IBD en Endoscopie Flashcards
Wat zijn de 3 soorten endoscopen en waarvoor worden ze gebruikt?
- Voorwaarts kijkend -> Oesophagus, gastro-duodenalescopie, colonoscopie (Dubbel) Ballon enteroscopie
- Zijwaarts kijkende endoscopie (ERCP) -> Vooral voor galwegen
- Inwendige echo (EUS)
Wat is de diagnostiek van de endoscopische technieken?
- Inspectie
- Biosferen
- FNA/FNB
Wat is de therapie van de verschillende endoscopische technieken?
- Bloedingen
- Varices
- Vroegcarcinomen
- Poliepen verwijderen
- Galwegstenen verwijderen
- Drainage van vochtcollecties
Wat is de verdeling van de verschillende IBD soorten?
- 50% Collitus Ulcerosa
- 40% Ziekte van Chron
- 10% Intermediate collitis
Wat is het geslacht en leeftijdsdistributie van de verschillende IBD soorten?
- CD: Vaker vrouwen, adolescenten (15-30 en 50-70)
- CU: Vaker bij mannen, hogere leeftijd (50+)
Wat is de etiologie van IBD?
Het is een multifactoriële ziekte:
- Immuunsysteem (Auto-inflammatoir, maar eigenlijk is dit niet geheel het geval)
- Microbioom
- Genetische factoren (2-5%) -> Bij Chron is het de NOD-mutatie die belangrijk is
- Omgevingsfactoren (Westerse dieet, medicijngebruik, stress, roken, weinig zonlicht, minder bewegen, slaaploosheid)
Wat is de anamnese van IBD?
- (Bloederige) Diarree -> Tot 20x per dag
- Buikpijn (Krampend)
- Gewichtsverlies
- Pijn bij defecatie
- Loze aandrang
- (Perianaal) Fistels
- Koorts
- Vermoeidheid
Wat zijn de kenmerken van Morbus Crohn?
- Hele maagdarmstelsel aangedaan
- Discontinue (Skip lesions)
- Transmuraal (Alle darmlagen)
- Zweren in de lengterichting
- Complicaties -> Vernauwingen, Abcessen (Perinatale), Fistels
- Extra-intestinale complicaties (Huid, oog, gewrichten)
Bij Morbus Chron zijn er granulozen te zien
Wat zijn de kenmerken van Collitis Ulcerosa?
- Dikke darm aangedaan
- Continue
- Slijmvlieslaag
- Zweren kunnen makkelijk bloeden
- Zelden vernauwingen
- Minder vaak extra-intestinale complicaties
- Wel leveraandoening PSC
Wat is Collitis Ulcerosa?
- Ontsteking is meestal beperkt tot de mucosa van het colon
- Oppervlakkige zweren en pussig beslag in het colon
- Begint vaak in het rectum (Proctitis > Distaal > pancolitis)
- Langerbestaande CU -> Pseudopoliepen
Wat zijn mogelijke extra-intestinale manifestaties?
- Huidafwijkingen -> Erythema nodosum, pyodermagangrenosum
- Gewrichtsklachten -> Artritis, sacroilitis
- Oogafwijkingen -> Uveitis, (epi)scleritis, mondulcera
- Hepatobiliair -> PSC
Wat zijn de medicamenteuze behandelingen?
- 5-ASA of sulfasalazine (Alleen bij Collitis Ulcerosa)
- Prednison of budesonide
- Immunomodulatoren (AZA, 6-MP, MTX)
- Biologische agents
- Chirurgie
Wat zijn de niet-medicamenteuze behandelingen?
- Endoscopisch -> Ballondilatatie bij stenose (<5 cm)
- Chirurgisch (Zoals deel van darm verwijderen) als er geen reactie is op medicamenteuze behandeling of bij stenosering van fistels
- Leefstijl verbeteren
- Stoppen met roken
- Bewegen
- Letten op voeding, probiotica