GİS Vasküler Hastalıkları Flashcards
Karaciğerin vasküler hastalıkları
Portal ven trombos
Budd-Chiari
SOS-VOD
İskemik Hepatitler
Konjestif Hepatopati
Peliozis Hepatit
Hepatik Arter Anevrizması
Hepatik Arterde ateroskleroz
portal ven trombozu
portal vende tromboz veya invazyon sonucu meydana gelir
portal hipertansiyon bulguları
splenomegali
portosistemik kollateraller
asit
akut trombusta
karın ağrısı
ateş
asit
kronik trombusta
varis kanaması oluncaya dek semptom vermeyebilir
etiyoloji
hiperkoagülabilite
inflamatuar hastalıklar
infeksiyonlar
travma
malignensi
siroz
karaciğer tx
splenektomi
idiyopatik
öyküde
omfalit
umblikal kateterizasyon
neonatal peritonit
neonatal sepsis
multiple exchange
dehidratasyon sorgulanmalı
portal ven anomalisi
hiperkoagülabilite durumları
abdominal travma
porta hepatiste kist-tümör araştırılmalıdır
klinik
karın ağrısı
splenomegali
varis kanaması
asit
Budd-Chiari Sendromu nedir
karaciğerden uzaklaşan kan akımının kesintiye uğramasına yol açan nedenler sonucunda
-hepatik ven akımının obstrüksiyonudur
-klasik Budd chiaride hepatik venin v. cava inferiora açıldığı yere kadar tromboz vardır
sağ atriumdan küçük hepatik venüllere kadar herhangi bir yerde obstrüksiyon olabilir
Budd-Chiari sendromu
hepatik ven trombos
venookluzif hastalık
konstriktif perikardit
hiperkoagülasyon
malignensiler
infeksiyon
gebelik
v. cava inferior membrane tıkanma (web)
Budd-Chiari sendromu
Hematolojik hastalıklar en sık sebebidir
Myeloproliferatif hastalıklar özellikle polisitemia vera vakaların %50’sinde görülür
Myeloproliferatif hastalık düşünülenlerde tirozin kinaz janus kinase 2 geninde JAK2 mutasyon V617F bakılır
Klinik
vakaların yarısından fazlası genç
asemptomatik (muhtemelen sadece bir hepatik vende thrombus olduğu için veya büyük venöz kollateraller geliştiği için)
hafif yüksek KCTF veya
karın ağrısı araştırılırken tanı konabilir
semptomlar nonspesifik olduğu için tanı gecikir
bulgular
hepatomegali
asit (SAAG > 1.1) transuda tip
hepatik fonksiyonlarda bozukluk
hızla gelişen asit ve masif hepatomegaly olduğunda
Budd-chiari akla gelmeli
tedavi
altta yatan nedenin düzeltilmesi
antikoagülasyon
diüretik
konjesyona uğramış karaciğer için TİPS, anjioplasti, stent
cerrahi şantlar
genellikle ömür boyu antikoagülasyon gerekebilir
sinüzoidal obstrüksiyon sendromu (SOS)
VOD
terminal hepatik venüllerde ve hepatik sinüzoidlerde oklüzyondur
SOS etiyoloji
pirolizidin alkoloidi içeren bitkisel ürünler (sinameki zehirlenmesi)
kanser kemoterapisi, özellikle KİT sonrası sık
hepatik radyasyon ve busulfan + siklofosfamid
uzun dönem immünsupresyon
AST, ALT >3000
belirgin yüksek ALT’li hastaların yarısında sebep iskemik hepatidir
splenic ven trombozu
genellikle malignensi, pankreatit, travma neden olur
izole gastrik varisler gelişir
splenomegali
doppler USG, MRI, BT
semptomatik olgularda splenektomi
Gastrointestinal kanalın vasküler hastalıkalrı
gastrointestinal kanamaların en sık sebeplerindendir:
-tek veya çoklu
-benign ya da malign
-izole veya sendrom ya da sistemik hastalığın bir bulgusu olabilir
vasküler lezyonlar
anjiodisplazi
portal hipertansif gastropati
dialuofay lezyonu
hemianjiomlar
