Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

3. komite > pankreas hastalıkları genel özet > Flashcards

pankreas hastalıkları genel özet Flashcards

1
Q

pankreas genel

A

salgıladığı bikarbonat yardımıyla mideden duodenuma geçen asidik nitelikte kimusu nötralize eder
duodenumda besin maddelerinin hidrolizini sağlayan amilaz, lipaz, tripsinojen, kimotripsinojen gibi enzimleri salgılar
karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmasını düzenleyen insülin, glucagon gibi hormonları salgılar
ön yüzünde periton yok, geri kalan kalan kısmında yok (retroperitoneal), dıştan saran bir kılıfı da yok -> kanserin erken yayılımı

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

akut pankreatit

A

pankreasın klinik olarak karın ağrısı ve kanda pankreatik enzimlerin yükselmesiyle karakterize akut inflamasyonudur
interstisyel ya da hafif pankreatitte ataktan sonra organın yapısı ve fonksiyonları tümüyle normale döner
nekrotizan veya şiddetli pankreatitte ise hastaların yarısında organın yapısı ve fonksiyonlarında kalıcı hasar ortaya çıkar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

akut pankreatit tanısında 3 kriterden ikisinin varlığı gerekir

A

-kalıcı, şiddetli sırta yayılan epigastrik ağrı (hastalar genelde elini karnına koyup öne eğilir)
-amilaz veya lipazda 3 kattan fazla yükselme
-kontrastlı BT, MR veya USG’de pankreatit bulguları olması

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

akut pankreatitin en sık nedeni

A

taş

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

akut pankreatit etiyolojisi

A

taş, alkol, hipertg, hiperCa, genetik mutasyon, kistik fibrosis, ilaç ve toksin, infeksiyon, travma, konjenital anomali, vasküler hastalıklar, gebelik, ERCP, periampuller tümör, oddi disfonksiyonu, idiyopatik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

akut pankreatit etiyolojisinde taş

A

en sık neden
<5mm taşlarda risk daha fazla
ALT >150 olması anlamlı

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

akut pankreatit etiyolojisinde alkol

A

asiner hücrelerde enzim sentezi artar
asininin CCK’a duyarlılığı artar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

akut pankreatit etiyolojisinde hiperTG

A

> 1000mg üzerinde risk artar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

akut pankreatit etiyolojisinde ilaçlar

A

azatiyopurin, 6-merkaptopurin, L-asparaginaz, steroid, 5-aminosalisilik asit (İBH), sulfasalazin, sulfonamidler, kotrimoksazol, tiazidler, furosemid, sulindak, oktreotid, lisinopril, pentamidin, didanozin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

akut pankreatit etiyolojisinde toksinler

A

etanol, metanol, akrep zehiri, organik fosforlu insektisidler

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

akut pankreatit etiyolojisinde infeksiyonlar

A

CMV, coxsackie, EBV, HBV, HIV, HSV, kabakulak, VZV, mikoplazma, legionella, leptospira, salmonella, toxoplasma, cryptosporidium, ascaris, aspergillus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

akut pankreatit etiyolojisinde konjenital

A

pankreas divisum:
gövde ve kuyruğun açıldığı aksesuar kanalın ağzı dardır
annüler pankreas

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

akut pankreatit patogenezi

A

en çok sorumlu tutulan:
otodijesyon (kendi kendini sindirme)(tripsin önemli)

parankim inflamasyonu:
peripankreatik eksudasyon veya sızıntı -> psödokist

parankim inflamasyonu:
hipoperfüzyon -> nekroz -> bakteri -> nekroz inflamasyonu veya apse

