İshaller Flashcards

1
Q

ishal dünya çapında önemli bir morbidity ve Mortalite nedeni
özellikle güvenli su ve sanitasyon yeterli olmayan bölgelerdeki çocuklarda

A

düşük ve orta gelirli ülkelerde:
<5 yaş çocuklarda 2. en yaygın ölüm nedeni

Hastalık <5 yaş altında en yüksek

Mortalite >65 yaş hastalarda en yüksek

ölüm nedeni genellikle akut dehidratasyon
gereksiz antibiyotik kullanımında solunum yollarından sonra 2. sırada

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

ishal nedir

A

anormal derecede sıvı veya şekillenmemiş dışkının artan sıklıkla çıkması
günde >3 kez barsak hareketi = ishal
batı diyeti, dışkı ağırlığı >200 g/gün =ishal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

ishal belirtileri

A

-dışkı sıklığının artması
-dışkı hacminin artması
-dışkı kıvamında azalma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

gaitanın özelliği

A

Su: 100 mL
Na: 40 mEq/lt
K: 90 mEq/mL
Cl: 16 mEq/mL
HCO3: 30mEq/lt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

ozmotik (malabsorbtif) ishal

A

yetersiz emilen besinlerden veye lümende suyu tutan zayıf emilen elektrolitlerden kaynaklanır
bu tür ishaller açlıkta durur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

malabsorbsiyon:
belirli bir besin maddesini sindirme veya absorbe etme yeteneği kusurlu olduğunda ortaya çıkar

A

şunlara bağlı olabilir:
-düzensiz karıştırma (değişmiş hareketlilik)
-pankreas yetmezliği (sindirimde değişiklik)
-enterositlerde veya bunların yüzey taşıyıcılarında hasar (emilimde değişiklik)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

ozmotik ishal nedenleri

A

primer laktoz intoleransı
glukoz, galaktoz intoleransı
fruktoz malabsorbsiyonu
mannitol-sorbitol
laktüloz tedavisi
gastrik cerrahi (dumping sendromu)
jejunoileal bypass

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

sekretuar diyare

A

ishal, sekretagogların epitelyal hücrelerden gastrointestinal kanal lümenine yüksek oranda sıvı taşınmasını sürdürmesi sonucu ortaya çıkar
bu tip ishal açlıkta durmaz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

sekretuar diyare nedenleri

A

inflamatuar barsak hastalığı
mikroskobik kolit
hipertiroidizm
ince barsağın total villöz atrofisi
intestinal lenfoma
rektal villöz adenom
zollinger-ellison sendromu
vipoma
malign karsinoid sendrom
tiroidin medüller karsinomu
giardiazis
strongiloidozis
kronik granülomatöz infeksiyonlar
pseudopankreatik kolera
ileokolik rezeksiyon sendromu
kollajen vasküler hastalıklar (SLE, scleroderma, mikst kollajen hastalığı)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

motilite bozukluğu

A

prokinetik ajanlar GI motilitesini hızlandırır böylece herhangi bir besin, sıvı veya elektrolit yükünün emilmesi için mevcut süreyi azaltır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

motilite bozukluğu nedenleri

A

irritabl barsak sendromu
malign karsinoid sendrom
tiroidin medüller karsinomu
postvagotomik ve postgastrektomik diyareler
diabetes mellitus
tirotoksikoz
ileoçekal valv veya ileal rezeksiyonlar
safra asidi malabsorbsiyonu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

inflamatuar diyare

A

inflamatuar barsak hastalığı veya enfeksiyonlarını düşündüren klinik özellikleri olan hastalarda inflamatuar ishalden şüphelenilmelidir

enflamatuar hastalıklar eksudatif, sekretuar veya ozmotik bileşenler içeren ishale neden olur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

inflamatuar diyare nedenleri

A

enfeksiyonlar:
enteropatojen e. coli
rota virüs
Norwalk virüsü
giardiazis
shigella
e. histolytica
y. enterocolitica vs

sitostatikler

radyoterapi

hipersensitivite:
gıda alerjisi, gluten sensitif enteropati, eozinofilik gastroentérite

inflamatuar barsak hastalıkları:
ülseratif kolit,
Crohn hastalığı

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

diyare klasifikasyonu

A

süreye göre akut veya kronik
dışkı volümüne göre büyük volümlü ve küçük volümlü
patofizyolojisine göre sekretuar ve osmotic
dışkı özelliklerine göre sulu, yağlı ve inflamatuar diyare olarak sınıflandırılabilir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

4 haftadan daha kısa süren diayre akut diyare olarak adlandırılır
genellikle infeksiyöz kaynaklıdır

A

4 haftadan fazla süren diyare kronik olarak değerlendirilir
Erişkinlerde kronik diyare sıklığı %1’dir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Akut ishal nedenleri

A

viral enfeksiyonlar
bakteriyel enfeksiyonlar
paraziter infeksiyonlar
gıda zehirlenmesi
ilaçlar
çeşitli nedenler

17
Q

kronik ishal nedenleri

A

enfeksiyon
inflamasyon
ilaçlar
malabsorbsiyon
endokrin
motilite bozuklukları

18
Q

akut kanlı ishal

A

amipli dizanteri
basilli dizanteri
kolitis ülseroza (akut başlangıç)
ilaç, iskemik barsak, kolon tümörü, pseudomembranöz kolit, divertiküler hastalık

19
Q

kronik kanlı ishal

A

inflamatuar barsak hastalığı (ülseratif kolit, Crohn hastalığı)
kronik amip, basilli dizanteri
kolon tümörü, polip, divertiküler hastalık

20
Q

ishallerin lokalizasyona göre sınıflandırılması

A

ince barsak tipi diyare
kalın barsak tipi diyare

21
Q

ishalin belirti ve semptomları

A

dehidrasyon:
uyuşukluk, bilinç kaybı, mukoza zarının kuruması, gözyaşı eksikliği, zayıf cilt turgoru, kılcal damar dolumunun gecikmesi

gelişme geriliği ve yetersiz beslenme:
azalmış kas/yaş kütlesi veya periferik ödem

karın ağrısı/kramp
borborygmi (karında gurultu)
perianal eritem

22
Q

fizik muayene

A

genel:
sıvı dengesi, dehidrasyon
cilt:
kızarma, döküntüler, ciltte kuruluk

tiroid kitlesi
göğüste hırıltı, kalpte üfürüm
hepatomegali, hassasiyet, kitle, asit
anorektal muayene

23
Q

test gerektiren durumlar

A

65 yaş üstü
immünsuprese
volum deplesyonu
hematokezya veya kanlı dışkı
ateş, şiddetli karın ağrısı
son zamanlarda antibiyotik kullanımı
bilinen veya şüphelenilen inflamatuar barsak hastalığı
toplumda bulaşıcı hastalık salgını

24
Q

dışkı muayenesinde lökosit veya lökosit proteinlerinin gösterilmesiyle inflamatuar ishalden şüphelenilir

A

C-reaktive protein seviyesi artar
sedimantasyon artar
serum albumin seviyesi azalır

25
Q

enflamatuar ishal şu şekilde karakterize edilir

A

sık, küçük hacimli, kanlı dışkılama
tenesmus, ateş veya şiddetli karın ağrısı

26
Q

inflamatuar ishal = bozulmuş ve iltihaplı mukoza

A

inflamatuar barsak hastalığı (Crohn hastalığı/ülseratif kolit)
iskemik kolit
enfeksiyöz
radyasyon koliti
neoplazi

27
Q

öykü veya dışkı analizi kronik iltihaplanmayı işaret ettiğinde ishalde

A

flexible sigmoidoscopy veya kolonoskopi yapısal değişiklikleri aramaya yönelik ilk çalışma olmalıdır

28
Q

endoskopi

A

akut sulu ishalli hastalarda endoskopik tetkik gerekmez
akut inflamatuar ishalli hastaya rekosigmoidoskopi yapılır
3 haftadan uzun süren kanlı mukuslu dışkılaması olan hastaya kolonoskopik tetkik yapılır
steatoresi olan hastaya üst GİS endoskopik tetkik de yapılır
üst GİS endoskopi sırasında duodenal mukozal biyopsi ve aspirat alınır

29
Q

kronik yağlı ishalin temel mekanizmaları

A

emilim bozukluğu ve sindirim bozukluğudur

30
Q

dışkıda aşırı yağı taramak için yapılan basit bir test

A

klinik açıdan anlamlı steatore vakalarının çoğunu tespit edecek olan Sudan boyası

31
Q

yağlı ishal tespit edildiğinde ilk amaç

A

malabsorbsiyonu (ince barsak) maldigestiondan (pankreas) ayırmaktır

32
Q

en yaygın karbonhidrat emilim bozukluğu türü

A

laktoz intoleransı

33
Q

ozmotik ishal genellikle şunlardan kaynaklanır

A

1- genellikle laksatifler ve antiasitlerde bulunan, zayıf emilen katyonların (örneğin mg) veya anyonların (örneğin fosfat veya sülfat) yutulması

2- sindirimden kaynaklanan karbonhidrat malabsorbsiyonu zayıf emilen şekerler veya şeker alkolleri (örneğin sorbitol veya ksilitol)

34
Q

dışkı pH’ının ölçülmesi

A

zayıf emilen iyonlardan kaynaklanan ozmotik ishal ile zayıf emilen şekerlerden kaynaklanan ozmotik ishal arasında ayrım yapılmasında yardımcı olabilir

35
Q

karbonhidrat malabsorbsiyonu dışkı pH’ının

A

6’nın altına düşmesine neden olur

36
Q

sekretuar ishalde temel patofizyolojik mekanizma

A

iyonların salgılanmasını (klorür veya bikarbonat) veya sodyum emiliminin inhibisyonunu içerir

37
Q

klinik ipuçları;
inflamatuar

A

sık, kanlı, mukuslu gaita, ateş, karın ağrısı, tenesmus, fekal lökositler

38
Q

klinik ipuçları;
non inflamatuar

A

sulu gaita, gaitada kan, mukus yoktur
ateş ve fekal lökositler yoktur

39
Q

D-xyloz testi

A

malabsorbsiyon tanısında kullanılır