Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

3. komite > Genel özet Farmakoloji > Flashcards

Genel özet Farmakoloji Flashcards

1
Q

Emezis refleksinin aktivasyonu

A

1- GİS ve diğer organlardaki duyusal sinir uçlarının uyarılması
2- vagusun duyusal ganglionu olan ganglion nodosumun uyarılması
3- SSS’nde oluşan uyarılar
(psikojenik, kemoterapötiklere bağlı, enterokromaffin hücreler, serotonin, 5-HT3)
4- CTZ’nin direkt olarak uyarılması (üre, dopaminerjik ilaçlar, antikanser ilaçlar, gebelik, radyasyon)
5- iç kulaktaki denge organının uyarılması (taşıt tutması, iç kulak hastalıkları)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

apomorfin hangi reseptörleri uyarır

A

CTZ’de D2 reseptörleri uyarır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

apomorfin

A

CTZ’de D2 reseptörleri uyarır -> D2 blokörü fenotiazinler ve butirofenonlar ile bu etki ortadan kaldırılır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

CTZ’de D2 reseptörlerinin uyarılması

A

uyuşukluk, öfori, huzursuzluk, solunum depresyonu, akut dolaşım yetmezliği gibi bulgular görülür (aynı zamanda morfin bulguları)

morfin antagonisti nolakson verilirse bu etkiler gider

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

ipeka

A

içindeki emetin maddesi mide mukozasını tahriş eder -> kusma meydana gelir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

ipeka yan etkileri

A

SSS depresyonu, kardiyotoksik (atrial fibrilasyon, iletim bozuklukları görülebilir)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

5-HT3 reseptör antagonistleri hangi ilaçlar

A

-setron ilaçlar
ve metoklopramid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

5-HT3 uyarılırsa

A

vagal afferent sinir uçlarını uyarır -> kusma merkezini uyarır

5-HT3 reseptör antagonistleri bu etkiyi engeller

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

5-HT3 reseptör antagonistleri nerelerde kullanılır

A

emotejenik kanser ilaçlarına ve radyoterapiye bağlı bulantı ve kusmalarda kullanılır
sadece kemoterapinin ilk 24-48 saat aralığında kullanılmalı

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

5-HT3 reseptör antagonistleri

A

gastrik ve intestinal peristaltizmi stimuli etmez (prokinetik değil) -> ileus ve/veya gastrik şişkinliğin ilerlemesini maskeleyebilir
çok sık olmasa da EKG değişimi yapabilir (QT intervalinde uzama)
Hamilelikte güvenli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

5-HT3 reseptör antagonistlerinin yan etkileri

A

baş ağrısı, kabızlık, yorgunluk, baş dönmesi,
sersemlik, ateş, anksiyete, soğuğa duyarlılık, döküntü, diyare, üriner retansiyon,
*ALT/AST artışı, parestezi, hipoksi, anaflaktoid reaksiyonlar, anaflaksi
körlük, bulanık görme, kardiyopulmoner arrest, aritmi, bradikardi vs.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

5-HT3 reseptör antagonistlerinin kontrendikasyonları

A

aşırı duyarlılık
1 ay - 2 yaş altı çocuklarda önerilmez

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

5-HT3 reseptör antagonistlerinin etkileşimleri

A

CYP3A4 indükler
St. John’s wort (sarı kantaron) etkisini azaltır
apomorfinin etkisi artar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

5-HT3 reseptör antagonistlerinin toksisitesi

A

ani geçici körlük, ciddi kabızlık, hipotansiyon, geçici kalp bloğu ile vasovagal senkop

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

antihistaminik ve antimuskarinikler

A

scopolamine ve trimetobenzamid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

skopolamin

A

beyin sapında vestibuler yolaklarda kolinerjik sinapsları bloke eder
** taşıt tutması
efedrin, prometazin, amfetamine - skopolamin etkisini potansiyelize eder

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

trimetobenzamid

A

**antikolinerjik
sersemlik, diyare, uyku, baş ağrısı, kramplar, görme bulanıklığı, ekstensör adelelerde tetanik spazm, konvülsiyon, kusma, mental depresyon, titreme, ateş, gözde ve deride sarı renk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

trimetobenzamid kontrendikasyonları

A

araç kullanma
apandisit
bazı ilaç zehirlenmeleri
12 yaş altı
hamilelik (C grubu)
laktasyon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

antihistaminik olan: dimenhidrinat, difenhidramin, meklizin, sinarizin

A

taşıt tutması, meneire sendromu, labirintitis, iç kulak cerrahisi, gebelik kusmaları (-setron verilemiyorsa verilir, yüksek dozda ilk 3 ay kontrendike)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

D2 antagonistleri

A

metoklopiramid
domperidon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

metoklopiramid etkisi

A

düşük dozda: D2 blokajı
yüksek dozda:
5-HT3 antagonisti - kanser ilacının kusturucu etkisini azaltır
5-HT4 agonisti - P maddesi salınımını arttırır, 5-HT3 arttırır, Ach salınımını arttırır (emetik)
Direkt CTZ inhibitörü

