzęk tkanek.
2) wstrząs anafilaktyczny:
Wstrząs ten charakteryzuje się charakterystycznymi objawami klinicznymi…
natychmiastową reakcją
objawami skórnymi – pokrzywka, zaczerwienienie, świąd, obrzęk naczyniowy
objawy oddechowe – stridor, duszność, zaburzenia oddychania
