GİS Vasküler Hastalıkları Flashcards

1
Q

Karaciğerin vasküler hastalıkları

A

Portal ven trombos
Budd-Chiari
SOS-VOD
İskemik Hepatitler
Konjestif Hepatopati
Peliozis Hepatit
Hepatik Arter Anevrizması
Hepatik Arterde ateroskleroz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

portal ven trombozu

A

portal vende tromboz veya invazyon sonucu meydana gelir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

portal hipertansiyon bulguları

A

splenomegali
portosistemik kollateraller
asit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

akut trombusta

A

karın ağrısı
ateş
asit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

kronik trombusta

A

varis kanaması oluncaya dek semptom vermeyebilir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

etiyoloji

A

hiperkoagülabilite
inflamatuar hastalıklar
infeksiyonlar
travma
malignensi
siroz
karaciğer tx
splenektomi
idiyopatik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

öyküde

A

omfalit
umblikal kateterizasyon
neonatal peritonit
neonatal sepsis
multiple exchange
dehidratasyon sorgulanmalı

portal ven anomalisi
hiperkoagülabilite durumları
abdominal travma
porta hepatiste kist-tümör araştırılmalıdır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

klinik

A

karın ağrısı
splenomegali
varis kanaması
asit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Budd-Chiari Sendromu nedir

A

karaciğerden uzaklaşan kan akımının kesintiye uğramasına yol açan nedenler sonucunda
-hepatik ven akımının obstrüksiyonudur
-klasik Budd chiaride hepatik venin v. cava inferiora açıldığı yere kadar tromboz vardır
sağ atriumdan küçük hepatik venüllere kadar herhangi bir yerde obstrüksiyon olabilir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Budd-Chiari sendromu

A

hepatik ven trombos
venookluzif hastalık
konstriktif perikardit
hiperkoagülasyon
malignensiler
infeksiyon
gebelik
v. cava inferior membrane tıkanma (web)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Budd-Chiari sendromu
Hematolojik hastalıklar en sık sebebidir

A

Myeloproliferatif hastalıklar özellikle polisitemia vera vakaların %50’sinde görülür
Myeloproliferatif hastalık düşünülenlerde tirozin kinaz janus kinase 2 geninde JAK2 mutasyon V617F bakılır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Klinik

A

vakaların yarısından fazlası genç
asemptomatik (muhtemelen sadece bir hepatik vende thrombus olduğu için veya büyük venöz kollateraller geliştiği için)
hafif yüksek KCTF veya
karın ağrısı araştırılırken tanı konabilir

semptomlar nonspesifik olduğu için tanı gecikir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

bulgular

A

hepatomegali
asit (SAAG > 1.1) transuda tip
hepatik fonksiyonlarda bozukluk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

hızla gelişen asit ve masif hepatomegaly olduğunda

A

Budd-chiari akla gelmeli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

tedavi

A

altta yatan nedenin düzeltilmesi
antikoagülasyon
diüretik
konjesyona uğramış karaciğer için TİPS, anjioplasti, stent
cerrahi şantlar
genellikle ömür boyu antikoagülasyon gerekebilir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

sinüzoidal obstrüksiyon sendromu (SOS)
VOD

A

terminal hepatik venüllerde ve hepatik sinüzoidlerde oklüzyondur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

SOS etiyoloji

A

pirolizidin alkoloidi içeren bitkisel ürünler (sinameki zehirlenmesi)
kanser kemoterapisi, özellikle KİT sonrası sık
hepatik radyasyon ve busulfan + siklofosfamid
uzun dönem immünsupresyon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

AST, ALT >3000

A

belirgin yüksek ALT’li hastaların yarısında sebep iskemik hepatidir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

splenic ven trombozu

A

genellikle malignensi, pankreatit, travma neden olur
izole gastrik varisler gelişir
splenomegali
doppler USG, MRI, BT
semptomatik olgularda splenektomi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Gastrointestinal kanalın vasküler hastalıkalrı

A

gastrointestinal kanamaların en sık sebeplerindendir:
-tek veya çoklu
-benign ya da malign
-izole veya sendrom ya da sistemik hastalığın bir bulgusu olabilir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

vasküler lezyonlar

A

anjiodisplazi
portal hipertansif gastropati
dialuofay lezyonu
hemianjiomlar
herediter hemorajik telanjiektazi
gastrik antral vasküler ektazi
abdominal aort anevrizması
enterik ve aortaenterik fistüller
superior mesentery arter sendromu
çölyak aks bası sendromu
konjenital arteriovenöz malformasyonlar

