İshaller Flashcards
ishal dünya çapında önemli bir morbidity ve Mortalite nedeni
özellikle güvenli su ve sanitasyon yeterli olmayan bölgelerdeki çocuklarda
düşük ve orta gelirli ülkelerde:
<5 yaş çocuklarda 2. en yaygın ölüm nedeni
Hastalık <5 yaş altında en yüksek
Mortalite >65 yaş hastalarda en yüksek
ölüm nedeni genellikle akut dehidratasyon
gereksiz antibiyotik kullanımında solunum yollarından sonra 2. sırada
ishal nedir
anormal derecede sıvı veya şekillenmemiş dışkının artan sıklıkla çıkması
günde >3 kez barsak hareketi = ishal
batı diyeti, dışkı ağırlığı >200 g/gün =ishal
ishal belirtileri
-dışkı sıklığının artması
-dışkı hacminin artması
-dışkı kıvamında azalma
gaitanın özelliği
Su: 100 mL
Na: 40 mEq/lt
K: 90 mEq/mL
Cl: 16 mEq/mL
HCO3: 30mEq/lt
ozmotik (malabsorbtif) ishal
yetersiz emilen besinlerden veye lümende suyu tutan zayıf emilen elektrolitlerden kaynaklanır
bu tür ishaller açlıkta durur
malabsorbsiyon:
belirli bir besin maddesini sindirme veya absorbe etme yeteneği kusurlu olduğunda ortaya çıkar
şunlara bağlı olabilir:
-düzensiz karıştırma (değişmiş hareketlilik)
-pankreas yetmezliği (sindirimde değişiklik)
-enterositlerde veya bunların yüzey taşıyıcılarında hasar (emilimde değişiklik)
ozmotik ishal nedenleri
primer laktoz intoleransı
glukoz, galaktoz intoleransı
fruktoz malabsorbsiyonu
mannitol-sorbitol
laktüloz tedavisi
gastrik cerrahi (dumping sendromu)
jejunoileal bypass
sekretuar diyare
ishal, sekretagogların epitelyal hücrelerden gastrointestinal kanal lümenine yüksek oranda sıvı taşınmasını sürdürmesi sonucu ortaya çıkar
bu tip ishal açlıkta durmaz
sekretuar diyare nedenleri
inflamatuar barsak hastalığı
mikroskobik kolit
hipertiroidizm
ince barsağın total villöz atrofisi
intestinal lenfoma
rektal villöz adenom
zollinger-ellison sendromu
vipoma
malign karsinoid sendrom
tiroidin medüller karsinomu
giardiazis
strongiloidozis
kronik granülomatöz infeksiyonlar
pseudopankreatik kolera
ileokolik rezeksiyon sendromu
kollajen vasküler hastalıklar (SLE, scleroderma, mikst kollajen hastalığı)
motilite bozukluğu
prokinetik ajanlar GI motilitesini hızlandırır böylece herhangi bir besin, sıvı veya elektrolit yükünün emilmesi için mevcut süreyi azaltır
motilite bozukluğu nedenleri
irritabl barsak sendromu
malign karsinoid sendrom
tiroidin medüller karsinomu
postvagotomik ve postgastrektomik diyareler
diabetes mellitus
tirotoksikoz
ileoçekal valv veya ileal rezeksiyonlar
safra asidi malabsorbsiyonu
inflamatuar diyare
inflamatuar barsak hastalığı veya enfeksiyonlarını düşündüren klinik özellikleri olan hastalarda inflamatuar ishalden şüphelenilmelidir
enflamatuar hastalıklar eksudatif, sekretuar veya ozmotik bileşenler içeren ishale neden olur
inflamatuar diyare nedenleri
enfeksiyonlar:
enteropatojen e. coli
rota virüs
Norwalk virüsü
giardiazis
shigella
e. histolytica
y. enterocolitica vs
sitostatikler
radyoterapi
hipersensitivite:
gıda alerjisi, gluten sensitif enteropati, eozinofilik gastroentérite
inflamatuar barsak hastalıkları:
ülseratif kolit,
Crohn hastalığı
diyare klasifikasyonu
süreye göre akut veya kronik
dışkı volümüne göre büyük volümlü ve küçük volümlü
patofizyolojisine göre sekretuar ve osmotic
dışkı özelliklerine göre sulu, yağlı ve inflamatuar diyare olarak sınıflandırılabilir
4 haftadan daha kısa süren diayre akut diyare olarak adlandırılır
genellikle infeksiyöz kaynaklıdır
4 haftadan fazla süren diyare kronik olarak değerlendirilir
Erişkinlerde kronik diyare sıklığı %1’dir
Akut ishal nedenleri
viral enfeksiyonlar
bakteriyel enfeksiyonlar
paraziter infeksiyonlar
gıda zehirlenmesi
ilaçlar
çeşitli nedenler
kronik ishal nedenleri
enfeksiyon
inflamasyon
ilaçlar
malabsorbsiyon
endokrin
motilite bozuklukları
akut kanlı ishal
amipli dizanteri
basilli dizanteri
kolitis ülseroza (akut başlangıç)
ilaç, iskemik barsak, kolon tümörü, pseudomembranöz kolit, divertiküler hastalık
kronik kanlı ishal
inflamatuar barsak hastalığı (ülseratif kolit, Crohn hastalığı)
kronik amip, basilli dizanteri
kolon tümörü, polip, divertiküler hastalık
ishallerin lokalizasyona göre sınıflandırılması
ince barsak tipi diyare
kalın barsak tipi diyare
ishalin belirti ve semptomları
dehidrasyon:
uyuşukluk, bilinç kaybı, mukoza zarının kuruması, gözyaşı eksikliği, zayıf cilt turgoru, kılcal damar dolumunun gecikmesi
gelişme geriliği ve yetersiz beslenme:
azalmış kas/yaş kütlesi veya periferik ödem
karın ağrısı/kramp
borborygmi (karında gurultu)
perianal eritem
fizik muayene
genel:
sıvı dengesi, dehidrasyon
cilt:
kızarma, döküntüler, ciltte kuruluk
tiroid kitlesi
göğüste hırıltı, kalpte üfürüm
hepatomegali, hassasiyet, kitle, asit
anorektal muayene
test gerektiren durumlar
65 yaş üstü
immünsuprese
volum deplesyonu
hematokezya veya kanlı dışkı
ateş, şiddetli karın ağrısı
son zamanlarda antibiyotik kullanımı
bilinen veya şüphelenilen inflamatuar barsak hastalığı
toplumda bulaşıcı hastalık salgını
dışkı muayenesinde lökosit veya lökosit proteinlerinin gösterilmesiyle inflamatuar ishalden şüphelenilir
C-reaktive protein seviyesi artar
sedimantasyon artar
serum albumin seviyesi azalır