herediter hemorajik telanjiektazi
gastrik antral vasküler ektazi
abdominal aort anevrizması
enterik ve aortaenterik fistüller
superior mesentery arter sendromu
çölyak aks bası sendromu
konjenital arteriovenöz malformasyonlar
anjiodisplazi
Gİ kanalın en yaygın görülen vasküler anomalisi
60 yaş üstünde en sık tekrarlayan veya kronik alt intestinal kanamalara yol açan lezyonlardır
yaş ilerledikçe ortaya çıkar
cinsler arasında fark yok
anjiyografi veya kolonoskopi sırasında tanı konur
kolonda sık
hemen her zaman çekum veya çıkan kolonda yerleşir
anjiodisplaziden kanama genellikle tekrarlayıcıdır ve az miktarda, %15’inde masif hemoraji
kanamanın natürü ve derecesi farklıdır
bazen parlak kırmızı kanama, bazen kahverengi ya da melena özelliğinde dışkılamadan söz ederler
vakaların %90’ından fazlasında kanama spontane olarak durur
anjiodisplazi tanı
eritrosit sintigrafisi
kolonskopi
anjiyografi
enteroskopi
kapsül endoskopi
kullanılarak tanı konur
anjiodisplazi tedavi
tesadüf bulunan antiodisplazilerin kanama riski sağlıklı kişilerde çok düşüktür
endoskopik tedavi gerektirmez
endoskopik tedavi
anjiografik tedavi
bu tedavilere cevap vermeyen hastalarda sağ hemikoloktemi önerilir
Herediter Hemorajik Telanjiektazi
(Osler Weber Rendu Hastalığı)
cilt ve mukoz membranlarda telenjiektazilerle karakterize
otozomal dominant familyal hastalıktır
tekrarlayan gastrointestinal kanamalara yol açar
patogenezden gen mutasyonları sorumludur
çocukluk döneminden başlayan tekrarlayan burun kanamaları
hastaların çoğu melena, hematokezya ve daha az sıklıkla hematemez yakınmaları ile başvurur
Gastrik antral vasküler ektazi (Watermelon stomach)
gastrik antral mukozadaki vasküler lezyonlardır
akut hemoraji ve kronik gizli kanamaya yol açarlar
sebebi bilinmiyor
özellikle orta ve ileri yaş kadınlarda görülür
vakaların %40’ı portal HT ve siroz olur
tedavisi sınırlıdır
portal hipertansif gastropati
endoskopik olarak:
-mukozada kırmızı benekler şeklinde
-özellikle gastrik kıvrımların üzerinde kızarıklık
-gastrik fundus veya korpusta mozaik patern-yılan sırtı görünümü en sık görülen formdur
-mukoza ve submukozadaki dilate, tortiyoze düzensiz venler görülür
Dielafoy Lezyonu
masif gastrointestinal kanamaya yol açan vasküler lezyondur
genellikle midede nadiren ince ve kalın barsakta olabilir
kadın erkek eşit, 50’li yaşlarda sık
submukozadaki büyük çaplı arterin mukozaya fokal basıncı sonucu mukozanın inceldiğine, buradaki damar duvarında erozyona ve daha sonra kanamaya yol açtığına inanılır
ciddi kanamaya yol açabilir
Hemanjiyomlar
kolonun 2. en yaygın vasküler lezyonudur
tek veya multiple olabillir
genellikle küçüktür
kanama genellikle yavaştır
hastalar GGK, anemi veya melena ile başvurur
tanı endoskopi ile konur
tedavi: endoskopi, embolizasyon, cerrahi
Aorta-enterik fistül
aort anevrizması cerrahisi sonrasında mg
fistül çoğunlukla duodenuma uzanır
GİS kanama nedenidir
endoskopi, BT, MRI, laparotomi
intestinal iskemi
intestinal kan akımını azaltan veya engelleyen birçok durumda oluşabilir
hem arteriyel hem de venöz nedenler iskemiye yol açar
hastaneye yatış nedenleri arasında oran 1/1000
arteriyel veya venöz hastalıklar anatomik özelliklerinden dolayı özefagus, mide, duodenum ve rektumda pek görülmezler