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

metoklopiramid endikasyonları

A

antiemetic etki - > kanser kemoterapisi, postoperative, radyasyon, toksin, kronik böbrek yetmezliği ve narkotik analjeziklere bağlı kusmalar
Diyabetik gastroparezi, mide atonisi, idiyopatik staz, eruktasyon, flatulens
*reflü özofajitis
endoskopik ve radyolojik incelemeler
2. trimestrda GÖR
anestezi indüksiyonu
gevşek ve arefleksik mesane olguları
migren nöbeti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

metoklopiramid yan etkileri

A

uyuşukluk, ağız kuruluğu, konstipasyon, diyare, halsizlik, alerji, ajitasyon, methb, ödem, distoni, parkinson benzeri tremor,
*rijidite ve akinezi
*tardif diskinezi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

metoklopiramid kontrendikasyonları

A

epilepside kullanılmaz, tremor riskini arttırır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

metoklopiramid etkileşimleri

A

sedatifler, nöroleptikler, trisiklik antidepresanlar ve MAO inhibitörleri toksisitesini arttırır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

domperidon

A

antiemetik
*prokinetik
yemek sonrası, kafa travması, hemodiyaliz ve radyasyona bağlı bulantı ve kusmalarda kullanılır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

nöroleptikler

A

klorpromazin
haloperidol
trifluoperazin

deksametason, metilprednisolon -> bu grupta kullanılabilen steroid orijinli ilaçlar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

trifluoperazin

A

etkileri aynı klorpromazin gibi ama RAS depresyonu yapmaz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

haloperidol

A

etkileri aynı klorpromazin gibi ama alfa-adrenerjik blok yapmaz
Gebelikte C grubu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

klorpromazin

A

beyinde postsinaptik mesolimbik doğamın reseptör inhibitor ve güçlü alfa-adrenerjik blok
*hipotalamik ve hipofizyal hormon salımının & retiküler aktivasyon sisteminin depresyonu
esas endikasyonu psikoz durumlarına bağlı bulantı ve kusmalardır
sedasyon sık görülür
barbitürat ve alkol ile etkileşir
Gebelerde C grubu ve laktasyonda kontrendike
alkol, levodopa, lityum tuzları, trankilizan, anestezikler, hipnotikler ile verilmez

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

kannabinoidler ve benzodiazepin

A

dranabiol ve benzodiazepin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

dronabiol

A

bağımlılık yapıcı etkisi düşük
analjezik etkisi yüksek
antiemetik (nöron ve kusma merkezi etrafında CB-1 reseptörlerini uyarır)
düşük doz proklorperazin disforli insidansını arttırır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

benzodiazepin

A

lorazepam, alprazolam
diğer antiemetiklerin etkinliğini arttırabilirler

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Substance P/Nörokinin 1 Reseptör antagonisti

A

aprepitant

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

aprepitant

A

diğer antiemetic ajanlarla kombine olarak, kusturucu özelliği çok fazla olan kanser kemoterapisinin başlangıç ve tekrar kürleri ile oluşan akut veya gecikmiş bulantı/kusmanın önlenmesinde kullanılır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

kemoterapiye bağlı emesiste

A

ilk sırada D2 ve 5-HT3 antagonistleri kullanılır

orta şiddette emesise karşı D2 antagonistleri kullanılır

minimal emetiklerde H1 antagonistleri, antimuskarinikler ve benzodiazepin kullanılır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

prokinetik ajanlar

A

metoklopiramid
trimetobenzamid
sisaprid
domperidon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

metoklopiramidin prokinetik ajan kısmı

A

üst GİS düz kas motilitesini arttırır -> reflü engeller, fazla doz verilirse atropin verilir
Etkisini 5-HT4 agonisti olmasıyla yapar -> substance P salınımını arttırır -> 5-HT3 arttırır -> miyenterik nöron Ach arttırır

diyabetik gastroparesis, sitotoksik ilaçların oluşturduğu emesis ve GÖR tedavisinde faydalı

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

trimetobenzamidin prokinetik ajan kısmı

A

D2 reseptör blokeri
prokinetik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

sisaprid’in prokinetik ajan kısmı

A

üst GİS düz kas motilitesini arttırır
motiliteyi fazla arttırıp diyare yapabilir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

domperidon’un prokinetik ajan kısmı

A

D2 antagonisti
antiemetic ve prokinetik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

laksatifler

A

gecesin yumuşamasını sağlayarak defekasyonu kolaylaştırır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

purgatifler

A

feçesin sulu hale gelmesini ve istem dışı olarak atılmasını sağlar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

laksatif ve purgatif ilaçların farmakolojik etki mekanizmaları

A

Na/K İnhibisyonu + Adenilil siklaz aktivasyonu + sitoplazma membranında harabiyet + PG sentez ve salıverilmesinde artma + VIP salınımında artma + NO sentezinde artma + PAF sentezinde artma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

yumuşatıcı laksatifler

A

lubrikanlar ve nemlendiriciler

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

lubrikanlar

A

sıvı vazelin
gliserin
sıvı bitkisel yağlar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

nemlendiriciler

A

dioktil Na sülfosüksinat (dokuzat sodyum)
dioktil K sülfosüksinat (dokuzat potasyum)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

kitle oluşturan laksatifler

A

barsaktaki su oranını arttırırlar -> metilselüloz, sodyum karboksimetilselülöz
psylum tohumları ve saflaştırılmış kolloidi
kalsiyum polikarbofil
agar
kepek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

osmotik laksatif purgatifler

A

tuzlu laksatifler
sindirilmeyen şekerler

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

tuzlu laksatifler

A

Mg-Sülfat
Mg-Sitrat
Mg-Hidroksit
Sodyum fosfat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

sindirilmeyen şekerler

A

sorbitol
mannitol
laktuloz
gliserin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

stimulant (irritan) laksatif purgatifler

A

defenilmetan türevleri
antrakinon türevi glikozidler
hint yağı (risinoleik asid)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

difenilmetan türevleri

A

bisakodil
fenolftalein

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

antrakinon türevi glikozidlerin isimleri

A

senozid A ve B
senokot
kazantrol
aloin
rubarb bitkisi
dantron

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

antrakinon türevi glikozidler

A

bu ilaçların iki kısmı vardır:
aglikon (etkin kısmı) + emodin (aktif metabolik)
kolonda peristaltic hareketleri stimuli ederler
epitel hücrelerinde Na/K ATPaz inhibisyonu yaparlar
NO üretimini arttırırlar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

laksatif ve purgatiflerin kontrendikasyonları

A

apandisit
barsak iltihabı
ileus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

laksatif ve purgatiflerin endikasyonları

A

kronik konstipasyon hali
gebelik ve doğum sonrası konstipasyon
ilaçlara bağlı konstipasyon
radyodiagnostik incelemeler
hemoroid, anal fissures vb ağrılı defekasyonlar
hastanın ıkınmasının sakıncalı olduğu durumlar
ilaç ve besin zehirlenmesi
feçesin laboratuvar incelemesi
antihelmintik tedavi sırasında

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

laksatif ve purgatif ilaçların yan etkileri

A

su ve elektrolik imbalansı
enteropatiler
bazı durumlarda barsak perforasyonu
uterus motilitesinde artma
emziren anneler kullanırsa bebekte ishal
laksatif bağımlılığı
katartik sendorm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

antidiyaretik ilaçlar küçük çocuklarda kullanılmazlar çünkü

A

küçük çocuklarda ishal nedeni bakteriyel veya viraldir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

en çabuk ve en güçlü etki yapan antidiyareik ilaçlar

A

opiyatlar ve diğer opiyoitler

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

antidiyareik ilaçlar

A

opiyatlar ve diğer opioidler
parasempatolitik ilaçlar
adsorban ve kitle oluşturan ilaçlar
özgül tedavi için kullanılan ilaçlar
oral rehidratasyon tuzları

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

opiyatlar ve diğer opioidler

A

kısa süreli kullanımda bağımlılık oluşturmazlar
tolerans gelişmez
kodein fosfat
ko-fenotrop
loperamid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

opiyatlar ve diğer opioidlerin etki mekanizmaları

A

kalın barsak sirküler düz kaslarda spazm yapması
itici peristaltic hareketleri inhibe etmesi
artmış olan sıvı salgısını azaltması

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

opiyatlar ve diğer opioidlerin yan etkileri

A

uyuşukluk, baş dönmesi, ağız kuruluğu, bulantı-kusma, halsizlik

alkol, barbitürat ve trankilizanların etkilerini potansiyelize ederler
bebek ve küçük çocuklarda solunum yetmezliği yapabilirler
toksik megakolon yapabilirler
hepatik koma yapabilirler

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

opiyatlar ve diğer opioidlerin kontrendikasyonları

A

akut dizanteri ve feçeste lökosit olguları
kc fonksiyon bozuklukları
ülseratif kolit
kc koması

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
66
Q

ko fenotrop

A

difenoksilat hidroklorür +
atropin (suistimal önlenir) içerir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
67
Q

loperamid

A

morfin türevi**
etkisini delta türevleri aracılığıyla gösterir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
68
Q

parasempatolitik ilaçlar

A

barsaklardaki persitaltik hareketleri ve tonusu azaltırlar, salgılar üzerindeki etkileri belirgin değildir
barsağın enfeksiyonlarında ve bazı organik hastalıklarında oluşan diyare ve karın krampını giderebilirler
irritable kolon sendromunda ve divertikül hastalığında kolonun motilitesini azalttıkları için semptomatik düzelme sağlayabilirler

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
69
Q

parasempatolitik ilaçlardan kullanılan tersiyer aminler

A

atropin sülfat
oksifensiklimin hidroklorür
disikloverin hidroklorür (disiklomin hidroklorür)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
70
Q

parasempatolitik ilaçlardan kullanılan kuvaterner aminler

A

propantelin bromür
pipenzolat bromür
hiyosin bütilbromür

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
71
Q

adsorban ve kitle oluşturan ilaçlar

A

kaolin, atapulgit ve benzerleri
bizmut bileşikleri
metilselüloz ve benzerleri

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
72
Q

kaolin, atapulgit ve benzerleri

A

barsak mukozasını irrite eden toksin ve diğer kimyasal etkenleri bağlarlar
feçesin kıvamını koyulaştırırlar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
73
Q

bizmut bileşikleri

A

anti inflamatuar + anti mikrobik + anti sekretuar etkileri var
pepto-bismol (bismut subsalisilat) en çok kullanılan
turist diyaresinin tedavi ve önlenmesinde etkilidir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
74
Q

metilselüloz ve benzerleri

A

barsak lümeninde suyu tutarak kitle oluşturur
feçesin viskozitesini arttırırlar
defekasyon sıklığını azaltırlar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
75
Q

özgül tedavi için kullanılan antidiyareik ilaçlar

A

antibakteriyel
antiprotozoal
glukokortikoid
kolestiramin
asetilsalisilik asit
propranolol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
76
Q

özgül tedavi için kullanılan antidiyareik ilaçlardan antibakteriyel olanlar

A

shigella ve salmonella için

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
77
Q

özgül tedavi için kullanılan antidiyareik ilaçlardan antiprotozoal olanlar

A

e. histolytica ve giardia için

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
78
Q

özgül tedavi için kullanılan antidiyareik ilaçlardan glukokortikoid olanlar

A

ülseratif kolit
Crohn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
79
Q

özgül tedavi için kullanılan antidiyareik ilaçlardan kolestiramin

A

safra asidi fazlalığı

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
80
Q

özgül tedavi için kullanılan antidiyareik ilaçlardan asetilsalisilik asit

A

gluten enteropatisi
besin alerjisi

81
Q

özgül tedavi için kullanılan antidiyareik ilaçlardan propranolol

A

hipertiroidizm

82
Q

oral rehidratasyon tuzları

A

en yaygın kullanılış yerleri akut infeksiyöz diyaredeki dehidratasyon, asidoz ve hipokaleminin düzeltilmesidir
oral uygulama ishali geçirmez fakat zararlı komplikasyonların gelişmesini önler

83
Q

peptik ülser tedavisinde kullanılan ilaçlar 5 grupta incelenir

A

asit salgısını azaltan ilaçlar
antiasit ilaçlar
mukozada koruyucu tabaka oluşturan ilaçlar
prostaglandin analogları
h. pylori tedavisi

84
Q

asit salgısını azaltan ilaçlar 3 grupta incelenir

A

proton pompası inhibitörleri
H2 reseptör antagonistleri
antimuskarinik ilaçlar

85
Q

proton pompası inhibitörleri (H-K ATPaz)

A

gastrik asit sekresyonunun en efektif inhibitörleri
pridin veya benziimidazol analoglarıdır
zayıf baz özelliktedirler
ön ilaç yapısındadırlar
asid ortamda tiofilik sulfenamid veya sulfenik asid bileşiklerine dönüştürülürler
pompanın sistein-sülfidril grupları ile covalent bağ oluşturur
pompa molekülü irreversible olarak inhibe edilir

86
Q

klinik kullanımdaki proton pompa inhibitörleri

A

omeprazol
lansoprazol
pantoprazol
rabeprazol
esomeprazol

87
Q

proton pompası inhibitörlerinin farmakokinetiği

A

düşük pH’ta stabil değillerdir
genel olarak karaciğerde metabolize edilirler
plazma yarı ömürleri 1-2 saat olmakla birlikte etki süreleri uzundur
asid supresyonu yapan ilaçlarla birlikte kullanılmaz
yemek öncesi alınmalı

88
Q

proton pompası inhibitörlerinin yan etkileri

A

yan etkileri sık değil:
bulantı, kusma, karın ağrısı, diyare veya konstipasyon, myopati, artralji, baş ağrısı, ciltte döküntü, atomik gastrit
kronik tedavide B12 eksikliği yapabilir, hipergastrinemi görülebilir, GİS’teki bakteri sayısını arttırabilirler

89
Q

proton pompası inhibitörlerinin etkileşmeleri

A

sitokrom p450 enzimlerini inhibe eder ve birlikte kullanılan bazı ilaçların yıkımını azaltabilirler
benzodiazepinler, varfarin, fenitoin

90
Q

proton pompası inhibitörlerinin endikasyonları

A

gastrik ve duodenal ülserler
GÖR
Zollinger-Ellison Sendromu
NSAİ ilaç ilişkili ülserlerin önlenmesi
aşırı asit salgılanması ile ilişkili dispepsilerde

91
Q

H2 reseptör antagonistleri genel özellikleri

A

H2 reseptörler üzerinde histaminin kompetitif antagonistleridir
histaminin midedeki asit salgılatıcı etkisini bloke ederler
yapıca histamine benzerler
hem bazal hem nocturnal asit sekresyonunu efektif şekilde inhibe ederler

92
Q

H2 reseptör antagonistleri

A

simetidin
ranitidin
famotidin
nizatidin

93
Q

H2 reseptör antagonistlerinin farmakokinetiği

A

oral absorbsiyonları iyi
serum konsantrasyonu 1-3 saat içinde pik yapar
%10-35 karaciğerde metabolize edilirler, böbrekler yoluyla itrah edilir
*kreatinin klirensi azalmış hastalarda doz azaltılmalıdır
oral, iv, im kullanılabilir

94
Q

biyoyararlanımı en fazla olan H2 reseptör antagonisti

95
Q

etki süresi en uzun olan H2 reseptör antagonisti

96
Q

sit p450 ile en çok etkileşen H2 reseptör antagonisti

97
Q

H2 reseptör antagonistlerinin endikasyonları

A

peptik ülser
Zollinger-Ellison Sendromu ve diğer aşırı salgılanma durumları
asid aspirasyon sendromu (Mendelson Sendromu)
GÖR
stres ülseri ve kanama
karsinoid sendrom

98
Q

simetidin

A

antiandrojenik etkisi nedeniyle over veya adrenal korteks kaynaklı androjenlerin aşırı salgılanmasına bağlı hirşutizm tedavisinde kullanılır

99
Q

H2 reseptör antagonistlerinin yan etkileri

A

diyare veya konstipasyon
baş ağrısı, uyuşukluk, yorgunluk, kas ağrısı
konfüzyon, delirium, halüsinasyon
jinekomasti
galaktore
trombositopeni

100
Q

H2 reseptör antagonistlerinin etkileşmeleri

A

daha çok simetidin kullanımında ortaya çıkan etkileşimler
sit p450 inhibe eder

101
Q

antimuskarinik ilaçlar

A

parietal hücreler üzerindeki muskarinik M3 ve histaminositler ve G hücreleri üzerindeki muskarinik M1 reseptörlerini bloke ederler
asid ve pepsin salgısı azalır, midenin boşalma süresi artar
antispazmolitik
pirenzepin ve telenzepin gibi M1 reseptörlerini spesifik olarak bloke eden gastroselektif ilaçlar klinik üstünlükleri pek bulunmadığı için günümüzde çok kullanılmazlar

102
Q

antiasit ilaçlar

A

mide asidini nötralize eden, lokal etkili ilaçlardır
pompa inhibisyonu olmadığı için rebound asit salgılanmasına neden olurlar
astrenjan ve demulsent etkileri vardır
ülser iyileşmesini hızlandırmak, ağrısını gidermek ve nüksü önlemek amacıyla kullanılırlar

103
Q

Sistemik etkili antiasit ilaçalr

104
Q

NaHCO3

(sodyum bikarbonat yerine sodyum sitrat da kullanılabilir)

A

etkisi en çabuk başlayan, çabuk gelişen fakat kısa süren bir antiasit
**en önemli sakıncası Sistemik etkilerinin bulunmasıdır - metabolik alkaloz ve Na yüklenmesi
diğer asitlere ufak dozlarda eklenerek kombine kullanılırlar

105
Q

lokal etkili antiasit ilaçlar üç gruba ayrılır

A

Al bileşikleri
Mg bileşikleri
Ca bileşikleri

106
Q

Al Bileşikleri

A

asit bağlama kapasiteleri ve hızları en düşük olan zayıf antiasitler
AlCl3 besinlerdeki fosfatı bağlayarak absorbsiyonunu engeller - hipofosfatemi
böbrek yetmezliğinde gelişebilen hiperfosfatemi ve nefrolitiyazis tedavisinde kullanılırlar
konstipasyon yapabilirler

107
Q

Mg bileşikleri

A

asit bağlama kapasiteleri ve hızları daha fazladır
şiddetli diyare yapıcı etkileri bulunur
böbrek yetmezliği olan hastalarda hipermagnezemi ve buna bağlı SSS’nde yan etkiler görülebilir

108
Q

Ca bileşikleri

A

antiasit olarak sadece CaCO3 kullanılır
en ucuz antiasit ilaç
etkisi çabuk başlar ve uzun sürer
konstipasyon yapar
en fazla rebound asit salgılanmasına yol açan antiasit
lokal etkili antiasitler içerisinde en fazla absorbe edilen
hiperkalsemi, hiperkalsiüri yapabilir

109
Q

antiasit ilaçların endikasyonları

A

peptik ülser
GÖR
Zollinger- Ellison
stres ülseri
ülser kaynaklı mide-duodenum kanamaları
asid aspirasyon sendromu profilaksisi
kronik böbrek yetmezliğinde gelişen hiperfosfatemi

110
Q

antiasit ilaçların yan etkileri

A

en sık görülen konstipasyon (Al,Ca) veya diyaredir (Mg)
rebound asit salgılanması
Sistemik olarak: alkaloz, Na yüklenmesi, hipofosfatemiye bağlı osteomalazi
diyaliz hastalarında görülen diyaliz demansı
böbrek yetmezliği olanlarda SSS’nde depresyon ve kas felci
süt alkali sendromu (Burnett Sendromu)
teratojenik etki potansiyeli (Al ve Mg bileşikleri)
birlikte kullanıldıklarında bazı ilaçların mideden absorbsiyonunu azaltırlar

111
Q

mukozada koruyucu tabaka oluşturan ilaçlar

A

sukralfat
kolloidal bizmut bileşikleri
karbenoksolon sodyum

112
Q

sukralfat (alüminyum sükroz sülfat)

A

nekrotik ülser tabakasına bağlanarak asit, pepsin ve safraya karşı koruyucu bir tabaka oluşturur
safra asitlerini absorbe eder
endojen prostaglandin sentezini arttırır
daha çok duodenal ülser tedavisinde efektif
aktif hale geçebilmesi için düşük pH gerekir
yemeklerden 1 saat önce ve gece yatarken içilir

113
Q

kolloidal bizmut bileşikleri

A

peptik ülser yüzeyindeki proteinli eksuda ile birleşerek koruyucu tabaka oluşturur
remisyon daha uzun sürer
bakterisid etkisi bulunur

114
Q

kolloidal bizmut bileşiklerinin yan etkileri

A

nörotoksik bir madde: ensefalopati yapabilir
feçesi ve dili siyaha boyar
böbrek yetmezliğinde ve gebelerde kullanılmaz

115
Q

karbenoksolon sodyum

A

peptik ülser tedavisinde kullanılabilir
intestinal mukusun sekresyon ve viskozitesini arttırır
mineralokortikoid benzeri yan etkileri vardır: hipertansiyon, sıvı retansiyonu, hipokalemi

116
Q

prostaglandin analogları
Misoprostol

A

PGE1 analogu: parietal hücre üzerindeki EP3 reseptörlerine bağlanır
sitoprotektif etkisi mevcuttur
bazal, nocturnal ve uyarılmış asit salgılanmasını inhibe eder
NSAI ilaçların neden olduğu gastrik-mukozal hasarı önlemek için kullanılırlar
en önemli yan etkisi diyare
gebelikte kontrendike

117
Q

h. pylori tedavisi
çabuk rezistans kazandığı için tek antibiyotikle tedavisi önerilmez genel olarak uygulanan 14 günlük üçlü tedavidir

A

3’lü tedavi: amoksisilin-klaritromisin-metronidazol üçlüsünden ikisi ve 1 tane de PPI

4’lü tedavi: 1PPI + tetrasiklin + metronidazol + bizmut

118
Q

antikolinerjik sendrom

A

ağızda kuruluk
Hipertermi (kırmızı)
kızarık
midriyazis
kaçık/taşikardi
abdominal distansiyon
hipertansiyon
solunum depresyonu
üriner retansiyon
ileri dönemde koma

119
Q

antikolinerjik sendroma neden olan ilaçlar

A

atropin, antihistaminik, trisiklik antidepresanlar, amanita muscarina, fenotiyazinler, iskelet-kas gevşetici ilaçlar, antiparkinson ilaçalr

120
Q

antikolinerjik sendrom tedavisi

A

genel zehirlenme tedavi yaklaşımı ve ABC
hidrasyon
benzodiazepinlerle sedasyon
NaHCO3 tedavisi
antidot olarak fizostigmin

121
Q

kolinerjik sendrom tedavisi

A

bronşial sekresyonlar kuruyana kadar atropin
dekontaminasyon
oksimler (pralidoksim)
benzoidazepin

122
Q

muskarinik sendrom

A

miyozis
tükürük ve bronş salgısında artma
bradikardi
bronkospazm
ishal
idrar inkontinansı
nöromusküler yetmezlik görülür
bu tür hastalar köpürür

123
Q

muskarinik sendroma sebep olan ilaçlar

A

organik fosforlu ve karbamatlı insektisit
mantarlar
karbakol
pilokarpin
fizostigmin
edrofonyum

124
Q

nikotinik sendrom

A

taşikardi
hipertansiyon
kas fasikülasyonları
güçsüzlük
kas paralizisi

125
Q

nikotinik sendroma neden olan ilaçlar

A

hidrokarbon insektisitler (klorobenzen deriveleri ve DDT)
nikotin

126
Q

ekstrapiramidal sendrom

A

disfaji
trismus
tortikollis
laringospazm

127
Q

ekstrapiramidal sendroma neden olan ilaçlar (antipsikotik)

A

haloperidol
klorpromazin
fenotiazin

128
Q

sempatomimetik sendrom

A

hipertansiyon
aritmi
taşikardi
terleme
konvülziyon
anksiyete
tremor
psikoz

129
Q

sempatomimetik sendroma sebep olan ilaçalr

A

amfetamin
aminofilin
kafein
kokain
fensiklidin
efedrin
psödoefedrin

130
Q

sempatomimetik sendrom tedavisi

A

genel zehirlenme tedavi yaklaşımı ve ABC
hidrasyon
soğutma
benzodiazepinlerle sedasyon
kan basıncı kontrolü

131
Q

opioid sendrom

A

miyozis
solunum depresyonu
bilinç değişikliği

132
Q

opioid sendroma neden olan ilaçlar

A

morfin, kodein, eroin, meperidin, fentanil, tramadol, metadon, oksikodon, pentazosin, hidromorfin, nalorfin

133
Q

opioid sendrom tedavisi

A

ABC ve naloksan - solunum depresyonu varsa acil verilir

134
Q

sedatif-hipnotik sendrom

A

letarji
ataksi
konsantrasyon kaybı
nistagmus
hipoventilasyon

135
Q

sedatif hipnotik sendroma neden olan ilaçlar

A

SSS depresanları
kas gevşetici
anksiyolitik ilaçlar
benzodiazepinler
barbitüratlar

136
Q

sedatif hipnotik sendrom tedavisi

A

ABC
flumazenil

137
Q

metabolik asidoz yapan ilaçlar

A

salisilat
isoniasid
metanol
etanol
etilen glikol

138
Q

hipoglisemi

A

etanol, propranolol, salisilat, valproik asit, oral antidiyabetikler, insülin

139
Q

hiperglisemi

A

kafein, teofilin

140
Q

zehirlenmelerde genel yaklaşım ve tedavi prensipleri 4 aşama

A

destek tedavi
absorbsiyonun azaltılması
atılımın sağlanması
spesifik antidot ile tedavi

141
Q

destek tedavi

A

hava yolunun düzenlenmesi
solunumun desteklenmesi
dolaşımın düzenlenmesi

142
Q

absorbsiyonun azaltılması

A

dekontaminasyon
aktif kömür
katartikler
tüm barsak irrigasyonu

143
Q

dekontaminasyon

A

zehir vücuttan uzaklaştırılır
kusturma: ipeka ve apomorfin
gastrik lava: mide yıkama

144
Q

kusturma kontrendikasyonları

A

korozif madde alındığında
komadaki hastalar
konvülziyonları olanlar
petrol ürünleri zehirlenmeleri
SSS stimuli eden ilaçlarla olan zehirlenmeler
6 aydan küçükler
pıhtılaşma bozuklukları olanlar

145
Q

aktif kömür:
çok sayıda maddenin absorbsiyonunu azaltan adsorban bir maddedir
ilk saat içinde etkili

A

antikolinerjik ilaç zehirlenmelerinde 6 saat içinde multidoz uygulanır

146
Q

tekrarlayan dozda aktif kömür uygulamasının faydalı olduğu ilaçalr

A

karbamazepin, diazepam, fenobarbital, salisilat, trisiklik antidepresanlar, teofilin, salisilatlar, digital, fenitoin, kinin

147
Q

aktif kömürün etkisiz olduğu ajanlar

A

alkoller
hidrokarbonlar
etilen glikol
lityum
asitler
ağır metaller
alkali kostikler
demir

148
Q

katartikler

A

özellikle çocuklarda ve yaşlılarda Mg Sülfat, Mg Strat ve sorbitol gibi katartikler kolayca sıvı elektrolit denge bozukluğuna neden olduklarından önerilmemektedir
ishal yaptırır

149
Q

irrigasyon yapılan ilaçlar

A

çok miktarda içilen toksik madde + geç salınan tabletler:
demir, lityum, kurşun

150
Q

atılımın sağlanması yöntemleri

A

diürez
hemodiyaliz
hemoperfüzyon
hemoflitrasyon
plazmaferez
exchange transfüzyon

151
Q

diürez

A

özellikle zayıf asit yapısındaki salisilat ve fenobarbital zehirlenmelerinde iv NaHCO3 verilerek iyon tuzağı mekanizması ile bu ilaçların atılımı arttırılmaktadır
zayıf baz karakterindeki ilaçlarla zehirlenenlerde idrarın asidifikasyonu ise oluşabilecek ciddi metabolik asidozun komplikasyonları nedeniyle kullanılmamaktadır

152
Q

hemodiyaliz kontrendikasyonları

A

warfarin
ajan çok nadir ölümcülse ve irreversible ise
hasta şoktaysa

153
Q

plazmaferez

A

ciddi zehirlenme ve yüksek oranda proteine bağlanan ilaçta kan dışarı alınır ve ayrıştırılır

154
Q

asetaminofen (parasetamol) zehirlenmelerinde

A

N-asetil sistein

155
Q

organik fosfor zehirlenmelerinde

A

pralidoksim

156
Q

benzodiazepin zehirlenmelerinde

A

flumazenil

157
Q

narkotik analjezik zehirlenmelerinde

158
Q

civa, arsenik, bizmut, kadmiyum zehirlenmelerinde

A

dimerkaprol

159
Q

kurşun zehirlenmelerinde

A

kalsiyum disodyum EDTA
penisilamin
dimperkaprol

160
Q

demir zehirlenmelerinde

A

desferrioksamin (deferoksamin)

161
Q

bakır ve altın bileşikleri zehirlenmelerinde

A

penisilamin

162
Q

heparin zehirlenmelerinde

A

protamin sülfat

163
Q

siyanürler ve Na nitroprussiat zehirlenmelerinde

A

hidroksikobalamin

164
Q

etanol zehirlenmesi

165
Q

mantar zehirlenmesi

166
Q

idarucizumab

A

bir Fab fragmanı ve dabigatrana spesifik bir antidot

167
Q

andexanet alfa

A

enzimatik olarak inactive edilmiş faktör 10A’nın kesilmiş formu olup, Faktör 10A inhibitörlerine bağlanarak etkilerini geri dönderir

168
Q

Faktör 10A inhibitörleri

A

riavoksaban, apiksaban, edoksaban

169
Q

aripazine

A

oral dabigatran, apiksaban, rivaroksaban yanında subkutan fondaparinuks ve in vivo LMWH etkilerini geri dönderir

170
Q

konvülsiyon yapıcıların antidotu

A

diazepam, barbitüratlar

171
Q

vazokonstrüktör ilaçların antidotu

A

nitritler ve diğer vazodilatörler

172
Q

amfetaminlerin antidotu

A

klorpromazin ve türevleri

173
Q

izoniazid antidotu

174
Q

oral antikoagülanların antidotu

175
Q

methotreksat antidotu

A

folinik asit

176
Q

metil alkol ve etilen glikol antidotu

177
Q

organofosfatların antidotu

A

PAM, obidoksim

178
Q

methemoglobinemi antidotu

A

metilen mavisi

179
Q

dünyada akut hepatotoksisitede en sık sebep

A

amoksisilin-klavulonat

180
Q

hepatotoksisite nedeniyle FDA uyarısı olan bazı ilaçlar

A

trovafloksasin, ketokonazol, isoniazid, rifampin, pirazinamid, tervinafin, telitromisin

181
Q

ilaca bağlı hepatotoksisitede risk arttıran faktörler

A

yaş, cinsiyet, ırk, genetik polimorfizm, ilaç toksin türü, doz, metabolize olma oranı, ilaç etkileşimleri, altta yatan karaciğer hastalıkları, eşlik eden diğer hastalıklar

182
Q

ilaca bağlı hasar gelişiminde ilk basamak sıklıkla

A

CYP450 aracılı reaktif metabolit oluşumudur

183
Q

reaktif metabolitler için kritik hedef mitokondridir

A

mitokondri fonksiyonları tamamen duracak olur ise nekroz gelişir

184
Q

reaktif metabolitlerin emniyetli uzaklaştırılmasında

A

glutatyon ile konjugasyon önemlidir

185
Q

tanıda kullanılan klasik göstergeler

A

serumdaki total bilirubin konsantrasyonu,
serumda ALP AST ve ALT aktivitesi

186
Q

hepatotoksisite mekanizmasına göre intrinsic karaciğer hasarı

A

öngörülebilir
doza bağımlı
kısa latent dönem
sabit klinik presentasyon
mortalitesi yüksek
hasar direkt/indirekt olabilir
indirekt metabolik yollarla

187
Q

intrinsic karaciğer hasarı örnek

A

asetaminofen
valproat
MTX
OKS

188
Q

hepatotoksisite mekanizmasına göre idiyosenkrazik karaciğer hasarı

A

önceden tahmin edilemez
doza bağımlı değil
değişken latent dönem
deneysel çalışmalarda gösterilemez
klinik prezantasyon değişken
mortalitesi değişken

189
Q

idiyosenkrazik karaciğer hasarı örnek

A

kloranfenikol
INH
amoksisilin-klavunat
eritromisin
diklofenak
halotan

190
Q

geliştirilmeye çalışılan biyogöstergeler

A

keratin-18
sitokrom c
GDH
HMGB1
malat DH
PNP
SDH

191
Q

asetaminofen hepatotoksisitesi

A

toksisitesinde olan yetersiz oksijen miktarı ve azalmış oksijen tutulumu sonucu oluşan doku hipoksisi NADPQI aracılı hücre hasarından sorumlu tutulmaktadır
endotelyal hücre hasarı muhtemelen serbest radikallerin ve/veya reaktif metabolitlerin oksidatif etkisi sonucu oluşmaktadır

192
Q

asetaminofen hepatotoksisitesi antidotu

A

NAC kullanılır
NAC’ın doku oksijenizasyonunu arttırdığı, SOR’u ortamdan uzaklaştırdığı ve sonuçta karaciğer mikrosirküblatuvar kan akımını arttırdığı gösterilmiştir

193
Q

kronik alkol kullanımı riski arttırır
açlık, malnütrisyon, alkolizm glutatyon düzeyini azaltan presedispozan durumlardır

A

asetaminofen hepatotoksisitesi

194
Q

trogilitazon

A

kullanımdan kaldırılmıştır çünkü kullanan 2 milyon kişinin 94’ünde karaciğer yetersizliği olmuştur
ULN transaminaz artar

195
Q

amoksisilin-klavulanik asit

A

en sık akut karaciğer toksisitesi yapan ilaç
karaciğer enzimleri kolestaz düşündürecek şekilde artar
tedavinin başlangıcından birkaç gün sonradan 8 haftaya kadar ortalama 3 hafta sonra karaciğer hasarı görülür

196
Q

izoniazid

A

n-asetil transferaz polimorfizm INH hepatitini indükleyebilir
akut viral hepatite benzer tablo yapar
INH karaciğerde önce inaktif bileşik setilisoniazide ve ardından asetilhidrazine hidrolize olur
asetilhidrazin yeniden asetillenerek nontoksik diasetilhidrazine metabolize edilir ve idrar ile atılır
asetilhidrazin aynı zamanda CYP tarafından toksik reaktif asetil radikaline de dönüştürülebilir
dolayısı ile hızlı asetilleyiciler, daha az, toksik reaktif asetil radikali oluşturur

197
Q

salisilat

A

salisilata bağlı hepatotoksisite ilaç yüksek dozda alındığında ortaya çıkmaktadır
karaciğerde histolojik olarak akut, fokal hepatoselüler nekroz gelişmektedir

198
Q

diğer sık karşılaşılan hepatotoksik ilaçlar

A

amiodaron
antiepileptik ilaçlar (fenitoin, karbamazepin, valproik asit)
antineoplastik ilaçlar
antitüberküloz ilaçlar
östrojen (oral kontraseptifler)

3. komite (58 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions