20 Płucka - ogolnie Flashcards
oddychanie zewnetrzne
wymiana gazowa pomiedzy powietrzem atmosferycznym a kapilarami plucnymi
oddychanie wewnetrzne
wymiana gazowa pomiedzy kapilarami krazenia systemowego a tknakami
V/Q norm/w wysilku
gdzie sie zmienia
Vn=4l/mim, Vw=100l/min
Qn=5l/min, Qw=25l/min
Q wzrasta od szczytu do podstawy (dziki silom garwitacji oraz *skurczu naczyn plucnych) wiec
V/Q szczytu - b. wysokie, podstawy - b. niskie
Norma - 0,8 (4/5)
jezeli V/Q jest za wysokie…
Wetylacja bez przeplywu - “daremna wentylacja”
- pecherzykowa przestrzen martwa (- PO2, +PCO2) => na zmiany reaguje osrodek oddechowy -> (++) V.
jezeli V/Q jest za niskie…
Przeplyw bez wentylacji - “przeciek”
- niedodma pluc
- obrzek pluc
gwaltowny -PO2, przy niewielkm +PCO2
Wdech: Vkl.p, Pj. opl, opor
+Vkl.p, -Pj. opl
-> -opor
najwiekszy opor przeplywu powietrza stanowia oskrzela
sredniej wielkosci
wydech - sily
sily elastyczne pluc
koszt tlenowy oddechania, w jakie chorobie (+)
2%-norm, wzrasta w rozedmie
punkt wyrównania ciśnień
Po osiągnięciu tego punktu reszta powietrza usunięta jest z płuc, mięśnie wydechowe kończą pracę, drogi
oddechowe są otwierane i rozpoczyna się wdech.
gdy ciśnienie okołooskrzelowe zrówna się
z ciśnieniem w drogach oddechowych i zacznie je przewyższać, dojdzie do zamykania dróg
oddechowych i przepływ powietrza zostanie uniezależniony od pracy mięśni.
spirometria pozwala na…
… rozpoznanie chorób restrykcyjnych i obturacyjnych
spirometria statyczna
– informacje o objętościach i pojemnościach płuc
spirometria dynamiczna
– ocena przepływu powietrza
FEV1
=natężona objętość wydechowa jednosekundowa
- procent od FVC (forced vital capacity)
- największa objętość jaką można wydmuchać z płuc podczas szybkiego natężonego wydechu w pierwszej sekundzie tego wydechu
FVC
– największa objętość jaką można wydmuchać z płuc podczas szybkiego natężonego wydechu
FEV1%FVC
= test Tiffneau (n=65-80%)
(-) -> ch. obturacyjne
(+)/n -> ch. restrykcyjne
PEF
(Peak expiratory flow) - szczytowy przepływ wydechowy, czyli maksymalną szybkość przepływu podczas wydechu
MEF
…
restrykcyjne ch
– zmniejszenie objętości płuc
= choroby miąższu/ klatki piersiowej/ opłucnej lub
układu nerwowo-mięśniowego
obturacyjne ch
– spadek szybkości przepływu, ze względu na
zwężenie i obrzęk na skutek
> wzrostu oporu (astma)
> zapadania wskutek upośledzenia funkcji tkanki
elastycznej (rozedma)
test rozkurczowy
– różnicuje odwracalną i nieodwracalną obturację oskrzeli, ocenia się FEV1 przed i po podaniu agonistów receptorów β-adrenergicznych – dodatni (odwracalna obturacja) gdy poprawi się o 15%
t.zn. latwiej jest wydmuchac to powietrze, bo (++) sile mm oddechu?…
test prowokacyjny
ocenia się spadek FEV1 po podawaniu substancji wywołującej nadreaktywność (=nadmierna kurczliwosc) – dodatni, gdy spadnie o 20%
wiec tzn ze symulujemy stan astmatyczny?
pomiar oporów oddechowych
– poprzez statyczny lub dynamiczny pomiar podatności
(-) w chorobach restrykcyjnych
(+) w chorobach obturacyjnych
gazometria, podac normy:
- ph, po2, pco2, ww, be, wysHb
o pH = 7,35–7,45 o ciśnienie parcjalne O2 = 75-100mmHg o ciśnienie parcjalne CO2 = 32-45mmHg o stężenie wodorowęglanów = 21-27mmol/l o nadmiar zasad = -2,3 – (+2,3) mEq/l o saturacja Hb = 95-98%
BE, co to
Nadmiar zasad (ang. base excess) – jest to różnica między należnym a aktualnym stężeniem zasad buforowych we krwi (wyliczony nadmiar zasad lub niedobór zasad).
F: zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej o podłożu METABOLICZNYM
BE2,3 - zasadowica metaboliczna, czyli nadmiar zasad lub niedobór kwasów.
Zaburzenie, Dyfuzja gazów (i jak oznaczyc)
(-) przy: 1) zmianach strukturalnych pęcherzyków/ miąższu płuc 2) zmniejszeniu ilości pęcherzyków 3) wypełnieniu ich płyne 4) skróceniu kontaktu z krwią kapilarną.
