Tam Kan Sayımı Flashcards
tam kan sayımı
CBC
hemogram; genel özellikleri
en sık kullanılan test
hızlı sonuç
ucuz tetkik
erken tanı için önemli
evrensel
tam kan sayımı neleri ölçer
kandaki hücrelerin sayısı (eritrosit, lökosit, trombosit, retikülosit)
hemoglobin, hematokrit, eritrosit indeksleri
formül lökosit yaparak lökosit tiplerinin oran ve mutlak sayılarının belirlenmesi
numuneler hangi tüpe alını
K2 EDTA’lı mor kapaklı tüpler
plazma
venden alınan kana antikoagülan eklenerek santrifüj edilince üstte kalan berrak sıvıdır
fibrinojen ve diğer bazı pıhtılaşma faktörlerini içerir
Serum
antikoagülan eklenmeden kanın bekletilmesi sonucu hücresel elemanlar koagüle olmakta ve üstte berrak sıvı olan serum kalmaktadır
fibrinojen ve diğer bazı pıhtılaşma faktörlerini içermez
hamilelikte EPO aktivasyonu artar ancak plazma hacmi de artar
bunun sonucunda Hgb, RBC azalır
ferritin de gebelik erken döneminde azalmaya başlar, gebelik süresince düşük seyreder
doğumda Hbg en yüksek
sonra düşmeye başlar
CBC’yi etkileyen fizyolojik varyasyonlar
yaş
azalmış EPO aktivitesi
Kİ azalmış eritroid progenitörler
kobalamin eksikliği
kronik inflamatuar hastalıklar
kronik kan kayıpları
egzersiz (maraton koşucularında artmış plazma volümü, Hgb ve RBC’de hafif azalma)
yüksek rakım (hipoksi eritropoezi uyarır; RBC, Hgb ve Hct artar)
eritrosit sayısı
impedans ve optik laser scatter yöntemi ile ölçülür
birim mm3’teki sayı şeklinde
erişkin erkekte 4,5-6,0 x10 üzeri 6 /mm3
erişkin kadında 4,0-5,5 x10 üzeri 6/mm3
hemoglobin düzeyi
hemoglobin siyanomethemoglobin yöntemi ile fotometrik olarak ölçülür
birim g/dl
anemi alt sınırı:
erkek %13 g
kadın %12 g
vücuttaki total kan hacmi içindeki hücresel elemanların yüzdesine Hematokrit denir
kan hücrelerinin %99’unu eritrositler oluşturur
dolayısıyla Hct; eritrosit volümüdür
(vücuttaki total kan hacmi içindeki eritrosit hacminin yüzdesi)
hematokrit ölçümünde iki yöntem vardır
Hgb değerinin 3 katı Hct değerini verir
otomatik cihazlarda MCV ve RBC değerinden hesaplanır
Hct = MCV x RBC/10
üçler kuralı
eritrosit sayısının 3 katı hemoglobin miktarına
hemoglobinin 3 katı da hematokrit sonucuna eşittir
hematokrit değeri yüksekliği
polisitemia rubra vera
KOAH, yüksek irtifa, hipoksi gibi hemoglobinin yeterince oksijenlenemediği durumlarda
hematokrit değeri düşüklüğü
anemiler
gebelikteki gibi hemodilüsyon durumları
ortalama eritrosit volümü
MCV (mean corpuscular volume)
(eritrosit çapı)
tek bir eritrosit hacmi hesaplanır
yaşa göre değişir
anemi AT da çok değerli
mikrositer anemi
demir eksikliği
kronik hastalık anemisi
Talasemi
sideroblastik anemi
normokrom normositer anemi
hemolitik anemi
kronik hastalık anemisi
akut kan kaybı
mix anemi
makrositer anemi;
megaloblastik
B12-folat eksikliği
MDS
ilaçlar
herediter
makrositer anemi;
non-megaloblastik
hemolitik anemi
akut kan kaybı
aplastik anemi
siroz
hipotiroidi
myeloftizik anemi
ortalama eritrosit volümünün arttığı durumalr
megaloblastik anemi
makrositik anemi
ortalama eritrosit volümünün azaldığı durumlar
demir eksikliği anemisi
MCH
(mean corpuscular hemoglobin)
(ortalama eritrosit hemoglobini)
eritrosit içindeki ortalama Hgb miktarını gösterir
MCHC
(mean corpuscular hemoglobin concentration)
(ortalam eritrosit hemoglobin konsantrasyonu)
eritrositlerin Hgb içeriğinin yüzde olarak ifadesidir
eritrosit dağılım aralığı
(Red Cell Distribution Width)
RDW
anizositozun (eritrosit çapları arasındaki farklılıklar artmış) göstergesidir
retikülositler
RNA kalıntıları içeren çekirdeksiz genç eritrositler
kemik iliğinde eritrosit yapım hızını gösterirler
manuel veya otomatiğe kan sayım cihazı ile sayılır
aneminin At da çok önemli bir parametre
retikülositler Romanowsky boyaları ile boyandığında
diğer eritrositlere oranla daha mavimsi ve biraz daha büyük gözükürler
lökosit hakimiyeti
ilk 5 yaşta erişkin tersine lenfosit hakimiyeti %50-70
eozinofil granülleri
kırmızı boyanı
bazofil granülleri
mavi boyanı
nötrofil granülleri
pembe boyanır
polimorfonükleer granülositler
boyandıklarında gözle görülebilen salgı tanecikleri içerirler
kimyasal uyaranlara yanıt olarak aktive olduklarında granül içerikleri serbest kalır
çekirdeklerin parçalı görünümü ve boyanma özellikleriyle birbirinden ayırt edilirler
lökosit tipleri
agranülositler
lenfosit
monosit
lökosit tipleri
granülositler
eozinofil
bazofil
nötrofil
lökositoz
sistemik enfeksiyonlar
lokal enfeksiyonlar
MI
vücut boşluklarında kanama
lösemiler
lökopeni
tifo ve paratifo
bruselloz
trombositler
kemik iliğinde bulunan megakaryositlerden kopan sitoplazma parçaları
trombositoz
özellikle femur boynu kırığı gibi kemik kırıkları
cerrahi girişimlerde sonra 7 ila 20. günler arasında akut trombositoz
trombositopeni
septisemi
tifo gibi enfeksiyonlar
X ışını gibi fizik ajanlara maruz kalma
kan hastalıkları
bisitopeni
iki seride düşüklük olması
anemi + lökopeni
anemi + trombositopeni
trombositopeni + lökopeni
pansitopeni
üç seride düşüklük olması
anemi + trombositopeni + lökopeni