bu oranların collateral dolaşımı oldukça gelişmiştir
-istisna: sistemik vaskülitler
intestinal iskemide sebep ne olursa olsun barsak 12 saat boyunca %75 azalmış kan akımına karşın canlılıklarını korurlar
süre uzadıkça yaygın mezenterik arteriyel vazokonstrüksiyon gelişir
altta yatan neden düzeltilse bile bir süre sonra irreversible olur
mezenterik iskeminin sekonder nedenleri
adhezyonlar
herni
volvulus
intusepsiyon
mezenterik fibrosis
retroperitoneal fibrosis
karsinoid sendrom
malignensi
nörofibromatosis
amiloidoz
travma
risk faktörleri
yaş
arteryel embolizmi kolaylaştıran durumlar
patolojik trombozlar
intestinal iskemi;
klinik bulgular
akut ve subakut olaylarda kardinal bulgu karın ağrısı
ağrı şiddetli, süreğen ve lokalize olmayan
erken dönemde ağrının şiddeti ile fizik muayene orantısız
ateş
hasta huzursuz
mental durum değişiklikleri
bulantı, kusma
diyare
iştahsızlık
GİS kanama
klinik
erken dönemde ağrı dışında bulgu olmayabilir, laboratuvar da normal olabilir
lökositoz
hemokonsantrasyon
amilaz
laktaz
aminotransferaz
LDH
CK
en sık görülen iskemik hasar bölgesi sol kolon, splenik kıvrım ve sigmoid kolon
duodenum ve rektum anastomozlardan zengin olduğu için bu bölgede iskemi nadir
akut mezenter iskemi (AMİ)
acil tanı, tıbbi ve cerrahi müdahale gerektirir
%50 SMA embolisi
hastalar genelde 50 yaş üstünde, kronik kardiyovasküler hastalık öyküsü
AMİ klinik bulguları
karın ağrısı:
%75-98 ani gelişen, şiddetli, değişik bölgelerde yerleşir
Gaitada gizli kan %75
karında distansiyon, intestinal kanama nadir
AMİ fizik muayene bulguları
karında hassasiyet
rebound
defans
bulantı-kusma
GI kanama
şok
SMA tromboz
önemli bir iskemi sebebi
nonkolonik mezenter iskemilerin %15’ini oluşturur
risk faktörleri:
-ileri yaş
-ateroskleroz
-hiperkoagülasyon
-vaskülit
-mezenterik anevrizma
mezenterik ven trombos klinik
akut olgularda:
karın ağrısı, anoreksiya, bulantı, kusma, abdominal dolgunluk hissi, diyare, kabızlık,
bazı olgularda bakteriyemi
GİS kanama infarktı işaret eder
çoğu olgu subakut tabloda başvurur. Haftalar, aylardır olan hafif orta şiddette karın ağrısı, bulantı, distansiyon, diyare
ileri yaşlarda en sık iskemi sebebi
kolonik iskemi
kolonik iskemi
reversable kolopati
geçici kolit
kronik kolit
strüktür
gangren
fulminan kolit şeklinde karşımıza çıkabilir
kolonik iskemi klinik
ani başlayan, kramp tarzı, sol alt karında karın ağrısı
acil dışkılama ihtiyacı
kanlı ishal
karında hassasiyet
splenik kıvrım, inen kolon ve sigmoid sık tutulur
kolonoskopi ile tanı konur
kronik mezenterik iskemi
visceral arterlerin kronik ateroskleroza bağlı stenozu
intestinal anjina olarak da tanımlanır
kronik mezenterik iskemi klinik
kramp şeklinde karın ağrısı (yemekten 30 dk sonra) 1-3 Saate geçer
kilo kaybı - sitofobi
bulantı
şişkinlik
epizodik diyare
malabsorbsiyon
konstüpasyon
vaskülitler;
büyük-orta ölçekli damar
takayasu arteriti
giant cell arteritis
vaskülitler;
orta-küçük damarlar
PAN
Wegener granülomatozu
Churg-Strauss Sendromu
Tromboanjitis obliterans (Buerger)
Behçet
vaskülitler;
küçük damarlar
Henoch-Schönlein Purpurası
Hipersensitivite vaskaliti
Kryoglobulinemi