*Celem oceny wykonuje się oznaczenie Dl = pojemności dyfuzyjnej dla gazu standardowego, tj. CO.
Zaburzenie perfuzji kapilarnej płuc
z powodu odruchu pęcherzykowo-włośniczkowego:
spadek PaO2 w pecherzykach -> skurcz tt -> przekierowanie krwi do obszarów lepiej wentylowanych.
receptory oddechowe
1) SAR
2) Irritans
3) Wl.C
1)SAR
– wolno adaptujące się, biorące udział w odruchu Heringa-Breuera – przełączanie wdechu w wydech
GDZIE: w mięśniówce gładkiej oskrzeli
2) szybko adaptujące się typu Irritans
EFEKT: przyspieszenie i spłycenie oddechu w odpowiedzi na drażniące bodźce (JAK WL.C)
KIEDY: w kaszlu, astmie
GDZIE: między komórkami nabłonka oddechowego
3) włókna nerwowe C (aferentne od n X)
EFEKT: przyspieszenie i spłycenie oddechu w
odpowiedzi na drażniące bodźce -> uczucie duszności
POBUDZENIE: obrzęk/zapalenie płuc
GDZIE: są w miąższu, drogach i naczyniach płucnych
4) receptory okołokapilarne typu J
POBUDZENIE: obrzęk
EFEKT: kaszel, kichanie, skurcz mięśni krtani i oskrzeli
rytm oddechowy jest generowany przez
1) komórki rozrusznikowe ośrodka oddechowego/
2) grupy neuronów oddechowych w sieciach neuronalnych ośrodka
sen: TV, opor przeplywy, FRC, zuzO2
o TV nieznacznie spada, co powoduje niewielki wzrost CO2 i niewielki spadek O2 (o
jakieś 10 mmHg), co jest wyraźniejsze w REM
o wzrasta R przepływu
o spada FRC – Functional Residual Capacity, czynnościowa pojemność zalegająca –
pojemność pozostająca w płucach po zakończeniu spokojnego wydechu = ERV + RV
(bo spadło TV)
o spada zużycie minutowe tlenu o 15-25%
co moze wylowac sen u osob z chorobami układu oddechowego
nocna kwasice oddechowa
Bezdech (apnoe)
- zatrz. akcji oddechowej >10sec
Hypopnoe
= splycenoe oddechu
- spadek o 50% V, zmniejszenie wysHb 0 4%
Bezdechy senne
1) obturacyjny
2) centralny
3) zespol Pickwicka
1) Obstructive Sleep Apnea
- u kogo wystepuje, co sie dzieje
= obturacyjny
- M>K, otylosc, alkohol& papierosy, jedzenie przed zaśnięciem, leki uspokajające i nasenne, starzenie się, zmiany anatomiczne drog oddechowych - np skrzywienie przegrody nosa
PRZYCZYNA: zwężenie dróg oddechowych z prawidłową funkcją mm. oddechowych
*szczególnie niebezpieczny gdy współistnieje z POChP
2) centralny bezdech
– spadek pobudzenia centralnego napędu oddechowego wtórnie do:
> uszkodzenia CSN lub ObSN
> uszkodzenia mm. oddechowych
>chemicznej regulacji oddychania
*nie ma nocnych napadow dlawicy i dusznosci
3) zespół Pickwicka
– zespół bezdechu sennego spowodowany otyłością
OBJAWY: epizody zasypiania w
ciągu dnia, nadciśnienie płucne z następowym sercem płucnym, poliglobulia(=policytemia, nadkwrwistosc), hipoksemia i hiperkapnia
typy oddychania
1) cheyne-stokesa
2) biota
3) kussmaula
4) lapanie powietrza
5) z westchnieciami
dwie teorie wyjasniajace oddech C-S
1) ośrodek oddechowy reaguje na hiperkapnię -> (+) wentylacja -> (–) PCO2 -> bezdech -> znow hyperkapnia —> cykl
2) obrzek miazszu pluc -> znaczne zmiany Pco2/o2 -> hyperkapnia i hypoksia
2) Biota
– naprzemienne okresy: IRREGULAR…APNOE
> uszkodzenia kory mózgowej
> wzrost ICP
> zaburzenia oddychania u noworodków
3) typu łapanie powietrza
• – płytkie
pojedyncze oddechy z dłuższymi
okresami bezdechu (np. w zatruciach,
w agonii)
3) typu łapanie powietrza
– płytkie pojedyncze oddechy z dłuższymi
okresami bezdechu
> w zatruciach
> w agonii
4) Kussmaula
– pogłębione przyspieszone oddechy spowodowane przez KWASICE METABOLICZNA
(np. ketonowa śpiączka cukrzycowa)
5) z westchnieniami
– zaburzenia oddychania podczas snu, normalny oddech + głębokie westchnienia
