ince barsak hastalıkları patolojisi Flashcards
Meckel divertikülü
omfalomezenterik kanal artığıdır
meckel divertikülü nerede bulunur
ileumda bulunur
mecek divertikülünde en sık bulunan ektopid doku
mide
peptik ülserin en sık görüldüğü yer
duodenumda 1. kısımda
peptik ülser
h. pylori ilişkili kronik gastritli hastaların %85-100’ünde duodenal ülser görülür
proksimal duodenum mide antrumunun uzantısı olarak görülür fakat mukus örtü ve bikarbonat salgılayan yüzey hücrelerinden yoksundur
duodenum bulbusu fizyolojik olarak ince barsağın diğer kısımlarından daha fazla asit içerikle karşılaşır
peptik ülser mikroskobisi
ülserde fibrin ve nötrofilik inflamasyon vardır
altında granülasyon dokusu görülür
fibrozis vardır
peptik ülser nasıl oluşur
asidik gastrik içeriğin duodenuma geçişi ile oluşur
iskemik barsak hastalıkları
mukozal infarktus hipoperfüzyona bağlı olarak gelişir
transmural enfarktüsler akut vasküler obstrüksiyon ile gelişir
iskemik barsak hastalıklarının temel histolojik bulgusu
koagülasyon nekrozu
malabsorbsiyon
sıklıkla kronik diyare ile birliktedir
yağ, vitamin, protein, karbonhidrat, mineral ve suyun defektif absorbsiyonu vardır
kronik malabsorbsiyona kilo kaybı, anoreksiya, abdominal distansiyon eşlik eder
malabsorbsiyonun temel bulgusu
steatore
en sık malabsorbsiyon nedenleri
pankreatik yetmezlik
çölyak hastalığı
Crohn hastalığı
intraluminal sindirim
kronik pankreatit
kistik fibrozis
safra asidi malabsorbsiyonu
terminal sindirim
disakkaridaz eksikliği
transepitelyal transport
karsinoid sendrom
abetalipoproteinemi
abetalipoproteinemi
mikrozomal trigliserit transfer protein (MTP) mutasyonu
trigliseritten zengin lipoprotein salınımı bozulur
monogliseritler, şilomikronlara katılamaz ve trigliserit olarak depolanır
lenfatik transport
Whipple hastalığı
**daima enfeksiyöz etiyoloji ile gelişir
Whipple hastalığı
gram + trpheryma whippelii etkendir
artrit
lenfadenopati
malabsorbsiyon
lenfatik transport bozulur
PAS+ makrofajlar görülür
Whipple hastalığının temel histolojik bulgusu
lamina propriada PAS+ histiyosit infiltrasyonu
Çölyak hastalığı
gluten sensitif enteropati
ince barsak mukozasında hasar yapan immün bir hastalık
her yaşta görülebilir
karında rahatsızlık diyare, steatore ve anemi
diyetteki glutene karşı immün yanıt hücresel ve humoral yolla olmaktadır
sitotoksisite ve antikor-antijen bağlanması sonucu hasar oluşur
dematitis hepatiformis %10 görülür
çölyak hastalığında
çölyak hastalığının esas tutulum yeri
duodenum
(proksimal ince barsak hastalığıdır)
duodenumda villus atrofisi ve intraepithelial lenfosit artışı yapan en sık neden
çölyak hastalığı
çölyak hastalığının temel histolojik bulgusu
intraepithelial lenfosit artışı
çölyak hastalığının temel bulguları
intraepithelial lenfosit artışı ve villus atrofisi
tropikal sprue
vitamin B12 eksikliği ile seyreden kronik malabsorbtif bozukluk
tropik toplumlarda sık
enfeksiyöz olabilir
tüm ince barsak etkilenir
tropikal sprue histoloji
IEL artışı ve villöz küntleşme vardır
bakteriyel overgrowth
barsak motilitesinde azalma (scleroderma, amiloidoz)
gastrojejunal anastomoz gibi izole barsak segmenti oluşumu
kolona sınırlı anareob bakterilerin ince barsakta çoğalmasıdır
diyare, steatore, malabsorbsiyon vardır
bakteriyel overgrowth histoloji
IEL artışı ve villöz küntleşme vardır
otoimmün enteropati
çocuklarda sıktır
FOXP3 mutasyonu vardır
FOXP3 CD4+ t hücrelerce yapılır ve eksikliğinde fonksiyonları bozulur
enterosit ve goblet hücrelerine karşı antikorlar oluşur
otoimmün enteropati histoloji
enterosit ve goblet hücre kaybı
lenfositik ve nötrofili inflamasyon görülür
eozinofilik gastroenterit
gastrointestinal kanalın bir veya daha fazla segmentinin eozinofilik infiltrasyonu ile karakterizedir
periferik eozinofili vardır
sıklıkla alerji veya astma ile birliktedir
sıklıkla çocuk ve genç erişkinlerde görülür
en sık mide tutulur; duodenum, özofagus, jejunum ve ileum ile takip eder
ince barsak ve mide sıklıkla beraber tutulur
mukozal, mural ve serozal tipleri vardır
mukozal tipte lamina propria ve epiteli infiltre eden intakt ve degranüle eozinofiller görülür
Crohn hastalığı genel özellikleri
kronik inflamatuar bir hastalıktır
2-4. dekad arası sık görülür
5-7. dekadda küçük bir pik daha vardır
gastrointestinal sistemin herhangi bir bölgesi tutulabilir
fissür, fistül ve abseler sıktır
Crohn hastalığının en sık tutulum yaptığı bölge
ileoçekal bölge
Crohn hastalığı
segmenter tutulum tipiktir ve atlayan alanlar ile seyreder
tutulan bölgeler arasında sağlam kalan alanlar bulunur
tutulum transmuraldir, tüm barsak katları tutulur
ülserler arası ödemli mukoza kaldırım taşı görünümü verir
derin fissural ülserler vardır
strüktür oluşumu ve fistül oluşumu sıktır,
granülom %35 olguda görülür
kriptosporidiozis
c. parvum insanlarda hastalık yapar
barsak epiteli içinde ve fırçamsı kenarda yerleşim gösterir
tüberkülozun en sık tutulum yaptığı bölge
ileoçekal bölge
*tüberküloz en sık ileumu tutar
tüberküloz
kazeifiye granülom oluşumu
geç dönemde fibrosis oluşumu
Crohn hastalığı ile gross ve histolojik olarak karışabilir
Peutz-Jeghers Sendromu
nadir otozomal dominant sendromdur
ortalama 11 yaşlarında tanı alır
multiple gastrointestinal hamartomatöz polipler ve mukokutanöz hiperpigmentasyon ile görülürler
kolon, pankreas, meme, akciğer, over, uterus, testis tümörlerinin görülme riski artar (sex cord stromal tümörler)
Peutz Jeghers sendromunda mutasyonlar
LKB1/STK11 geninde mutasyonlar vardır
PJP ince barsakta sıktır ancak kolonda da görülürler
saplı, büyük poliplerdir, lobülasyon vardır
peutz jeghers sendromu histolojisi
arborizan bağ ve kas doku destek yapı vardır
normal görünümlü bezler bulunur
adenomlar
ince barsak adenomu az görülür
%80 duodenumda ve periampuller bölgededir
FAP olgularında %50-95 görülür
karsinom
duodenum ve özellikle periampuller bölgede sıktır
FAP hastalarında 300 kat daha sıktır
%80 olguda eşlik eden adenom komponenti vardır
genellikle lümeni saran annüler kitleler yapar (ileum-jejunum)
polipoip kitleler de görülür (duodenum)
karsinom histolojisi
periampuller bölge tümörleri sarılık geliştirir
genellikle kötü diferansiye adenokarsinomlardır
nöroendokrin tümör
duodenum ve jejunum tümörleri 2cmden küçüktür
özellikle periampuller bölgede sıktır
gastrinomalar en sık gruptur (ZES), bunu somatostatinomalar takip eder
nöroendokrin tümörlerin yarısı ileumda görülür
ileal tümörler derin infiltrasyon gösterir
desmoplastik stoma oluşumu ike barsakta açılaşma ve obstrüksiyon yapar
derin invazyon, metastaz nedeniyle malign davranış gösterirler
%90 malign kabul edilirler
somatostatinoma
periampuller bölgede görülür
2cmden büyüktür
%50’den fazla metastaz yapar
malign davranış sergiler
ince barsak lenfomaları iki gruptur
B hücre lenfomaları ve T hücre lenfomaları
B hücre lenfomaları da kendi içinde iki gruba ayrılır
yüksek grade lenfoma:
-diffüz büyük hücreli lenfoma
-Burkitt lenfoma
düşük grade lenfoma:
-düşük grade MALT-L
T hücre lenfomaları
enteropati ilişkili T hücreli lenfoma
çoğunluğu yüksek grade lezyonlardır
vakaların yarısı enteropati ilişkilidir
Burkitt Lenfoma
sıklıkla ileoçekal valv ya da terminal ileumdan kaynaklanan kitle vardır
sıklıkla çocuklarda görülür
%60 vakada primer olarak barsakları tutar
kısa doubling time’a sahiptir
erken tanı ve tedavi esastır
Burkitt lenfoma histoloji
ileumda sıktır ve hızlı büyüyen kitleler görülür
makrofajların apoptotic hücreleri fagosite etmesinden dolayı yıldızlı gökyüzü manzarası tipiktir
orta büyüklükte 2-5 nükleoluslu lenfoid hücreler
B hücre belirleyicileri pozitifti
Ki67 proliferasyonu %100’e yakındır
enteropati ilişkili T hücreli lenfoma
GİS lenfomalarının %1-2’sini oluşturur
tüm ince barsak lenfomalarının 1/3’ünü oluşturur
gluten sensitif enteropatili vakaların %5-10’unda lenfoma gelişebilir
genellikle 60 yaş üstünde nadiren de genç yaşta görülür
en sık jejunumu etkiler fakat ince barsağın herhangi bir yeri de tutulabilir
sıklıkla mezenterik lenf nodu, dalak, karaciğer, kemik iliği, akciğer ve deriye yayılabilir
enteropati ilişkili T hücreli lenfoma histolojisi
büyük ve küçük, bizaar ve multinükleer lenfosit, immünoblast ve atipik histiyosite benzer hücrelerden oluşan pleomorfik görünüm vardır
