demir metabolizması Flashcards
demirin redoks hali
vücutta elektron verip alabilme etkinliği olup
redoks demir
Ferröz 2+
demir metabolizması için gereklidir
oksijen taşıyıcılar
hemoglobin, miyoglobin
elektron transfer ediciler
sitokrom a,b,c
monooksigenazlar
dopamine, serotonin
yeni hücre, aminoasitler, hormonlar, nörotransmitterlerin oluşumunda görev alır
demir
oksijen transportu
hücresel solunum
TCA
lipid metabolizması
metabolik ara madde sentezi
gen düzenlenmesi
DNA replikasyon ve tamiri
için demir kofaktör
demir toksisitesi
demir doku harabiyeti yapabilir
hidrojen peroksidin serbest oksijen radikallerine dönüşümünü katalize eder
serbest radikallerin hedefinde:
-hücre membranları
-proteinler
-DNA
demir fazlalığının kanserler, kardiyak ve diğer organlarda toksisiteyle ilişkili olması muhtemeldir
beyin dokusunda en fazla demir içeren hücre
oligodendrositler olup bu hücreler miyelin üretiminden sorumludur
bu hücrelerin fonksiyonundaki değişim hipomiyelinasyona yol açar
özellikle hayatın erken döneminde demir eksikliği
motor olgunlaşma gecikmesine ve davranış bozukluklarına neden olabilir
postnatal demir eksikliği
hipomiyelinasyona yol açar
yenidoğan ve süt çocukluğu döneminde demir eksikliğinin etkileri
irreversabledır
demir eksikliğinde oluşan anemiye bağlı olarak oksijen taşıma kapasitesi %50 azalırken aynı zamanda kasların
-myoglobin muhtevası
-sitokrom oksidaz aktivitesi
-adele elektron transport kapasitesi de %50 oranında azalmıştır
şiddetli demir eksikliği anemisinde egzersiz performansı normalin %20 sine inmiştir
fe 2+
Fe 3+ olandan daha iyi emilir
hem demiri
hem taşıyıcı protein 1 tarafından duodenal enterositlerin apical fırçamsı kenar membranından çok kolay bir şekilde yani daha yüksek biyoyararlanımla emilir
non heme Fe’in emilimini arttıran maddeler
aminoasitler
süksinik asit
HCl
c vit
şeker
sorbitol
sistein
non heme Fe’nin emilimini azaltan maddeler
tahıllar
fosfat, kalsiyum, kobalt, kurşun, çinko
alkaliler (antiasitler)
pankreatik sekresyon
hipokloridi
çay
kahve
eritropoetik aktivite
böbrekte HIF EPO
eritroferon
hepsidin negatif
inflamasyon
TNF alfa
IL1
IL6
hepsidin pozitif
transferrin satürasyonu
TfR1 ve TfR2
hepsidin pozitif
hepatositlerin demir içeriği azaldığı durumlarda
hepsidin negatif
ferritinin demir depolama kapasitesi aşılınca demir-fosfat ve demir-hidroksit kompleksi oluşur
bu oluşum hemosiderin olarak adlandırılır
ferritin depo demirin 2/3’ünü
ve vücut demir ağırlığının %25’ini oluşturur
ferritin
24 polipeptit alt ünitenin 5nm boyutta boş delikli küre şekli oluşturduğu yapıdır
bu kürenin merkezinde demir çekirdek halinde birikir
vücut demir yükü depolama kapasitesi üzerine çıkınca
fazla ferritin kalp ve karaciğerde birikir
bu durum organların fonksiyon bozukluğuna ve ölüme sebep olabilir
