malabsorbsiyon Flashcards
malabsorbsiyon
besinlerin emiliminde bozukluk sonucu ortaya çıkan semptom ve bulguların meydana getirdiği tablo
maldigesyon
gıdaların intestinal lümende (pankreas ekzokrin yetmezliği -PEY) veya epitel hücrenin fırçamsı yüzeyinde (laktoz maldigestion) emilime hazır hale gelmesinin engellenmesi-bozulması şeklinde tanımlanır
besinlerin emilimi üç basamakta gerçekleşir
luminal faz
intestinal mukozadan emilim fazı
dolaşıma geçiş fazı (transport fazı)
luminal faz iki grup
1) yağ, karbonhidrat ve proteinlerin duodenum lümenine salgılanan pankreatik enzimler tarafından hidrolizi
2) yağların safra tuzu tarafından çözünür hale gelmesi
pankreas ekzokrin enzim yetmezliğinde
malabsorbsiyon mg.
(kronik pankreatit)
duodenal pH düşük olduğu durumlarda enzim inaktive olur
Zollinger-Ellison Sendromu
barsak lümeninde miçel oluşturmaya yetecek safra tuzu olmadığı durumlarda yağda eriyen vit emilimi bozulur
karaciğer sirozu
safra kanallarında obstrüksiyon vb
diğer luminal faz bozuklukları
-gıdalarla alınan besin maddeleri lümendeki diğer gıdalarla birleşerek emilimi engelleyebilir
-emilim için gerekli faktörlerin eksikliği de malabsorbsiyona yol açar (intrensek faktör vb)
intestinal mukozadan emilim fazı
1) karbonhidratların fırçamsı kenardaki disakkaridazlar tarafından hidrolizi
2) Monosakkarit, yağ asitleri, monogliserid, küçük peptid ve aminoasitlerin epitel hücresine transportu
3) epitel hücre içinde kolesterol ve trigliseritlerin şilomikronla reaksiyonu
intestinal mukozadan emilim fazı bozuklukları
1) bu enzimlerin eksikliği (laktaz, sükraz vb)
2) operasyon ya da hastalıklara bağlı olarak ince barsak emilim yüzeyinin azalması (ÇÖLYAK, CROHN VB)**
3) kullanılan ilaçlar enterosit transportunda bozukluğa yol açar ve malabsorbsiyon meydana gelir
dolaşıma geçiş fazı
intestinal epitel hücresindeki ürünlerin depolanacağı veya metabolize edileceği diğer organlara taşınması
emilen besin maddelerinin dokulara transportu sırasında meydana gelen sorunlar
1) lenfatik sistem obstrüksiyonu (intestinal lenfajiektazi)
2) ince barsaklardaki vasküler yetersizlikler malabsorbsiyonlara yok açar
luminal fazda malabsorbsiyona neden olan hastalıklara örnek
kronik pankreatit
Zollinger-Ellison Sendromu
Billroth 2 prosedür sonrası
Siroz
Kronik kolestaz
bakteriyel aşırı üreme
ileal hastalıklar veya rezeksiyon
Atrofik gastrik - vit B12
pernisiyöz anemi- vit B12
bakteriyel overgrowth - vitB12
mukozal fazda malabsorbsiyona neden olan hastalıklara örnek
sükraz-izomaltaz eksikliği
laktaz eksikliği
ÇÖLYAK
Postabsorbtif fazda malabsorbsiyona neden olan hastalıklara örnek
abetalipoproteinemi
intestinal lenfanjiektazi
global (yaygın) malabsorbsiyon
yaygın mukozal tutulum veya absorbtif yüzeyin azalması sonucu gelişir
tipik olarak bazı besinlerin yetersiz emilimi (ÇÖLYAK)
selektif (kısmi) malabsorbsiyon
selektif veya izole malabsorbsiyon
sadece tek besinin emilim bozukluğu
pernisiyöz anemi - vitB12 eksikliği
konjenital (veya primer) malabsorbsiyon
membran transport sisteminde konjenital defekt
kazanılmış malabsorbsiyon
CH, çölyak veya cerrahi eksizyon gibi sonradan gelişen sebeplere bağlı absorbtif epitel yüzeyinin defekti
klinik bulgular
hastalığın sebebi ve şiddetine
malabsorbsiyonun kısmi veya yaygın olmasına bağlıdır
yaygın malabsorbsiyon
diffüz mukozal hasar vardır veya absorbtif mukoza azalmıştır
soluk, yağlı, bol miktarda, kötü kokulu ishal
yeterli gıda alımına rağmen kilo kaybı**
mukozal hasar yaygın olmasına rağmen bulguların hepsi birlikte olmayabilir
bazı hastalarda sadece bazı besinlerin emilim bozukluğuna bağlı bulgular olabilir
kısmi-izole malabsorbsiyon
spesifik besinlerin emilimi bozulur
kobalamin emilim bozukluğu:
-atrofik gastrit varsa
-terminal ileum hastalığı
-terminal ileum rezeksiyonu gibi durumlarda görülür
malabsorbsiyon intestinal bulguları***
-kronik diyare
-steatore
-karın ağrısı
-distansiyon
-karında şişkinlik, gaz
-karında guruldama
-anoreksia
