B&K.4+5_P.045 Flashcards
‘IV+V.
‘45.1
‘5.3
सिद्धिवर्ति f.
सिद्धिवर्ति f. magical wick (varia lectio siddha-v-)
= साधकवर्ति f. @ ‘IV+V.’44.23
‘IV+V.
‘45.2
‘5.3
वर्ति f.
वर्ति f. vartiḥ वर्तिः र्ती f. A “TWIST” - HENCE A LAMP WICK
[वृत्-इन् वा ङीप् Uṇ.4.13,135] 1 Anything wrapped round, a pad, roll. -2 An unguent, ointment, eye-salve, collyrium or any cosmetic (in the form of a ball or pill); सा पुनर्मम प्रथमदर्शनात्प्रभृत्यमृतवर्तिरिव चक्षुषोरानन्दमुत्पादयन्ती Māl.1; इयगमृतवर्तिर्नयनयोः U.1.38; कर्पूरवर्तिरिव लोचनतापहन्त्री Bv.3.16; Vb.1. -3 The wick of a lamp; उज्ज्वलालोकया स्निग्धा त्वया त्यक्ता न राजते । मलीमस- मुखी वर्तिः प्रदीपशिखया यथा ॥ Māl.1.4; a lamp. -4 The projecting threads or unwoven ends (of a cloth). the fringe. -5 A magical lamp. -6 The protuberance round a vessel. -7 A surgical instrument (such as a bougie). -8 A streak, line. -9 Swelling in the throat. -1 A swelling formed by internal rupture.
‘IV+V.
‘45.1
‘5.3
बहूपाय adj.
बहूपाय adj. I WOULD HAVE SAID ‘involving multiple/many (बहु) plans (उपाय)’ BUT B&K SAY ‘very powerful’.
‘IV+V.
‘45.1
‘5.3
चतुष्टय adj.
चतुष्टय adj. catuṣṭaya चतुष्टय a. (-यी f.) [चत्वारो$वयवा विधा अस्य तयप्] Four-fold, consisting of four; पुराणस्य कवेस्तस्य चतुर्मुख- समीरिता । प्रवृत्तिरासीच्छब्दानां चरितार्था चतुष्टयी ॥ Ku.2.17. -यम् TETRAD, A group or collection of four; एकैकमप्यनर्थाय किमु यत्र चतुष्टयम् H. Pr.11; Ku.7.62; मासचतुष्टयस्य भोजनम् H.1. -2 A square. -3 The first, fourth, seventh, and tenth signs of the zodiac. -4 The centre of a circle.
‘IV+V.
‘45.3
‘5.3
असंदिग्धम् ind.
असंदिग्धम् ind. without any doubt, certainly
\
असंदिग्ध mfn. not indistinct ; असंदिग्ध mfn. undoubted, unsuspected, certain (Prakrit diddha-); असंदिग्धम् ind. without any doubt, certainly
; बाष्पसंदिग्ध mfn. (a voice) indistinct by suppressed tears ; asaṃdigdha adjective certain (Monier-Williams, Sir M. (1988)) ; not indistinct (Monier-Williams, Sir M. (1988)) ; undoubted (Monier-Williams, Sir M. (1988)) ; unsuspected (Monier-Williams, Sir M. (1988))
‘IV+V.
‘45.2
‘5.3
तत्र संप्राप्तानाम्
तत्र संप्राप्तानाम् = GEN ABS = ‘when you (plural) arrive there’
‘IV+V.
‘45.3
‘5.3
असंदिग्धम् ind.
असंदिग्धम् ind. without any doubt, certainly
\
असंदिग्ध mfn. not indistinct ; असंदिग्ध mfn. undoubted, unsuspected, certain (Prakrit diddha-); असंदिग्धम् ind. without any doubt, certainly
; बाष्पसंदिग्ध mfn. (a voice) indistinct by suppressed tears ; asaṃdigdha adjective certain (Monier-Williams, Sir M. (1988)) ; not indistinct (Monier-Williams, Sir M. (1988)) ; undoubted (Monier-Williams, Sir M. (1988)) ; unsuspected (Monier-Williams, Sir M. (1988))
‘IV+V.
‘45.4
‘5.3
व्याघुट्यताम् (verb form)
व्याघुट्यताम् = 3rd sg. Pres. Passive imperative of √व्याघुट् (only ind.p. -ghuṭya-), to turn back, return
\
व्याघुटन n. turning back, return View this entry on the original dictionary page scan.
\
√आघुट् IS [ND]
\
√घुट् cl.6 P. ṭati-, to strike again, resist, oppose ; to protect, (varia lectio): cl.1 A1. ghoṭate-, to turn (“to barter, exchange”), (see ava-ghoṭita-and vy-ā-ghuṭ-.)
‘IV+V.
‘45.5
‘5.3
ताम्र adj.
COPPER
ताम्र adj. tāmra ताम्र a. [तम्-रक् दीर्घः Uṇ.2.16.] 1 Made of copper. -2 Of a coppery red colour, red; ततो$नुकुर्याद्विशदस्य तस्यास्ताम्रौष्ठपर्यस्तरुचः स्मितस्य Ku.1.44; उदेति सविता ताम्रस्ताम्र एवास्तमेति च Subhāṣ. -म्रः A kind of leprosy with red spots. -म्रम् 1 Copper. -2 A dark or coppery red. -3 A coppery receptacle; ताम्रलोहैः परिवृता निधयो ये चतुः- शताः Mb.2.61.29. -म्री A copper pot having a small hole at the botton used in measuring time by placing it in a water-vessel. -Comp. -अक्षः 1 a crow. -2 the (Indian) cuckoo. -अर्धः bell-metal. -अश्मन् m. a kind of jewel (पद्मराग); ताम्राश्मरश्मिच्छुरितैर्नखाग्रैः Śi.3.7. -आभम् red sandal (रक्तचन्दन). -उपजीविन् m. a coppersmith. -ओष्ठः (forming ताम्रोष्ठ or ताम्रौष्ठ) a red or cherry lip; Ku.1.44. -कारः, -कुट्टः a brazier, coppersmith. -कृमिः 1 a kind of red insect (इन्द्रगोप). -2 the lady bird. -3 cochineal. -गर्भम् sulphate of copper. -चूडः a cock; संध्याचूडैर- निबिडतमस्ताम्रचूडैरुडूनि । प्रासूयन्त स्फुटमधिवियद्भाण्डमण्डानि यानि ॥ Rām. Ch.6.96;7.56. -चडकः a particular position of the hand. -त्रपुजम् brass. -द्रुः the red sandalwood. -द्वीपः the island of Ceylon; Divyāvadāna.36. -धातुः 1 red chalk. -2 Copper; Rām.3. -पट्टः, -पत्रम् a copper-plate on which grants of land were frequently inscribed; पटे वा ताम्रपट्टे वा स्वमुद्रोपरिचिह्नितम् । अभिलेख्यात्मनो वंश्यानात्मानं च महीपतिः ॥ Y.1.319. -पर्णी N. of a river rising in Malaya, celebrated for its pearls; R.4.5. Hence ताम्रपर्णिक (= obtained in the same river); Kau. A.2.11. -पलः Alangium Hexapetalum; दद्यात्ताम्रपलं वापि अभावे सर्वकर्मणः Yuktikalpataru. -पल्लवः the Aśoka tree. -पाकिन् Thespesia Populneoides (Mar. लाखी-पारासा पिंपळ). -पुष्पः Kæmpferia Rotunda (Mar. बाहवा). -ष्पी Bignonia Suaveolens (Mar. धायरी, भुईपाडळ) -फलकम् a copper-plate. -मुख a. copper-faced. (-खः) 1 a Frank or European; -2 the Moghals. -वदनः (see ताम्रमुख); योत्स्यन्ति ताम्रवदनैरनेकैः सैनिका इमे Śiva. B.26.23. -वर्णी the blossom of sesamum. -लिप्तः N. of a country. -प्ताः (pl.) its people or rulers. -वृक्षः a species of sandal. -शिखिन् m. a cook. -सारकः a sort of Khadira. (-कम्) red sandal-wood.
‘IV+V.
‘45.11
‘5.3
रूप्य ADJ.
SILVER
rūpya रूप्य a. [रूप-यत्] 1 Beautiful, lovely; P.V.2.12. -2 Stamped; impressed. -प्यम् 1 Silver. -2 Silver (or gold) bearing stamp, a stamped coin, a rupee. -3 Wrought gold; यथा हिरण्यकर्ता वै रूप्यमग्नौ विशोधयेत् Mb.12.28.11. -4 Collyrium. -Comp. -अचलः N. of the mountain Kailāsa. -अध्यक्षः a master of the mint. -द a. one who gives silver; रूप्यदो रूपमुत्तमम् (आप्नोति) Ms.4.23. -धौतम् silver. -शतमानम् a particular weight (= 3 1/2 palas).
‘IV+V.
‘45.22
‘5.3
ग्रीष्म adj.
ग्रीष्म adj. grīṣma ग्रीष्म a. [ग्रसते रसान्; ग्रस्-मनिन् Uṇ.1.147] Hot, warm. -ष्मः 1 The summer, the hot season, corresponding to the months of Jyeṣṭha and Āṣāḍha; ग्रीष्म- समयमधिकृत्य गीयताम् Ś.1; R.16.54; Bv.1.35. -2 Heat, warmth. -ष्मी The नवमल्लिका plant. -Comp. -कालीन a. pertaining to summer. -उद्भवा, -जा, -भवा the Navamallikā creeper, (double jasmine). -वनम् a grove frequented in summer; अत्रान्तरे ग्रीष्मवनं मल्लिकामोदि मारुतम् Ks.122.65. -हासम् The flocculent seeds, down &c. blown about in the air in summer.
‘IV+V.
‘45.14
‘5.3
अनेन
अनेन I.E. WITH THE SILVER THAT HAS JUST BEEN DISCOVERED
‘IV+V.
‘45.22
‘5.3
ग्रीष्मार्कप्रतापसंतप्ततनु
ग्रीष्मार्क == ‘hot sun’ SO ग्रीष्मार्कप्रतापसंतप्ततनु == ‘hot sun heat heated body’ HIS BODY BECAME OVERHEATED IN THE HOT SUN AS HE WAS CLIMBING
NOTE THAT THE BRAHMAN ASKS THE SUFFERER IF THERE IS ANY WATER WHEN HE MEETS HIM BELOW IN LINE 26
