Myeloproliferatif Neoplaziler

Question 1

JAK 2

Answer 1

sitoplazmik tirozin kinaz
normal myeloid gelişiminde majör rol oynar
EPO, GCSF, trombopoetin gibi sitokin ve büyüme faktörlerinden gelen sinyaller ile JAK proteinini aktifler
böylece ihtiyaç olan myeloid hücre üretimi sağlanır

Question 2

JAK 2 mutasyona uğrarsa

Answer 2

EPO, GCSF, trombopoetin gibi sitokin ve büyüme faktörlerinden gelecek sinyalleri beklemeden JAK proteinini aktifler
böylece ihtiyaç olmadığı halde myeloid hücre üretimi olur

Question 3

JAK2V617F’nin prognostik önemi

Answer 3

hem PV hem de ET’de mutasyonun varlığı daha yüksek bir post-PV/ET MF’ye dönüşüm riskine işaret etmektedir
PV ve ET hastalarında V617F mutasyonu daha yüksek bir tromboz ve trombotik olaylar riski ile bağlantılıdır
mutasyonun bulunduğu PMF hastaların daha yüksek lökosit sayımları ve bir tromboz öyküsü vardır
bu mutasyonun varlığı büyük splenomegali, splenektomi gereksinimi ve artmış lösemiye dönüşüm riskinin habercisidir

Question 4

polisitemia vera

Answer 4

hematopoetik kök hücrenin neoplastik klonal hastalığıdır
diğer kronik myeloproliferatif hastalıklarda olduğu gibi aslında her üç seri de artar ancak eritrositer seri artışı ön plandadır
genellikle 50 yaş civarında görülür ve erkeklerde daha sıktır

Question 5

polisitemia vera klinik bulgular

Answer 5

çoğu zaman polisitemi varlığı başka bir nedenle yapılan tam kan tetkiki sırasında ortaya çıkar
bazı olgularda hiperviskosite sendromu bulguları ön plandadır
fizik muayenede ise dalak büyüklüğü sık rastlanan bulgu %75
lenfadenopati bulunmaz

Question 6

polisitemia vera klinik devam

Answer 6

hastaların yüzlerinde dilate olmuş damarlar ve siyanozun yol açtığı pletorik görünüm vardır
ayrıca ellerde, dil ucunda, dudakta redükte hemoglobin artışına bağlı siyanoz görülebilir
hipervizkosite sendromu genellikle baş ağrısı, baş dönmesi, kulaklarda çınlama, görme bozukluğu gibi bulgularla karşımıza çıkar
hastaların çoğu özellikle sıcak banyo sonrası artan kaşıntıdan yakınırlar (bazofil ve mast hücrelerinden salgılanan vazoaktif aminler sebep olur)
Diastolik hipertansiyon saptanabilir

Question 7

polistemia vera’da sessiz dönemi zaman içerisinde proliferatif dönem izler
bu dönemde hücre artışının yol açtığı hipervizkosite bulguları dışında hiperkatabolik belirtiler de görülür
hastalarda terleme, kilo kaybı olabilir
hastaların çoğunda kaşıntı ön planda olan yakınmadır ve çok ciddi boyutlara ulaşabilir
bu dönemde yavaş yavaş dalak büyüklüğü artar

Answer 7

proliferatif dönemi izleyen terminal dönemde 2 ayrı gelişme olabilir:
-hastaların bir kısmı myelofibrozise dönüşürken
-bir kısmında akut lösemi gelişir

Question 8

polisitemia vera labaratuvar

Answer 8

hasta ilk başvurduğu zaman dikkati çeken en önemli bulgu hemoglobin, hematokrit ve eritrosit sayılarının o yaş grubu ve cinsiyet için beklenenin üstünde olmasıdır
polisitemi yapan diğer durumlarda da bu saptanırsa da polisitemia verada ek olarak sıklıkla lökositoz (%60) ve trombositoz (%50) bulunur; bu da hastalığın myeloproliferatif olmasının sonucudur
lökosit sayısı KML’de olduğu gibi veya trombosit sayısı esansiyel trombositozda olduğu gibi yüksek olabilir

Question 9

lökositoz ve trombositoza eşlik eden polistemi genellikle tanı için yol göstericidir

Answer 9

hastada görülen yüksek hemoglobin ve hematokrit değerlerinin rölatif olup olmadığını anlamak için eritrosit kitlesi tayini gerekli olabilir

Question 10

sekonder polisitemi nedenleri

Answer 10

uygun EPO yanıtı;
-yüksekte yaşama (Mange hastalığı)
-hipoksik ac hastalığı (KOAH)
-siyanotik konjenital kalp hastalığı
-yüksek afiniteli hemoglobin

uygunsuz EPO yanıtı;
-ektopik EPO yanıtı
-neoplazik olmayan EPO artışı
-renal transplant sonrası
-ailesel

androjen kullanımı veya endojen artış

Question 11

polisitemia vera tanısı için istenecek laboratuvar testleri

Answer 11

PA ac grafi
EKG
arteriyel kan gazları
solunum fonksiyon testleri
unstabizll hemoglobin araştırması
vit B12 düzeyleri istenmelidir

Question 12

PRV’nın diğer MPH’lardan ayırılması amacıyla LAP skoru istenmelidir

Answer 12

bu skor KML’de düşük iken PRV’da çok yüksektir

Question 13

polisitemia verada laboratuvar;
kemik iliği biyopsisi

Answer 13

1- kemik iliğinde fibrosisin saptanması
2- myeloproliferatif hastalıklarda görülen değişikliklerin olup olmadığının görülmesi
3- sitogenetik çalışma için materyal elde edilmesi
4- lösemiye dönüşüm olup olmadığının belirlenmesidir
5- in vitro hücre kültürlerinde EPO bağımsız üremelerin görülmesi ve klonalite tayinleri de yapılabilir

Question 14

ultrasonografi ve tomografia incelemeler genellikle splenomegali varlığının ortaya konması veya

Answer 14

polisitemi nedeni olabilecek hepatoma, böbrek kanseri veya serebral hemangioblastoma tanısında değerli olabilir

Question 15

polisitemia vera major kriterler

Answer 15

1- artmış eritrosit kütlesi veya
erkekte Hb > 16.6g/dl veya htc > %49
kadında Hb > 16g/dl veya htc > %48

2- hipersellüler, üç seride artış olan kemik iliği

3-JAK2 V617F veya JAK2 exon 12 mutasyon

Question 16

polistemia vera minor kriterler

Answer 16

subnormal serum EPO düzeyi

Question 17

p. vera tanısı için

Answer 17

3 majör veya ilk 2 major ve minör

Question 18

p. vera tedavisinde tüm tedaviler premalign klonu suprese etmek ve komplikasyonları önlemeye yöneliktir

Answer 18

bu amaçla 2 grup tedavi vardır:
1- hücre çoğalmasını önlemeye yönelik tedaviler (sitoredüktif)
2- artan eritrosit kitlesini uzaklaştırmaya yönelik tedaviler (flebotomi)

Question 19

esansiyel trombositemi
major tanı kriterleri

Answer 19

1- trombosit sayısının sürekli 450.000/ml ve üzerinde bulunması
2- megakaryosit artışı gösteren kemik iliği
3- diğer MPN tanı ölçütlerinin olmaması
4- JAK2, CALR veya MPL mutasyon varlığı

Question 20

esansiyel trombositemi
minor tanı kriterleri

Answer 20

klonal bir marker veya reaktif trombositoz bulgusu olmaması

Question 21

esansiyel trombositemi tanı için

Answer 21

4 major veya 3 major ve 1 minor kriter olmalıdır

Question 22

trombositoz nedenleri

Answer 22

esansiyel trombositemi ve diğer MPH’lar
diğer neoplaziler
kronik inflamatuar hastalıklar
enfeksiyonlar
akut kanamalardan sonra
egzersiz sonrası
vincristin kullanımı
demir eksikliği**

Question 23

laboratuvar bulguları

Answer 23

1) iki farklı zamanda yapılan sayımda plateletlerin 450.000in üzerinde (sıklıkla 1 milyonun üstünde) olması
2) Hb, HTC ve kırmızı hücre değerleri normal
3) lökositoz > 10.000
4) epinefrin ve ADP ile olan PLT agregasyonlarında anormallikler
5) kemik iliği hipersellüler olup megakaryositlerde kümeler halinde artış
6) kemik iliğinde minimal fibrosis
7) sitogenetik normaldir

Question 24

klinik bulgular

Answer 24

hastaların %35’inde Gİ kanamalar görülebilir
hastaların %25-40’ında genellikle arterial sistemde emboliler sonucu serebro-vasküler olaylar (stroke, TIA ve nadiren epilepsi) görülür
hastaların %30’u semptomsuzdur

%35-40’ında paresteziler
%10’unda ayak ve ellerde yanma (eritromelalji)
yaklaşık 1/4’ünde vasküler tipte baş ağrıları
%70-85’inde splenomegali
%10-15’inde hepatomegali görülür

Question 25

hastalığın seyri;
hastanın yaşına, sigara, hipertansiyon, diyabet veya ateroskleroz gibi risk faktörlerinin olup olmadığına bağlıdır
genç hastalar uzun süre semptomsuz olabilir

Answer 25

trombosit sayısındaki anormal artışa bağlı emboli (SVH, MI, hepatik ve splenik arter trombozları) iskemik olaylar veya kanamalar görülebilir
nadiren ürik asit artışına bağlı olarak gut atağı görülebilir

Question 26

primer myelofibrosis;
major kriterler

Answer 26

1-) kollajen veya retikülin fibrozisin eşlik ettiği megakaryosit artışı ve atipi
2) diğer MPN tanı ölçütlerinin olmaması
3) JAK2, CALR veya MPL mutasyon varlığı

Question 27

primer myelofibrozis;
minor kriterler

Answer 27

ek hastalığa bağlanamayan anemi
palpable splenomegaly
lökositoz
LDH yüksekliği
lökoeritroblastozis

Question 28

primer myelofibrozis tanısı için

Answer 28

3 major ve en az 1 minor kriter gerekli

Question 29

myelofibrozis yapabilen hastalıklar

Answer 29

diğer myeloproliferatif hastalıklar
hematolojik maligniteler
solid tm
lenfoma ve diğer neoplaziler için yapılan RT
sistemik hastalıklar
granülomatöz hastalıklar
gri platelet hastalığı
endokrin hastalıklar
kemik hastalıkları
benzene maruziyet

Question 30

PM klinik tablo

Answer 30

anemiye bağlı halsizlik ve yorgunluk görülebilir
splenomegalinin masif olduğu hastalarda yemekte erken doyma olabilir
osteosklerozun belirgin olduğu vakalarda ise kemik ağrıları görülür

bu hastaların çoğunda hipermetabolik bir durum görülebilir ve bu tablo genellikle kilo kaybı, gece terlemesi, hafif veya orta şiddette ateş, kas/kemik/eklem ağrıları ile ortaya çıkar

Question 31

Pm laboratuvar bulguları

Answer 31

anemi;
perifer kanda dakrosit ve lökoeritroblastların varlığı ile birlikte olan bir aneminin nedeni -> eritrosit yaşam süresi kısalma ve yapım azalmasıdır
LDH ve bilirubin yükselmiştir

lökositoz:
genellikle artmış olup immatür myeloid hücreler hakim olabilir
KML ile karışabilse de Ph kromozomu (-) olur abl/bcr gen düzenlemesi de mevcut değildir

trombositozis:
erken dönemde artmış olabilir
hastalık ilerledikçe normal veya azalmış da olabilir
perifer kanda anormal ve dev yapılı PLT bulunabilir

progresif kemik iliği fibrozisi:
kemik iliğinde retikülinin aşırı birikimi ve ilaveten kollajen formasyonu ile idiyopatik bir fibrosis olur

Question 32

PM klinik seyir çok değişken olup başlangıçtaki laboratuvar bulgular klinik seyir hakkında bilgi verebilir

Answer 32

genellikle myeloproliferatif hastalıklar arasında bir diğerine transformasyon sıktır ve PM bazen lösemiye transforme olabilmektedir

PM’de ortalama yaşam 3 ile 10 yıl arasında değişmekte ve hastaların yaklaşık %60’ı 5 yıl yaşayabilmektedir

Question 33

DIPSS-plus

Answer 33

anemi
trombositopeni
lökositoz
>65 yaş
konstitüsyonel semptomlar
çevre kanda blast %1 ve üzeri
transfüzyon ihtiyacı
kötü karyotip

Question 34

PM tedavisi

Answer 34

aneminin tedavisi için hastaya gerektiğinde transfüzyon yapılmalıdır
aneminin tedavisi için diğer kullanılacak ajanlar androjenler, kortikosteroidler ve folik asittir
PM’de ortaya çıkabilen hipermetabolik tablonun tedavisi için kemoterapiye başlanmalıdır

-sitoredüktif tedavi
-radyoterapi
-splenektomi
JAKAVİ