Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

3. komite > pankreas hastalıkları genel özet > Flashcards

pankreas hastalıkları genel özet Flashcards

1
Q

pankreas genel

A

salgıladığı bikarbonat yardımıyla mideden duodenuma geçen asidik nitelikte kimusu nötralize eder
duodenumda besin maddelerinin hidrolizini sağlayan amilaz, lipaz, tripsinojen, kimotripsinojen gibi enzimleri salgılar
karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmasını düzenleyen insülin, glucagon gibi hormonları salgılar
ön yüzünde periton yok, geri kalan kalan kısmında yok (retroperitoneal), dıştan saran bir kılıfı da yok -> kanserin erken yayılımı

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

akut pankreatit

A

pankreasın klinik olarak karın ağrısı ve kanda pankreatik enzimlerin yükselmesiyle karakterize akut inflamasyonudur
interstisyel ya da hafif pankreatitte ataktan sonra organın yapısı ve fonksiyonları tümüyle normale döner
nekrotizan veya şiddetli pankreatitte ise hastaların yarısında organın yapısı ve fonksiyonlarında kalıcı hasar ortaya çıkar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

akut pankreatit tanısında 3 kriterden ikisinin varlığı gerekir

A

-kalıcı, şiddetli sırta yayılan epigastrik ağrı (hastalar genelde elini karnına koyup öne eğilir)
-amilaz veya lipazda 3 kattan fazla yükselme
-kontrastlı BT, MR veya USG’de pankreatit bulguları olması

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

akut pankreatitin en sık nedeni

A

taş

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

akut pankreatit etiyolojisi

A

taş, alkol, hipertg, hiperCa, genetik mutasyon, kistik fibrosis, ilaç ve toksin, infeksiyon, travma, konjenital anomali, vasküler hastalıklar, gebelik, ERCP, periampuller tümör, oddi disfonksiyonu, idiyopatik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

akut pankreatit etiyolojisinde taş

A

en sık neden
<5mm taşlarda risk daha fazla
ALT >150 olması anlamlı

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

akut pankreatit etiyolojisinde alkol

A

asiner hücrelerde enzim sentezi artar
asininin CCK’a duyarlılığı artar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

akut pankreatit etiyolojisinde hiperTG

A

> 1000mg üzerinde risk artar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

akut pankreatit etiyolojisinde ilaçlar

A

azatiyopurin, 6-merkaptopurin, L-asparaginaz, steroid, 5-aminosalisilik asit (İBH), sulfasalazin, sulfonamidler, kotrimoksazol, tiazidler, furosemid, sulindak, oktreotid, lisinopril, pentamidin, didanozin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

akut pankreatit etiyolojisinde toksinler

A

etanol, metanol, akrep zehiri, organik fosforlu insektisidler

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

akut pankreatit etiyolojisinde infeksiyonlar

A

CMV, coxsackie, EBV, HBV, HIV, HSV, kabakulak, VZV, mikoplazma, legionella, leptospira, salmonella, toxoplasma, cryptosporidium, ascaris, aspergillus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

akut pankreatit etiyolojisinde konjenital

A

pankreas divisum:
gövde ve kuyruğun açıldığı aksesuar kanalın ağzı dardır
annüler pankreas

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

akut pankreatit patogenezi

A

en çok sorumlu tutulan:
otodijesyon (kendi kendini sindirme)(tripsin önemli)

parankim inflamasyonu:
peripankreatik eksudasyon veya sızıntı -> psödokist

parankim inflamasyonu:
hipoperfüzyon -> nekroz -> bakteri -> nekroz inflamasyonu veya apse

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

akut pankreatit patogenezinde
1. evre

A

pankreatik hasar:
ödem, inflamasyon, yağ nekrozu, değişken sekretuar hücre nekrozu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

akut pankreatit patogenezinde
2. evre

A

lokal (peripankreatik):
retroperiton ödem, yaygın yağ nekrozu, ileus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

akut pankreatit patogenezinde
3. evre

A

Sistemik komplikasyon:
hipotansiyon, metabolik bozukluk, organ yetmezliği, sepsis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

akut pankreatitte öykü

A

tipik karın ağrısı, bulantı ve kusma, huzursuzluk, ajitasyon, öne eğilerek oturma**, şok, koma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

akut pankreatitte fizik muayene

A

ateş, taşikardi, şok ve koma (ağır), sarılık (bazen), epgastrik hassasiyet (hafif olgular) karın distansiyonu (ağır olgular), defans (ağır olgu), Grey-Turner ve Cullen işareti, eruptif ksantomata (HiperTG), epigastrik kitle (psödokist), assit, SC nodüler yağ nekroz (pannikulit), tromboflebit, poliartrit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

akut pankreatit klinik

A

hemorajik pankreatitte kanın retroperitonda birikimi ile ekimozlar görülür
böğür bölgelerinde ekimoz varsa Grey-Turner
göbek çevresinde ise Cullen İşareti denir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

akut pankreatit laboratuvar tanı

A

pankreatik enzimler:
Amilaz, lipaz, tripsinojen -2 ve diğerleri

nonenzimatik pankreatik sekretuar ürünler:
PAP (pankreas ilişkili protein), TAP (tripsinojeni aktive eden protein)

immün aktivasyon göstergeleri:
IL, TNF, PMN elastaz, CRP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

amilaz

A

6-10 saatte artar
yarı ömrü 10 saat
komplike olmayan bir atakta 3-5 günde normale döner
normalin 3 katı artış tanıda %67-83 sensitif, %85-98 spesifiktir
alkolik pankreatitte %20, HiperTG’e bağlı pankreatitlerde %50 oranında normal olabilir

**başlangıçtan itibaren 24 saati geçmiş vakalarda tanıda yanılma olabilir
Sadece pankreatitte artmayabilir
Diğer arttırıcı etiyolojiler:
-diğer pankreas hatalıkları
-İB hastalıkları
-amilaz üreten malignite
-ketoasidoz
-böbrek yetmezliği
-makroamilazemi
-Fallop tüpü hastalıkları

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Lipaz

A

4-8 saatte artar
24 saatte zirve yapar
8-14 günde normale döner
sensitive ve spesifitesi %82-100’dür
daha erken yükselir ve daha uzun süre yüksek kalır
özellikle ağrı başlangıcı 24 saatten önce olan hastalarda tanıda daha faydalıdır
alkole bağlı pankreatitte amilazdan daha sensitiftir
nonspesifik nedenlerle artabilir:
kronik pankreatit, böbrek yetmezliği, akut kolesistit, barsak obstrüksiyon veya infarktı, duodenal ülser, pankreatik kireçlenme ve tümörü, diyabetik ketoasidoz, HIV, makrolipazemi, postERCP travması, çölyak, ilaçlar, idiyopatik

23
Q

akut pankreatit radyoloji tanı

A

düz karın grafisi:
sentinel loop (localize ileus) + Colon cut off sign (obstrüksiyon ile inen kolonda hava yok)

akciğer grafisi:
plevral effüzyon + atelektazi + ARDS

ultrasonografi/ BT (pankreatit evreleme/ MRI/ ERKP (biliyer etiyoloji)/ EUS

24
Q

akut pankreatitte en yardımcı tanı yöntemi

25
akut pankreatitte lokal komplikasyonlar
nekroz, psödokist, apse, ileus, fistül oluşumu, gastrointestinal kanama
26
akut pankreatit geçirdikten 6 hafta sonra amilaz yüksek ise
psödokist düşünülür
27
akut pankreatitte Sistemik komplikasyonlar
şok, ARDS, böbrek yetmezliği, hipokalsemi, hiperglisemi, DIC
28
akut pankreatitin doğal seyri ve prognozu
hastaların çoğunda hafif şiddettedir, hastalar komplikasyonsuz veya organ yetmezliği olmaksızın 3-5 gün içinde düzelir hastaların %20sinde lokal veya Sistemik komplikasyonlar veya organ yetmezliği ile orta şiddette veya şiddetli akut pankreatit görülür yaklaşık %85 hastada akut interstisyel ödematöz pankreatit, %15 hastada ise pankreas parankimi ve peripankreatik dokuda nekrozla giden nekrotizan pankreatit vardır nekrotizan pankreatitli hastaların genel mortalitesi yüksektir akut pankreatitli hastalar tekrarlayan akut pankreatit atakları gösterebilir ve aynı zamanda kronik pankreatit geliştirebilirler
29
akut pankreatit tedavisi
destek tedavisi: istirahat + nazogastrik dekompresyon + sıvı-elektrolit tedavisi + parenteral veya enteral beslenme + PPi ağrı tedavisi: meperidin ve fentanil, morfin (oddi spazm) kullanılmaz / antibiyotik tedavi (rutinde gereksiz) selektif barsak temizliği + Sistemik antibiyotikler diğer tedaviler: oktreotid (ERKP pankreatiti) + glukagon /altta yatan nedenin tedavisi / komplikasyonların tedavisi
30
akut pankreatitte ölüm nedenleri
Sistemik inflamatuar yanıt sendromu (SIRS) multiorgan yetmezliği sepsis şok ARDS DIC böbrek yetmezliği
31
kronik pankreatit
pankreasın kalıcı yapısal ve endokrin ya da ekzokrin fonksiyonel bozukluğuna yol açan uzun süreli inflamasyonudur kalsifiye, obstrüktif ve inflamatuar kronik pankreatit olabilir morfolojide parankim azalır kanal genişler
32
kronik pankreatit etiyolojisi
%70 alkol %20 idiyopatik %10 diğer: -kanal obstrüksiyonu (tümör, travma, divisum, fibrosis) -kistik fibrosis -hiperlipidemi -herediter pankreatitis -tropikal pankreatitis -hiperparatiroidizm
33
kronik pankreatit patogenez
proteinaseöz duktal plaklar (pankreas kanalında plaklar oluşur) -> glikozit fosfatidilinositol bağlı protein (GP2) artışı ve litostatin azalması rol oynar iskemi antioksidanların yetersizliği otoimmün süreç
34
kronik pankreatit klinik
tipik karın ağrısı sitofobi kilo kaybı yağ malabsorbsiyonu steatore A, D, E, K ve B12 eksikliği pankreatik diyabet diyabetin kronik komplikasyonları nadiren ketoasidoz ve nefropati sıklıkla nöropati ve retinopati
35
kronik pankreatit komplikasyonları
psödokist oluşumu biliyer obstrüksiyon duodenal obstrüksiyon pankreatik assit plevral effüzyon splenic ven trombos psödoanevrizmalar akut pankreatit atakları pankreas kanseri
36
37
kronik pankreatit laboratur tanı
kan şekeri artışı bilirubin ve ALP artışı otoimmün aktivasyon göstergeleri: -sedimentasyon -IgG4 -romatoid faktör -antinükleer antikor (ANA) -düz kas antikoru (ASMA) dışkı incelemeleri: -yağ -kimotripsin -elastaz pankreas fonksiyon testleri: -sekretin stimülasyon testi -pankrealoril testi -bentiromid testi -Schilling testi -hormonal stimülasyon testleri
37
kronik pankreatit radyoloji tanı
düz karın grafisi: -pankreatik kalsifikasyon USG BT MRI ERCP Endoskopik Ultrasonografi (EUS) MRCP
38
kronik pankreatit tedavisi
alkol alımının kesilmesi küçük miktarda yağsız yemekler diyete selenyum ve C vit eklenmesi pankratik enzim desteği orta zincirli trigliseritler (MCT) ağrı tedavisi özel tedaviler: -çölyak ganglion blokajı -endoskopik tedavi -ESWL -cerrahi tedavi
39
pankreas kanseri
pankreas hem asiner hem de endokrin hücrelerden kanser gelişebilen bir organ pankreas kanseri terimi genel olarak asiner hücrelerden köken alan adenokarsinomu tanımlamak için kullanılır en çok pankreas başında yerleşir batı toplumlarında insidansı 8.8/100.000 siyah ırkta daha yüksek oranda görülür erkeklerde kadınlara göre 1.3 kat daha fazladır görülme sıklığı 45 yaşından sonra artar kansere bağlı ölümlerin 4. en sık rastlanan nedenidir tanı esnasında %90 oranında metastatiktir
40
pankreas kanserinde ailesel yatkınlık risk faktörleri
1. derece yakınlarda 1.5-5.25 kat fazla risk -herediter pankreatit -Peutz Jeghers Sendromu -Von Hippel Lindau Sendromu -Ailesel Atipik Mol -Melanoma Sendromu (FAMMM) -Ataksia Telenjiektazi
41
pankreas kanserinde diğer risk faktörleri
-Non herediter kronik pancreatit -Diabetes mellitus -Sigara bağımlılığı -Obezite -Yağ ve proteinden zengin diyet -Kahve ve alkol tüketimi -Parsiyel gastrektomi ve kolesistektomi hikayesi -H. pylori
42
pankreas kanserinde moleküler patogenez
K-ras mutasyonları Epidermal Büyüme faktörleri tümör supressor gen kayıpları: -CDKN2A (multiple tümör supressor 1) geni -p53 -DPC4 -BRCA2 -STK11 DNA uyumsuzluk tamir gen mutasyonları: -MLH1 ve MSH2 -Sonic hedgehog SHH geni aktivasyonu
43
44
pankreas kanseri klinik öykü
karın ağrısı ve sitofobi kilo kaybı kolestatik tipte sarılık steatore diabetes mellitus gezici yüzeyel tromboflebit (Trousseau Sendromu)
45
pankreas kanserinde fizik muayene
abdominal kitle assit kolestatik tipte sarılık ağrısız hidropik safra kesesi (Courvoisier işareti) sol supraklavikuler lenfadenomegali (Virchow Nodülü) Rektal shelf ağrılı hepatomegaly pannikülit Gezici yüzeyel tromboflebit (Trousseau Sendromu)
46
pankreas kanserinde tanıda görüntüleme yöntemleri
USG BT BT anjiografi ERKP (çift kanal işareti) EUS MRI MRKP PTK
47
pankreas kanserinde tanıda tümör göstergeleri
CA 19-9 (takip için kullanılır) CA 19-9 arttıran nedenler: öncelikle pankreas kanseri akla gelmeli safra yolu veya kesesi kanserleri hepatosellüler kanser gastrik, over, kolorektal kanser ac, meme ve uterus kanseri akut kolanjit taş siroz ve diğer kolestatik hastalıklar CA 19-9'un prognozla pek ilişkisi yok çünkü spesifik değil
48
pankreas tanıda sitolojik inceleme
ince iğne aspirasyonu biyopsi
49
pankreas kanserinde yayılım ve prognoz
komşuluk, hematojen ve lenfatik yolla yayılabilir yayılımı çok kolay çünkü serozası yok prognoz belirlemek için TMN sınıflaması kullanılır
50
pankreas kanseri tedavi
Cerrahi tedavi = Whipple ameliyatı Cerrahi dışı tedavi = ağrı tedavisi + radyoterapi + hormon tedavisi (tamoksifen) + kemoterapi + immünoterapi
51
Whipple ameliytı
distal mide alınır + pankreas başı alınır + duodenum ve koledok yeri değiştirilir bu ameliyat kc naklinden sonra yapılan en büyük ameliyattır
52
rektal shelf
peritona dökülen tümör hücrelerinin Douglas çıkmazında birikmesi

3. komite (58 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions