Portal Hipertansiyon Flashcards

1
Q

iki kapiller ağ arasında kalan dolaşım bölümüne

A

portal sistem denir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

karaciğer portal sistemi

A

sindirim sistemi ve dalağın venöz kapiller ağı ile başlar, splenic ven ve mezenterik venlerin birleşerek oluşturduğu vena porta ile devam eder
sinüzoid adı verilen karaciğer içi kapiller sistemde sonlanır
portal ven yolu ile gelen kan sinüzoidlerde kısmen arter kanı ile karışır, sonra santral venler ile hepatik venlere dökülür

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

portal hipertansiyon

A

portal venöz sistem basıncındaki patolojik artış

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

portal hipertansiyonun en yaygın nedeni

A

siroz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

siroz yokluğunda gelişen portal hipertansiyon

A

nonsirotik portal hipertansiyon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Zon 1 (periportal zon)

A

karaciğer lobuluslarının periferik kesimlerinde bulunan bir dizi hücre kümesinden oluşur
a. hepatica ile gelen arter kanının karaciğer sinüzoidlerine girmeye başladığı, oksijen satürasyonunun görece yüksek olduğu bir sondur
a. hepaticanın getirdiği toksik maddelerle ilk kez karşılaşan ve çokça etkilenen hücrelerdir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Zone 2 (midzonal bölge)

A

zon 1 ile zon 3 arasında kalan bölgedir
karaciğer hücrelerinin rejenerasyonunun gerçekleştiği zondur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Zon 3 (santral zon)

A

karaciğer lobuluslarının santral kesimlerinde bulunan bir dizi hücre kümesinden oluşur
a. hepatica ile gelen arter kanının karaciğer sinüzoidlerini aşarak v. centralise aktığı, bu nedenle oksijen satürasyonunun görece düşük olduğu bir zondur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

normal portal ven basıncı 7 mmHg

A

10mmHg’nin üzerine çıkması patolojiktir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

portal venin normal basıncı 5-10 mmHg arasındadır bunun üzeri

A

portal hipertansiyon olarak kabul edilmektedir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

ancak günümüzde portal hipertansiyonda, portal venin kendi basıncı yerine

A

hepatik venöz basınç gradyenti (HVPG) ölçü olarak kabul edilir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

hepatik venöz basınç gradyenti

A

portal ven ile vena kava inferior arasındaki basınç farkı

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

normal hepatik venöz basınç gradyenti değeri 1-5 mmHg’dir

A

HPVG >6 ise bu portal hipertansiyondur

klinik bulgular ise HVPG > 10mmHG olduğunda ortaya çıkar
HVPG > 12mmHg olduğunda varis kanaması riski ve assit ortaya çıkar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

nonsirotik PHT; tutulum yerlerine göre

A

prehepatik, intrahepatik veya posthepatik nedenlere göre kategorize edilebilir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

prehepatik portal HT nedenleri

A

portal ven:
-tromboz
-tümör invazyonu veya kompresyonu
splenik ven:
-tromboz
-tümör invazyonu veya kompresyonu
*artmış portal kan akımı:
-splenik kan akımının artması (idiyopatik tropikal splenomegali)
-arteriovenöz fistüller

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

hepatik portal HT nedenleri

A

üç grupta incelenir:
-presinüzoidal
-sinüzoidal
-postsinüzoidal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

presinüzoidal hepatik portal HT nedenleri

A

şistozomiazis
primer biliyer siroz (erken)
konjenital hepatik fibrozis
sarkoidoz
toksinler (vinil klorid, arsenik, bakır)
idiyopatik portal hipertansiyon
myeloproliferatif hastalıklar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

sinüzoidal hepatik portal HT nedenleri

A

siroz*****
nonsirotik:
-akut alkolik hepatit
-sitotoksik ilaçlar
-vit A intoksikasyonu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

postsinüzoidal hepatik portal HT nedenleri

A

venookluziv hastalık (SOS)
alkolik sentral hyalin skleroz

20
Q

posthepatik portal HT nedenleri

A

hepatik venler/v. cava inferior ile ilgili (Budd-Chiari Sendromu) olanlar:
-tromboz
-Web
-tümör invazyonu

kalple ilgili olanlar:
-atrial basınç artışı (örn: kostriktif perikardit)

21
Q

PHT patofizyolojisi

A

PHT, portal kan akışına karşı direnç olduğunda gelişir
portal kollateral kan akışının artmasıyla şiddetlenir
direnç çoğunlukla karaciğerde meydana gelir (sirozda olduğu gibi)
aynı zamanda prehepatik (örn: portal ven trombozu) veya posthepatik (örnek: Budd-Chiari Sendromu) da olabilir

22
Q

artan direncin iki bileşeni vardır: yapısal değişiklikler ve dinamik değişiklikler

karaciğer mikrosirkülasyonunun fibrozis, nodüller, anjiogenez ve damar tıkanması nedeniyle bozulması durumunda yapısal değişiklikler meydana gelir

A

Dinamik değişiklikler; hepatik sinüzoidleri çevreleyen ve hepatik damar sisteminin fibröz septa ve vasküler düz kas hücrelerinde bulunan aktive hepatik yıldız hücrelerinin ve miyofibroblastların kasılması olduğunda meydana gelir.
Dinamik değişikliklerin vazokonstrüktörlerin üretiminin artmasına ve endotelyal vazodilatörlerin salınımının azalmasına bağlı olduğu düşünülmektedir

23
Q

portal hipertansiyon kötüleştikçe splanknik arteriyoler vazodilatasyon ve anjiogeneze neden olan vasküler endotelyal büyüme faktörü, NO ve diğer splanknik vazodilatörlerin lokal salınımı nedeniyle splanknik kan akışı artar

A

portal hipertansiyonun kötüleşmesine ek olarak; bu değişiklikler aynı zamanda sistemik hipotansiyona, vasküler yetersiz doluma, endojen vazoaktif sistemlerin uyarılmasına, plazma hacminin genişlemesine ve kalp debisinin artmasına neden olur
bunlar asit gelişiminde önemli faktörlerdir

24
Q

dünya çapında portal hipertansiyonun en yaygın iki nedeni

A

siroz ve hepatik şistozomiyaz

25
Q

Portal hipertansiyonun klinik belirtileri

A

genelde kanama asit ya da ensefalopati ile karşımıza çıkar
retrosternal dolgunluk
halsizlik
kilo alma- yüzün incelmesi
kaput medusa
üfürüm
splenomegali**
melena
hematemez
mental konfüzyon

26
Q

öyküde

A

halsizlik
sarılık hikayesi
alkol
kan transfüzyonu
ilaç alışkanlığı

27
Q

klinik bulgular:
portal hipertansiyon genellikle komplikasyonlar gelişene kadar asemptomatiktir
splenomegali, karın duvarı collateral damarları ve trombositopeni
portal hipertansiyonlu hastalarda görülen diğer klinik belirtilerin çoğu portal hipertansiyonun altında yatan neden (örneğin sirozlu bir hastada örümcek anjiyomu ve jinekomasti)

A

siroz bulguları (kronik karaciğer hastalığı)
GİS kanaması
splenomegali
assit
portopulmoner sendrom
hepatopulmoner sendrom
portal biliopati
caput medusa ve benzeri bulgualr

28
Q

fizik muayene

A

splenomegali:
en sık bulgulardan biridir
splenomegali olmadan portal hipertansiyon tanısı nadirdir
portal hipertansiyonda splenomegali ile ilişkili en önemli sorun hipersplenizmdir
pansitopeni vardır ancak kemik iliği fonksiyonları normaldir

29
Q

tanı

A

portal HT için bilinen bir risk faktörüne sahip bir hastada portal HT klinik belirtileri varsa tanısı konabilir
şüphe duyuluyorsa tanının doğrulanmasına yardımcı olmak için HVPG belirlenebilir

30
Q

laboratuvar

A

anemi
lökopeni
trombositopeni
PT zamanı uzamış olabilir
albumin azalmış olabilir
ALT
AST
GGT
bilirubinler

31
Q

USG

A

assit
splenomegali
nodüler karaciğer
portal akış ort hızı <12cm/sn
portal vende akışın ters çevrilmesi
portosistemik kollateraller
portal ven çapı > 13mm
splenik ve superior mesenteric ven çapında solunum varyasyonunun azalması veya hiç olmaması
portal/dalak/mezenterik ven trombozu

32
Q

Elastografi

A

hepatik fibrozisin saptanması için invazif olmayan bir yöntemdir

33
Q

ayırıcı tanı

A

hematemez veya melena:
-peptik ülser hastalığı
-dieulafoy lezyonu
-Mallory Weiss yırtığı

Assit:
-malign asit
-nefrojenik asit
-tüberküloz

Splenomegali:
-hematolojik malignite
-enfeksiyonlar
-inflamasyon

Bakteriyel peritonit:
-sekonder bakteriyel peritonit

Hidrotoraks:
-malignite
-sarkoidoz
-nefrotik sendrom

Hipoksemi:
-kalp yetmezliği
-SSS depresyonu
-kas zayıflığı

Pulmoner hipertansiyon:
-idiyopatik pulmoner arteriyel hipertansiyon
-kalp kapak hastalığı
-bağ dokusu hastalıkları

34
Q

portal HT komplikasyonları

A

varis kanaması
portal hipertansif gastropati
assit
spontane bakteriyel peritonit
hepatorenal sendrom
hipersplenizm
hepatik hidrotoraks
hepatopulmoner sendrom
portopulmoner hipertansiyon
siroz kardiyomiyopati
portal kolanjiyopati

35
Q

tedavi

A

altta yatan nedenin tedavisine ihtiyacı vardır
tedavi; komplikasyonları önlemeyi ve tedavi etmeyi amaçlar

36
Q

portal sistemin belli bölgelerde kaval sistem ile bağlantısı vardır, bunlar porto-kaval anastomozlar olarak isimlendirilir

A

özofagus çevresindeki anastomozlar
dalak civarı anastomozlar
hemoroidal anastomozlar
karın duvarı anastomozları

37
Q

özofagus çevresindeki anastomozlar

A

mide fundusundan ve v. gastric sinistradan gelen portal kan bu anastomozlar yolu ile azigoz-hemiazigoz venlerine ve v. cava superiora taşınır
portal basınç artmasında çok belirginleşir ve yırtılabilir

38
Q

dalak civarı anastomozlar

A

bunlar portal sistemin, özellikle dalağın venöz kanını bir taraftan kısa gastrik venler-mide fundusu venleri-özofagus çevresi venler ve diafragmatik venler yoluyla v. cava superiora taşıdığı gibi
spontan spleno-renal anastomozlar yoluyla inferior vena cava sistemine taşır

39
Q

hemoroidal anastomozlar

A

superior hemoroidal ven, hemoroidal pleksus aracılığı ile middle-inferior hemoroidal venlerde anastomoz yapar ve sonuçta v. cava inferiora drene olur

40
Q

karın duvarı anastomozları

A

umblikal ve paraumblikal venler karın duvarı yüzeyel venleri ve superior/inferior epigastrik venlerle anastomoz yaparak superior/inferior vena cavaya drene olabilir
paraumblikal ve umblikal venlerin rekanalize olması sonucu dilatasyonu sonucu oluşan görünüme **caput medusa adı verilir

41
Q

porto-portal anastomozlar
(hepatopedal dolaşım)

A

vena porta kökündeki ya da dallarındaki yerel bir tıkanıklık bu anastomozlar ile aşılarak karaciğer yönündeki portal kan akımı korunmaya çalışılır
-aksesuar sappey veni
-derin sistik venler
-epiploik ven
-hepatokolik ve hepatorenal
-diafragmatik venler

42
Q

varis kanamalarında iki önemli faktör iyi değerlendirilmelidir

A

kanamanın ağırlığı ve karaciğerin fonksiyonel kapasitesi

acil tedavide amaç hipovolemik şokun tedavisi, üst GİS kanamasının komplikasyonlarının önlenmesi ve kanamanın durdurulmasıdır

kanama yerinin saptanmasında ve tedavisinde endoskopi çok önemli yere sahiptir

43
Q

bu hastalarda tedavi sırasında ciddi komplikasyonlar gelişebilir
başlıcaları:

A

-hepatik ensefalopati
-aspirasyon psnömonisi
-böbrek yetmezliği
-enfeksiyonlar

44
Q

hipersplenizm

A

sitopeni, hiperplastik kemik iliği, splenomegali, splenektomiden sonra sitopeninin düzelmesi dörtlüsü

45
Q

assit

A

portal hipertansiyonun prognoza olumsuz etkisi olan önemli komplikasyonudur

asite bağlı ölüm; böbrek yetmezliği, karın duvarı fıtıklarının rüptürleri ve peritonitten olmaktadır