22
Q

anjiodisplazi

A

Gİ kanalın en yaygın görülen vasküler anomalisi
60 yaş üstünde en sık tekrarlayan veya kronik alt intestinal kanamalara yol açan lezyonlardır
yaş ilerledikçe ortaya çıkar
cinsler arasında fark yok
anjiyografi veya kolonoskopi sırasında tanı konur
kolonda sık
hemen her zaman çekum veya çıkan kolonda yerleşir

23
Q

anjiodisplaziden kanama genellikle tekrarlayıcıdır ve az miktarda, %15’inde masif hemoraji

A

kanamanın natürü ve derecesi farklıdır
bazen parlak kırmızı kanama, bazen kahverengi ya da melena özelliğinde dışkılamadan söz ederler

vakaların %90’ından fazlasında kanama spontane olarak durur

24
Q

anjiodisplazi tanı

A

eritrosit sintigrafisi
kolonskopi
anjiyografi
enteroskopi
kapsül endoskopi
kullanılarak tanı konur

25
Q

anjiodisplazi tedavi

A

tesadüf bulunan antiodisplazilerin kanama riski sağlıklı kişilerde çok düşüktür
endoskopik tedavi gerektirmez

endoskopik tedavi
anjiografik tedavi
bu tedavilere cevap vermeyen hastalarda sağ hemikoloktemi önerilir

26
Q

Herediter Hemorajik Telanjiektazi
(Osler Weber Rendu Hastalığı)

A

cilt ve mukoz membranlarda telenjiektazilerle karakterize
otozomal dominant familyal hastalıktır
tekrarlayan gastrointestinal kanamalara yol açar
patogenezden gen mutasyonları sorumludur
çocukluk döneminden başlayan tekrarlayan burun kanamaları
hastaların çoğu melena, hematokezya ve daha az sıklıkla hematemez yakınmaları ile başvurur

27
Q

Gastrik antral vasküler ektazi (Watermelon stomach)

A

gastrik antral mukozadaki vasküler lezyonlardır
akut hemoraji ve kronik gizli kanamaya yol açarlar
sebebi bilinmiyor
özellikle orta ve ileri yaş kadınlarda görülür
vakaların %40’ı portal HT ve siroz olur
tedavisi sınırlıdır

28
Q

portal hipertansif gastropati

A

endoskopik olarak:
-mukozada kırmızı benekler şeklinde
-özellikle gastrik kıvrımların üzerinde kızarıklık
-gastrik fundus veya korpusta mozaik patern-yılan sırtı görünümü en sık görülen formdur
-mukoza ve submukozadaki dilate, tortiyoze düzensiz venler görülür

29
Q

Dielafoy Lezyonu

A

masif gastrointestinal kanamaya yol açan vasküler lezyondur
genellikle midede nadiren ince ve kalın barsakta olabilir
kadın erkek eşit, 50’li yaşlarda sık
submukozadaki büyük çaplı arterin mukozaya fokal basıncı sonucu mukozanın inceldiğine, buradaki damar duvarında erozyona ve daha sonra kanamaya yol açtığına inanılır
ciddi kanamaya yol açabilir

30
Q

Hemanjiyomlar

A

kolonun 2. en yaygın vasküler lezyonudur
tek veya multiple olabillir
genellikle küçüktür
kanama genellikle yavaştır
hastalar GGK, anemi veya melena ile başvurur
tanı endoskopi ile konur
tedavi: endoskopi, embolizasyon, cerrahi

31
Q

Aorta-enterik fistül

A

aort anevrizması cerrahisi sonrasında mg
fistül çoğunlukla duodenuma uzanır
GİS kanama nedenidir
endoskopi, BT, MRI, laparotomi

32
Q

intestinal iskemi

A

intestinal kan akımını azaltan veya engelleyen birçok durumda oluşabilir
hem arteriyel hem de venöz nedenler iskemiye yol açar
hastaneye yatış nedenleri arasında oran 1/1000
arteriyel veya venöz hastalıklar anatomik özelliklerinden dolayı özefagus, mide, duodenum ve rektumda pek görülmezler
bu oranların collateral dolaşımı oldukça gelişmiştir
-istisna: sistemik vaskülitler

33
Q

intestinal iskemide sebep ne olursa olsun barsak 12 saat boyunca %75 azalmış kan akımına karşın canlılıklarını korurlar

A

süre uzadıkça yaygın mezenterik arteriyel vazokonstrüksiyon gelişir
altta yatan neden düzeltilse bile bir süre sonra irreversible olur

34
Q

mezenterik iskeminin sekonder nedenleri

A

adhezyonlar
herni
volvulus
intusepsiyon
mezenterik fibrosis
retroperitoneal fibrosis
karsinoid sendrom
malignensi
nörofibromatosis
amiloidoz
travma

35
Q

risk faktörleri

A

yaş
arteryel embolizmi kolaylaştıran durumlar
patolojik trombozlar

36
Q

intestinal iskemi;
klinik bulgular

A

akut ve subakut olaylarda kardinal bulgu karın ağrısı
ağrı şiddetli, süreğen ve lokalize olmayan
erken dönemde ağrının şiddeti ile fizik muayene orantısız
ateş
hasta huzursuz
mental durum değişiklikleri
bulantı, kusma
diyare
iştahsızlık
GİS kanama

37
Q

klinik

A

erken dönemde ağrı dışında bulgu olmayabilir, laboratuvar da normal olabilir
lökositoz
hemokonsantrasyon
amilaz
laktaz
aminotransferaz
LDH
CK

38
Q

en sık görülen iskemik hasar bölgesi sol kolon, splenik kıvrım ve sigmoid kolon

A

duodenum ve rektum anastomozlardan zengin olduğu için bu bölgede iskemi nadir

39
Q

akut mezenter iskemi (AMİ)

A

acil tanı, tıbbi ve cerrahi müdahale gerektirir
%50 SMA embolisi

hastalar genelde 50 yaş üstünde, kronik kardiyovasküler hastalık öyküsü

40
Q

AMİ klinik bulguları

A

karın ağrısı:
%75-98 ani gelişen, şiddetli, değişik bölgelerde yerleşir
Gaitada gizli kan %75
karında distansiyon, intestinal kanama nadir

41
Q

AMİ fizik muayene bulguları

A

karında hassasiyet
rebound
defans
bulantı-kusma
GI kanama
şok

42
Q

SMA tromboz

A

önemli bir iskemi sebebi
nonkolonik mezenter iskemilerin %15’ini oluşturur
risk faktörleri:
-ileri yaş
-ateroskleroz
-hiperkoagülasyon
-vaskülit
-mezenterik anevrizma

43
Q

mezenterik ven trombos klinik

A

akut olgularda:
karın ağrısı, anoreksiya, bulantı, kusma, abdominal dolgunluk hissi, diyare, kabızlık,
bazı olgularda bakteriyemi
GİS kanama infarktı işaret eder

çoğu olgu subakut tabloda başvurur. Haftalar, aylardır olan hafif orta şiddette karın ağrısı, bulantı, distansiyon, diyare

44
Q

ileri yaşlarda en sık iskemi sebebi

A

kolonik iskemi

45
Q

kolonik iskemi

A

reversable kolopati
geçici kolit
kronik kolit
strüktür
gangren
fulminan kolit şeklinde karşımıza çıkabilir

46
Q

kolonik iskemi klinik

A

ani başlayan, kramp tarzı, sol alt karında karın ağrısı
acil dışkılama ihtiyacı
kanlı ishal
karında hassasiyet
splenik kıvrım, inen kolon ve sigmoid sık tutulur
kolonoskopi ile tanı konur

47
Q

kronik mezenterik iskemi

A

visceral arterlerin kronik ateroskleroza bağlı stenozu
intestinal anjina olarak da tanımlanır

48
Q

kronik mezenterik iskemi klinik

A

kramp şeklinde karın ağrısı (yemekten 30 dk sonra) 1-3 Saate geçer
kilo kaybı - sitofobi
bulantı
şişkinlik
epizodik diyare
malabsorbsiyon
konstüpasyon

49
Q

vaskülitler;
büyük-orta ölçekli damar

A

takayasu arteriti
giant cell arteritis

50
Q

vaskülitler;
orta-küçük damarlar

A

PAN
Wegener granülomatozu
Churg-Strauss Sendromu
Tromboanjitis obliterans (Buerger)
Behçet

51
Q

vaskülitler;
küçük damarlar

A

Henoch-Schönlein Purpurası
Hipersensitivite vaskaliti
Kryoglobulinemi