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

akut pankreatit patogenezinde
1. evre

A

pankreatik hasar:
ödem, inflamasyon, yağ nekrozu, değişken sekretuar hücre nekrozu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

akut pankreatit patogenezinde
2. evre

A

lokal (peripankreatik):
retroperiton ödem, yaygın yağ nekrozu, ileus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

akut pankreatit patogenezinde
3. evre

A

Sistemik komplikasyon:
hipotansiyon, metabolik bozukluk, organ yetmezliği, sepsis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

akut pankreatitte öykü

A

tipik karın ağrısı, bulantı ve kusma, huzursuzluk, ajitasyon, öne eğilerek oturma**, şok, koma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

akut pankreatitte fizik muayene

A

ateş, taşikardi, şok ve koma (ağır), sarılık (bazen), epgastrik hassasiyet (hafif olgular) karın distansiyonu (ağır olgular), defans (ağır olgu), Grey-Turner ve Cullen işareti, eruptif ksantomata (HiperTG), epigastrik kitle (psödokist), assit, SC nodüler yağ nekroz (pannikulit), tromboflebit, poliartrit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

akut pankreatit klinik

A

hemorajik pankreatitte kanın retroperitonda birikimi ile ekimozlar görülür
böğür bölgelerinde ekimoz varsa Grey-Turner
göbek çevresinde ise Cullen İşareti denir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

akut pankreatit laboratuvar tanı

A

pankreatik enzimler:
Amilaz, lipaz, tripsinojen -2 ve diğerleri

nonenzimatik pankreatik sekretuar ürünler:
PAP (pankreas ilişkili protein), TAP (tripsinojeni aktive eden protein)

immün aktivasyon göstergeleri:
IL, TNF, PMN elastaz, CRP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

amilaz

A

6-10 saatte artar
yarı ömrü 10 saat
komplike olmayan bir atakta 3-5 günde normale döner
normalin 3 katı artış tanıda %67-83 sensitif, %85-98 spesifiktir
alkolik pankreatitte %20, HiperTG’e bağlı pankreatitlerde %50 oranında normal olabilir

**başlangıçtan itibaren 24 saati geçmiş vakalarda tanıda yanılma olabilir
Sadece pankreatitte artmayabilir
Diğer arttırıcı etiyolojiler:
-diğer pankreas hatalıkları
-İB hastalıkları
-amilaz üreten malignite
-ketoasidoz
-böbrek yetmezliği
-makroamilazemi
-Fallop tüpü hastalıkları

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Lipaz

A

4-8 saatte artar
24 saatte zirve yapar
8-14 günde normale döner
sensitive ve spesifitesi %82-100’dür
daha erken yükselir ve daha uzun süre yüksek kalır
özellikle ağrı başlangıcı 24 saatten önce olan hastalarda tanıda daha faydalıdır
alkole bağlı pankreatitte amilazdan daha sensitiftir
nonspesifik nedenlerle artabilir:
kronik pankreatit, böbrek yetmezliği, akut kolesistit, barsak obstrüksiyon veya infarktı, duodenal ülser, pankreatik kireçlenme ve tümörü, diyabetik ketoasidoz, HIV, makrolipazemi, postERCP travması, çölyak, ilaçlar, idiyopatik

23
Q

akut pankreatit radyoloji tanı

A

düz karın grafisi:
sentinel loop (localize ileus) + Colon cut off sign (obstrüksiyon ile inen kolonda hava yok)

akciğer grafisi:
plevral effüzyon + atelektazi + ARDS

ultrasonografi/ BT (pankreatit evreleme/ MRI/ ERKP (biliyer etiyoloji)/ EUS

24
Q

akut pankreatitte en yardımcı tanı yöntemi

A

BT

25
Q

akut pankreatitte lokal komplikasyonlar

A

nekroz, psödokist, apse, ileus, fistül oluşumu, gastrointestinal kanama

26
Q

akut pankreatit geçirdikten 6 hafta sonra amilaz yüksek ise

A

psödokist düşünülür

27
Q

akut pankreatitte Sistemik komplikasyonlar

A

şok, ARDS, böbrek yetmezliği, hipokalsemi, hiperglisemi, DIC

28
Q

akut pankreatitin doğal seyri ve prognozu

A

hastaların çoğunda hafif şiddettedir, hastalar komplikasyonsuz veya organ yetmezliği olmaksızın 3-5 gün içinde düzelir
hastaların %20sinde lokal veya Sistemik komplikasyonlar veya organ yetmezliği ile orta şiddette veya şiddetli akut pankreatit görülür

yaklaşık %85 hastada akut interstisyel ödematöz pankreatit, %15 hastada ise pankreas parankimi ve peripankreatik dokuda nekrozla giden nekrotizan pankreatit vardır
nekrotizan pankreatitli hastaların genel mortalitesi yüksektir

akut pankreatitli hastalar tekrarlayan akut pankreatit atakları gösterebilir ve aynı zamanda kronik pankreatit geliştirebilirler

29
Q

akut pankreatit tedavisi

A

destek tedavisi:
istirahat + nazogastrik dekompresyon + sıvı-elektrolit tedavisi + parenteral veya enteral beslenme + PPi
ağrı tedavisi:
meperidin ve fentanil, morfin (oddi spazm) kullanılmaz / antibiyotik tedavi (rutinde gereksiz)
selektif barsak temizliği + Sistemik antibiyotikler
diğer tedaviler:
oktreotid (ERKP pankreatiti) + glukagon /altta yatan nedenin tedavisi / komplikasyonların tedavisi

30
Q

akut pankreatitte ölüm nedenleri

A

Sistemik inflamatuar yanıt sendromu (SIRS)
multiorgan yetmezliği
sepsis
şok
ARDS
DIC
böbrek yetmezliği

31
Q

kronik pankreatit

A

pankreasın kalıcı yapısal ve endokrin ya da ekzokrin fonksiyonel bozukluğuna yol açan uzun süreli inflamasyonudur
kalsifiye, obstrüktif ve inflamatuar kronik pankreatit olabilir
morfolojide parankim azalır kanal genişler

32
Q

kronik pankreatit etiyolojisi

A

%70 alkol
%20 idiyopatik
%10 diğer:
-kanal obstrüksiyonu (tümör, travma, divisum, fibrosis)
-kistik fibrosis
-hiperlipidemi
-herediter pankreatitis
-tropikal pankreatitis
-hiperparatiroidizm

33
Q

kronik pankreatit patogenez

A

proteinaseöz duktal plaklar (pankreas kanalında plaklar oluşur) -> glikozit fosfatidilinositol bağlı protein (GP2) artışı ve litostatin azalması rol oynar
iskemi
antioksidanların yetersizliği
otoimmün süreç

34
Q

kronik pankreatit klinik

A

tipik karın ağrısı
sitofobi
kilo kaybı
yağ malabsorbsiyonu
steatore
A, D, E, K ve B12 eksikliği
pankreatik diyabet
diyabetin kronik komplikasyonları
nadiren ketoasidoz ve nefropati
sıklıkla nöropati ve retinopati

35
Q

kronik pankreatit komplikasyonları

A

psödokist oluşumu
biliyer obstrüksiyon
duodenal obstrüksiyon
pankreatik assit
plevral effüzyon
splenic ven trombos
psödoanevrizmalar
akut pankreatit atakları
pankreas kanseri

36
Q
A
37
Q

kronik pankreatit laboratur tanı

A

kan şekeri artışı
bilirubin ve ALP artışı
otoimmün aktivasyon göstergeleri:
-sedimentasyon
-IgG4
-romatoid faktör
-antinükleer antikor (ANA)
-düz kas antikoru (ASMA)
dışkı incelemeleri:
-yağ
-kimotripsin
-elastaz
pankreas fonksiyon testleri:
-sekretin stimülasyon testi
-pankrealoril testi
-bentiromid testi
-Schilling testi
-hormonal stimülasyon testleri

37
Q

kronik pankreatit radyoloji tanı

A

düz karın grafisi:
-pankreatik kalsifikasyon
USG
BT
MRI
ERCP
Endoskopik Ultrasonografi (EUS)
MRCP

38
Q

kronik pankreatit tedavisi

A

alkol alımının kesilmesi
küçük miktarda yağsız yemekler
diyete selenyum ve C vit eklenmesi
pankratik enzim desteği
orta zincirli trigliseritler (MCT)
ağrı tedavisi
özel tedaviler:
-çölyak ganglion blokajı
-endoskopik tedavi
-ESWL
-cerrahi tedavi

39
Q

pankreas kanseri

A

pankreas hem asiner hem de endokrin hücrelerden kanser gelişebilen bir organ
pankreas kanseri terimi genel olarak asiner hücrelerden köken alan adenokarsinomu tanımlamak için kullanılır
en çok pankreas başında yerleşir
batı toplumlarında insidansı 8.8/100.000
siyah ırkta daha yüksek oranda görülür
erkeklerde kadınlara göre 1.3 kat daha fazladır
görülme sıklığı 45 yaşından sonra artar
kansere bağlı ölümlerin 4. en sık rastlanan nedenidir
tanı esnasında %90 oranında metastatiktir

40
Q

pankreas kanserinde ailesel yatkınlık risk faktörleri

A
  1. derece yakınlarda 1.5-5.25 kat fazla risk
    -herediter pankreatit
    -Peutz Jeghers Sendromu
    -Von Hippel Lindau Sendromu
    -Ailesel Atipik Mol
    -Melanoma Sendromu (FAMMM)
    -Ataksia Telenjiektazi
41
Q

pankreas kanserinde diğer risk faktörleri

A

-Non herediter kronik pancreatit
-Diabetes mellitus
-Sigara bağımlılığı
-Obezite
-Yağ ve proteinden zengin diyet
-Kahve ve alkol tüketimi
-Parsiyel gastrektomi ve kolesistektomi hikayesi
-H. pylori

42
Q

pankreas kanserinde moleküler patogenez

A

K-ras mutasyonları
Epidermal Büyüme faktörleri
tümör supressor gen kayıpları:
-CDKN2A (multiple tümör supressor 1) geni
-p53
-DPC4
-BRCA2
-STK11
DNA uyumsuzluk tamir gen mutasyonları:
-MLH1 ve MSH2
-Sonic hedgehog SHH geni aktivasyonu

43
Q
A
44
Q

pankreas kanseri klinik öykü

A

karın ağrısı ve sitofobi
kilo kaybı
kolestatik tipte sarılık
steatore
diabetes mellitus
gezici yüzeyel tromboflebit (Trousseau Sendromu)

45
Q

pankreas kanserinde fizik muayene

A

abdominal kitle
assit
kolestatik tipte sarılık
ağrısız hidropik safra kesesi (Courvoisier işareti)
sol supraklavikuler lenfadenomegali (Virchow Nodülü)
Rektal shelf
ağrılı hepatomegaly
pannikülit
Gezici yüzeyel tromboflebit (Trousseau Sendromu)

46
Q

pankreas kanserinde tanıda görüntüleme yöntemleri

A

USG
BT
BT anjiografi
ERKP (çift kanal işareti)
EUS
MRI
MRKP
PTK

47
Q

pankreas kanserinde tanıda tümör göstergeleri

A

CA 19-9 (takip için kullanılır)

CA 19-9 arttıran nedenler:
öncelikle pankreas kanseri akla gelmeli
safra yolu veya kesesi kanserleri
hepatosellüler kanser
gastrik, over, kolorektal kanser
ac, meme ve uterus kanseri
akut kolanjit
taş
siroz ve diğer kolestatik hastalıklar

CA 19-9’un prognozla pek ilişkisi yok çünkü spesifik değil

48
Q

pankreas tanıda sitolojik inceleme

A

ince iğne aspirasyonu
biyopsi

49
Q

pankreas kanserinde yayılım ve prognoz

A

komşuluk, hematojen ve lenfatik yolla yayılabilir
yayılımı çok kolay çünkü serozası yok
prognoz belirlemek için TMN sınıflaması kullanılır

50
Q

pankreas kanseri tedavi

A

Cerrahi tedavi = Whipple ameliyatı
Cerrahi dışı tedavi = ağrı tedavisi + radyoterapi + hormon tedavisi (tamoksifen) + kemoterapi + immünoterapi

51
Q

Whipple ameliytı

A

distal mide alınır + pankreas başı alınır + duodenum ve koledok yeri değiştirilir

bu ameliyat kc naklinden sonra yapılan en büyük ameliyattır

52
Q

rektal shelf

A

peritona dökülen tümör hücrelerinin Douglas çıkmazında birikmesi

3. komite (17 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions