Çocukluk çağında akut lösemiler Flashcards
lösemi nedir
kemik iliğinde hematopoetik hücrelerin, primer olarak lökositlerin olgunlaşmalarının duraksaması ve neoplastik proliferasyonu
lösemi tanımında iki önemli olay
matürasyon arrest (olgunlaşmanın durması)
klonal proliferasyon (anormal aşırı çoğalma)
Knudson two hit theory
- mutasyon doğum öncesi
- mutasyon doğum sonrası
mutasyona uğrayan hücre olgunlaşma yeteceğini kaybeder, aşırı çoğalma yeteneği kazanır
bu hücreler önce kemik iliği daha sonra da diğer organları infiltre ederler
tüm hücreler birbirine benzerler
lymphoid progenitor
ALL
myeloid progenitor
AML
epidemiyoloji
konjenital lösemi: ilk 1. ayda gelişir
infantil lösemi: ilk 1 yaştan önce görülür
2-6 yaş standart ALL en sık görüldüğü dönem
AML <1 yıl ve >10 yıl
KML juvenile tip <4yıl
KML erişkin tip >4 yıl
cinsiyet erkekler nerdeyse iki kat
ırk: beyazlarda daha sık
sosyo-ekonomik olarak gelişmiş toplumlarda daha sık
insidans yüz binde 3-4
çocukluk çağının en sık görülen kanseridir
ALL
15 yaş altı kanserlerin 1/3’ünü oluşturur
en sık 2-6 yaşlar arası görülür
AML’de ırk farkı yoktur
ilk 1 yaşta daha sık görülür
erişkinlerde sıklığı artar
AML’de cinsiyet farkı yoktur
ırk farkı yoktur
etiyolojide çevresel faktörler
virüsler (EBV, HTLV)
x-ray (KLL dışında tüm lösemilerin sebebi olabilir)
ilaçlar (kloramfenikol, kanser ilaçları, alkilleyici ajanlar)
toksinler (pestisidler, insektisidler)
kimyasal maddeler (benzen)
diğer nedenler (sigara, egzoz dumanı, ağır metaller)
klinik bulgular
genel kanser semptomları:
-halsizlik, iştahsızlık, kırıklık, açıklanamayan uzun süreli ateş, kemik ve eklem ağrısı (ALL> AML), kemik kırıkları
normal hücrelerde eksiklik, sitopeniler:
-nötropeni, anemi, trombositopeni
lösemi hücrelerinin aşırı çoğalması, infiltrasyon:
-HSM, LAP, mediasten tutulumu, hiperlökositoz
ekstramedüller tutulumlar
ALL’de tanı esnasında semptomlar
infeksiyon/ateş
yorgunluk, halsizlik, iştahsızlık
kanama
kemik ve eklem ağrısı
ALL’de tanı esnasında bulgular
lenfadenopati
splenomegali
hepatomegali
mediastinal kitle
SSS tutulumu, nörojenik belirtiler
diğer organ tutulumu
Klinik bulgularda;
eritrositler
Anemi
solukluk, yorgunluk, taşikardi, baş ağrısı
(normokrom, normositer, retikülositopeni mevcuttur)
klinik bulgularda;
trombositler (kanama)
kolay morarma, peteşi, purpura, burun kanaması, diş eti kanaması, GİS kanaması
klinik bulgularda;
lökositler
ateş*** hastanın ilk başvuru yakınması olabilir
infeksiyon lehine yorumlanmalıdır
akciğer enfeksiyonu, menenjit ya da enfeksiyonun olduğu bölgeye göre değişik bulgular
klinik bulgular;
kitle ve infiltratif hastalıklar
retiküloendotelyal sistem (hepato-splenomegali, lenfadenopati)
mediastinal kitle (solunum sıkıntısı, superior vena cava sendromu)
batında kitle (ağrı, gastrointestinal ya da üriner sistemde tıkanıklık)
ciltte ya da SSS’den kloroma (granülositik sarkom) (miyeloblastların oluşturduğu nodüller)
diş eti hiperplazisi (AML)
klinik bulgular;
ekstramedüller tutulumlar
MSS tutulumu (KİBAS bulguları, baş ağrısı, bulantı, kusma, papil ödem, fasiyal paralizi, 6. sinir paralizisi)
-parankim tutulumu, fokal nörolojik bulgular
-serebellar tutulum, ataksi, hipotoni
-diyabetes insipidus
-SSS kanaması
Testis tutulumu
(tek taraflı, ağrısız testis büyümesi)
kemik tutulumu
deri tutulumu
renal tutulum
lösemide ayrıcı tanı;
nonmalign durumlar
viral enfeksiyonlar
ciddi bakteriyel enfeksiyonlar (lökomoid reaksiyon)
sepsis
aplastik anemi (konjenital, akkiz)
miyelofibrosis
trombositopeni
juvenile idiyopatik artrit
nötropeni nedenleri
hipersplenizm
lösemide ayırıcı tanı;
malign durumlar
non hodgkin lenfoma
nöroblastom
rabdomiyosarkom
retinoblastom
Ewing sarkom
lösemide fizik bulgular
deri altı kanamaları (peteşi, purpura, ekimoz)
hepatosplenomegali (HSM)
solukluk
tutulum bulguları
laboratuvar bulguları
hemogram ve periferik yayma:
lösemi tanısında ilk adımdır
lösemi şüphesi olan her hastadan istenmeli ve değerlendirilmelidir
-normositik anemi
-trombositik anemi
-lökopeni ya da lökositoz
-lenfoblastlar (ALL) ya da granülosit, monosit (AML) öncülleri
-hastalığın başlangıcında normal olabilir
kemik iliği aspirasyonu
kesin tanı için gereklidir
morfolojik inceleme yapılabilir (kemik iliğindeki blast oranı > %25 blast)
immünfenotipleme
immünhistokimya
genetik inceleme yapılabilir
prosedürler
kemik iliği aspirasyon ve biyopsisi
-çocuklarda posterior iliac kanat anterior veya posterioru, böbreklerde tuberositaz tibiadan yapılır
L1
%80 blastlar homojen görünümlü
küçük ve çentikli
L2
%15
heterojen görünüm hakim
büyük ve küçük blastlar bir arada
büyük hücreler geniş sitoplazmalı
L3
%1-3
hücreler homojen görünümlü
büyük hacimli ve vakuoller var
M0
undiferansiye miyeloblastlar (granül yok)
M1
az diferansiye miyeloblastlar (%10 altında)
M2
diferansiye miyeloblastlar
(Auer rod +)
orbital tutulum görülebilir
M3
akut promiyelositik lösemi
hipergranüler ve mikrogranüler tipleri var
promiyelosit > %30
Auer rod +
faggot hücreleri
miyeloblastlar
DİK görülebilir
M4
AMML
akut miyelomonositik lösemi
immatür monosit
miyeloblastlar
diş eti hipertrofisi
2 yaş altında sık görülür
M5
monoblastik lösemi
2 yaş altıda sık görülür
M6
eritrolösemi
eritroblast > %30
miyeloblastlar
M7
megakaryositik lösemi
megakaryoblast > %30
miyeloblastlar
Down sendromunda sık
lösemide tiplendirme
morfoloji
FAB sınıflaması
lösemide tiplendirme
histokimya
ALL’de PAS
AML’de Sudan Black (+), myeloperoksidaz (+)
lösemide tiplendirme
immunofenotipleme
genellikle CD10 +
lösemide tiplendirme
sitogenetik
kromozom anomalileri
B hücresi
CD19
CD20
CD22
CD79a
CD10
T hücresi
CD2
CD3
CD5
CD7
CD4
CD8
myeloid
CD13
CD33
CD117
CD15
monositik
CD14
CD11b
CD11c
CD64
eritroid
Glycophorin A
megakaryositik
CD41
CD42b
CD61
HLA-DR prekürsör antijen
HLA class 2
CD45 prekürsör antijen
lökosit common antijen
CD34 prekürsör antijen
stem cell antijen
Tdt
terminal deoksinükleotidil transferaz
t 4;11
kötü prognozlu
t 9;22
iyi prognozlu
hipodiploid
kötü prognozlu
M1 t(8; 21)
iyi prognozlu
M4 inv16
iyi prognoz
M3 t(15;17)
çok iyi prognozlu
