kolon tümörleri

Question 1

kolorektal kanser Türkiye oran

Answer 1

tüm kanserler içinde
kadınlarda 3.
%7.8

erkeklerde 4.
%7.5

Question 2

kolon tümörleri yavaş büyür ve semptomatik hale geldiklerinde genellikle hastalık ileri evreye varmış durumdadır

Answer 2

prognoz ise tanı anındaki evreyle yakından ilişkilidir
coğrafi dağılım; diyet, çevresel maruziyet ve genetik yatkınlık ile ilişkilidir
sporadik KRK için en büyük risk faktörü yaş

Question 3

en sık çekim %19

Answer 3

sonra %14.5 ile çıkan kolon

sağ kolon tümörleri sık yani

Question 4

kolorektal kanserlerin %95’ini adenokarsinomlar oluşturur

Answer 4

çoğunlukla polip zemininde gelişen kanserler
çoğu karsinom adenomu takip eder

Question 5

erkek hastada mikrositer anemi

Answer 5

kolorektal kanserin belirtisi olaiblir

Question 6

rastlantısal (sporadik) kalın barsak kanseri

Answer 6

en sık gözlenen tip
tüm kalın barsak kanserlerinin yaklaşık %70’ini oluşturur

Question 7

ailesel kalın barsak kanseri

Answer 7

yaygındır fakat tanımlanmış genetik bozukluk yok
tüm kalın barsak kanserlerinin yaklaşık %25’i

Question 8

kalıtsal kalın barsak kanserleri

Answer 8

tüm kalın barsak kanserlerinin yaklaşık %5’i
Herediter Non Polipozis Kolorektal Kanser (HNPCC) ve Familyal Adenomatöz Polipozis (FAP) bu gruptadır
tanımlanmış bir gen mutasyonu ve aile hikayesi görülür

Question 9

etiyoloji

Answer 9

1. çevresel faktörler
2. genetik etki

değişen derecelerde etki ederler
genotoksik çevre şartlarının etkisi uzun yıllar içinde ortaya çıkar
iki etki de displazi ve adenom aşamalarını geçerek etki eder - yani direkt tümör oluşturmazlar

Question 10

genetik etkiler:
hastalar kolon kanseri geliştirecek bozukluklarla doğarlar
çevresel faktörler, ilave vuruşlar ile malign gelişime yol açarlar
bazen de çevresel faktörler çoğul somatik mutasyonları oluştururlar

Answer 10

genetik etkinin 3 ana sınıfı tanımlı:
1- protoonkogen bozuklukları
2- tümör suprese eden gen aktivitesi kaybı
3- DNA tamiri yapan gene ait anormallikler

Question 11

gen kromozom

Answer 11

**K-ras
p53

Question 12

çevresel faktörler

Answer 12

diyette bol yağ tüketimi
diyette az lifli gıda tüketimi
çevresel karsinogen ve mutagenler:
-mangal ve kızartma kökenli heterosiklik aminler
-bakteriyel metabolizma
bira tüketimi
diyette düşük selenyum

Question 13

koruyucu faktörler

Answer 13

sarı-yeşil yapraklı sebzeler
A vit zengin gıdalar
C ve E vit
selenyum
folik asit
aspirin ve diğer NSAİİ’ler
fiziksel aktivite
düşük kilo
buğday kökenliler, selüloz, fiber
kalsiyum ve vit D

Question 14

risk faktörleri

Answer 14

yaş
adenomatöz polipler
aile hikayesi
inflamatuvar barsak hastalığı

Question 15

yaş

Answer 15

7. dekadda pik yapar
   50 yaşında birinin 80 yaşında CA olma ihtimali %5 ve bu hastalıktan ölme ihtimali %2

Question 16

adenomatöz polipler

Answer 16

toplumda kanserlerin çoğu adenomatöz poliplerden gelişir
bunlar displastik epitelden gelişmiş makroskopik kitlelerdir
pedünküle veya sefildirler
tübüler, villoz ya da tübülovilloz
malign potansiyeli olan benign lezyonlar

Question 17

aile hikayesi

Answer 17

sporadik kanser
FAP
LYNCH Sendromu
diğer herediter sendromlar

Question 18

sporadik kanser

Answer 18

kanserli hastanın 1. derece akrabasında kanser gelişme riski 2-3 kat daha fazladır
eğer kanser 45 yaş altında gelişmişse bu risk daha fazladır

Question 19

Familyal Adenomatöz Polipozis

Answer 19

otozomal dominant
APC geni inaktivasyonuna bağlı gelişir
15-20’li yaşlardan itibaren 100-1000lerce polip gelişir
kolon alınmazsa poliplerin geliştiği dekadda kolon CA mutlaka gelişir

Question 20

Herediter nonpolipozcis kolorektal kanser sendromu (LYNCH)

Answer 20

otozomal dominant
kolonda seyrek adenomlar vardır
2., 3. ve 7. kromozomlarda bozukluk vardır
-biri 1. derece en az 3 akrabada kolon CA
-en az iki nesilde kolon CA
-50 yaş altında en az 1 kolon CA

HNPCC’li bireyler over, uterus, mide, ince barsak ve böbrek kanseri gibi diğer kanserlerin gelişimi yönünden de yüksek riskli:
-ailenizde 3 veya daha fazla kolorektal kanser veya HPNCC ilişkili kanser (over, uterus, mide, ince barsak ve böbrek kanseri gibi) tanısı alan akrabanız varsa ve bu hastalardan ikisi 1. derece akraba ise
-birbirini takip eden iki kuşakta kanser varsa
-ailenizde en az 1 kişide kolorektal kanser veya HNPCC ilişkili kanser tanısı 50 yaşından önce konmuşsa

Question 21

hastalıkla ilgili aile hikayesi olan insanlar 20-30 yaşlarından başlanarak her 2 yılda bir, 40 yaşından sonra ise her yıl tercihen kolonoskopi ile incelenmelidir

Answer 21

40 yaşından önce veya hastalığı olan en genç yakın akrabasına tanı konan yaştan 8-10 yıl önce başlanmalıdır

Question 22

ülseratif kolit

Answer 22

7-10 yıldan itibaren risk her yıl artar
en yüksek risk pankolitli hastalardadır
gözle fark edilen, displazi eşlik eden lezyon ve kitle en riskli oluşumlardır

Question 23

Crohn hastalığı

Answer 23

hastalığın süresi ile bağlantılıdır
displazi gelişen segmentte görülür

Question 24

kolon kanseri semptomları

Answer 24

uzun süre şikayet yapmazlar
belirtiler çıktığında yerleşim bölgesine göre farklılıklar gösterirler
hematokezya belirti olabilir
kilo kaybı ve barsak tıkanması geç bulgulardır

Question 25

sol (distal)kolon tm belirtileri

Answer 25

barsak alışkanlığında değişme
kramplar
karın ağrısı
kabızlık
hematokezya
sakral pleksus tutulumuna bağlı bel ağrısı
mesane ve uterus invazyonu belirtileri

Question 26

çekum ve proksimal kolon tm belirtileri

Answer 26

büyük kitleler oluştuğunda belirti verilirler
ilk bulgu genellikle kronik kan kaybına bağlı mikrositer anemidir
anemiye ait şikayetler ön planda olabilir: halsizlik, nefes darlığı, anjina..
siyah-kırmızı renkte dışkılama (melena!!)
müphem karın ağrısı-huzursuzluğu

Question 27

klinik belirtiler

Answer 27

rektal kanama, gaitanın kanla bulaşık olması
tuvalete çıkma alışkanlığında değişiklik
gaitanın eskiye oranla incelmesi
kabızlık-ishal durumlarının ortaya çıkması
sık sık tuvalete çıkma isteği, buna rağmen tam boşalamama hissi
karında gaz ağrıları
anemi
izah edilemeyen zayıflama

Question 28

kitle lezyonları açısından ayırıcı tanı

Answer 28

mukozal ve submukozal benign tümörler
divertiküloz
inflamatuar kitleler:
-divertikülit
-İBH
-iskemi
-infeksiyonlar
ileoçekal valv yağlı infiltrasyonu
endometriosis

Question 29

striktürler açısından ayırıcı tanı

Answer 29

Crohn koliti
iskemi
radyasyon (geç sekeli)

Question 30

rektal kanama açısından ayırıcı tanı

Answer 30

divertiküloz
ülseratif kolit
infeksiyoz kolit
iskemik kolit
soliter rektal ülser
hemoroid kanaması

Question 31

karın ağrısı açısından ayırıcı tanı

Answer 31

iskemi
divertikülit
İBH
İBS

Question 32

barsak alışkanlığı değişikliği açısından ayırıcı tanı

Answer 32

ilaçlar
İBH
İBS
infeksiyoz ishal

Question 33

tanı

Answer 33

kolonoskopi
sigmoidoskopi
rektal muayene
çift kontrastlı kolon grafisi
CT
MRI
PET BT

Question 34

evreleme

Answer 34

Dukes Evrelemesi

Question 35

kolon kanseri prognozu

Answer 35

tanı esnasındaki tm evresine bağlıdır

Question 36

tarama yöntemleri

Answer 36

gaitada gizli kan testleri
Fekal DNA testi
çift kontrastlı baryumlu enema
sigmoidoskopi
kolonskopi
BTK
kapsül endoskopi

Question 37

tarama

Answer 37

Asemptomatik; 50 yaşta sonra
-yılda 1 GGK/ 5 yılda bir sigmoidoskopi/ 5-10 yılda bir kolon grafisi/ 10 yılda bir kolonoskopi
-sağ kolon tm artışı nedeniyle kolonoskopi gerekli

FAP; rektosigmoid genellikle tutulur

Question 38

kolonoskopi

Answer 38

en iyi erken tanı yöntemidir
yüksek risk varsa 2 yılda bir yapılmalıdır

Question 39

kolon kanseri tedavisi

Answer 39

1- cerrahi rezeksiyon
2- adjuvan kemoterapi
3- radyoterapi