Acute Buik vs. Acute Buikpijn Flashcards
Wat is de acute buik?
- Een symptoom
- Diagnose is onzeker
- Operatief ingrijpen is mogelijk noodzakelijk
Acuut ontstane buikpijn, waarbij de diagnose (nog) niet duidelijk is en er met spoed een medische beslissing nodig is (Meestal operatief ingrijpen) -> Vaak wordt peritonitis of een darmobstructie gedacht
Wat is acute buikpijn?
- Een beschrijving
- Acute buikpijn als het korter dan 1 week bestaat
- Oorzaken kunnen levensbedreigend tot onschuldig zijn
- Meest voorkomende oorzaken -> Inflammatie, infectie, obstructie
Een acute buik kan een oorzaak zijn van acuut ontstane buikpijn
Wat kunnen verschillende lokalisatie van pijn veroorzaken?
1) Pijnreceptoren
- Mechanische stimuli (Rek)
- Viscerale nociceptoren
- Lokalisatie onbetrouwbaar
- Referred pain
2) Chemische stimuli (Inflammatie of ischemie)
- Mucosale receptoren
Wat kunnen mogelijke oorzaken van een obstructieve ileus zijn?
- A: Adhesion
- B: Bulge
- C: Cancer (ABC)
Ezelsbruggetje -> GIVES BAD CRAMPS
G: Gallstone Ileus
I: Intussusception
V: Volvulus (Darmlus draait om zichzelf heen)
E: External compression
S: SMA Syndrome (Erg zeldzaam, duodenum komt klem te zitten tussen aorta en a. Mesenterica superior)
B: Bezoars, Bowel wall hematoma
A: Abcesses
D: Diverticulitis
C: Crohn Disease (Of Collitis, door weefselschade kan er litteken weefsel ontstaan)
R: Radiation enteritis
A: Annular pancreas
M: Meckel’s diverticulum
P: Peritoneale adhesie
S: Stricture
Bij een voorgeschiedenis waarbij een patiënt een operatie aan de buik of vrouwen bij gynaecologische ingreep is geweest kan er door verlittekening ileus ontstaan
Wat zijn mogelijke oorzaken van paralytische ileus?
- Postoperatief (Abdominale chirurgie)
- Medicamenteus (Opiaten)
- Inflammatie intra-abdominaal proces
- Sepsis/shock
- Dwarslaesie (Minder actief, dus meer kans op verstopping)
- Retroperitoneale bloeding
- Elektrolytenstoornis (Hypokaliemie, hypercalciemie, hyperthyreoïdie)
Wat is de DD bij pijn in de bovenbuik rechts?
- Abdominaal -> Galwegen/blaas, pancreas, maagklachten, perforatie, obstipatie
- Pulmonaal -> Pneumonie, longembolie
- Cardiaal -> Myocardinfarct, pericarditis
Wat voor aanvullend onderzoek kan er gedaan worden bij pijn in de bovenbuik rechts?
- Inflammatieparameters (CRP, Leukocyten)
- Leverchemie -> gGT, AF, ASAT, ALAT, bilirubine, amylase
- Eventueel hartenzymen -> Troponines
- Urine -> Sediment, zwangerschap
- Beeldvorming -> Echo abdomen (Galwegen, galblaas, vrij vocht)
- X-thorax (Infiltraat, vrij lucht)
- X-BOZ is NIET geïndiceerd (Eventueel wel CT-abdomen in 2e instantie)
- ECG
Wat is gal?
Wordt geproduceerd in de lever, opgeslagen in de galblaas en excretie tijdens het eten
Wat zijn de risicofactoren voor galstenen?
- Female
- Forty
- Fatty
- Fertile
- Fair
Wat zijn de klachten en risico’s voor galstenen?
- Asymptomatisch
- Symptomatisch galsteenlijden
- Cholecystitis
- Cholangitis
- Pancreatitis
Welke verschillende soorten cholecystitis zijn er en hoe kan het worden behandeld?
- Acuut (Galstenen)
- Acalculeus (Ernstig ziek)
- Chronisch
- Diagnose wordt gedaan door middel van lab en beeldvorming
- Behandeling bestaat uit cholecystectomie of een radiologische drainage
Wat is cholangitis en hoe kan het worden behandeld?
- Minder galafvloed, obstructie van een steen
- Diagnose wordt gedaan door middel van lab en beeldvorming
- Behandeling bestaat uit ERCP, cholecystectomie of PTC
Wat zijn de oorzaken en behandeling van acute pancreatitis?
- Galstenen, alcohol of post-ERCP kunnen zorgen voor een acute pancreatitis
- Kliniek in combinatie met lab (Beeldvorming eventueel) stelt de diagnose
- Behandeling is ondersteunend en symptomatisch en het opheffen van de oorzaak
Wat zijn de oorzaken van pancreatitis?
Ezelsbruggetje -> I GET SMASHED
I: Idiopatisch
G: Galstenen
E: Ethanol
T: Trauma
S: Steroïden
M: Mumps (En andere infectie/maligniteit)
A: Auto-immuun
S: Scorpio stings/spider bites
H: Hyperlipidaemie/hypercalcaemie (Metabole disorders)
E: ERCP
D: Drugs
Wat zijn de oorzaken en behandeling van maagklachten?
Oorzaken:
- Reflux
- Pyrosis
- Ulcuslinden
- Gastritis/beschadigd maagslijmvlies
- Functionele maagklachten
Diagnose kan worden gesteld door middel van de kliniek, gastroscopie, pH-metrie.
De behandeling is het oplossen van de oorzaak en toevoegen van PPI
Wat zijn mogelijke oorzaken van diafragma prikkeling referred pijn?
- Pleurale prikkeling
- Pneumonie
- Longembolie
- Cardiaal
- Myocardinfarct
- Pericarditis
Wat zijn de mogelijke oorzaken van de bovenste tractus digestivus bloedingen?
- Ulcus ventriculi/duodeni
- Oseophagus varices
- Oesophagitis
- Erosie gastritis/duodenitis
- Mallory-Weiss syndrom
- Angiodysplasie
- RIP (Poliep/maligniteit)
- Dieulafoys laesie
- Aorta duodenale fistel
Wat zijn de mogelijke oorzaken van de onderste tractus digestivus bloedingen?
- Diverticulose
- Ischemie
- Anorectaal (Hemorroïden, fissura ani, rectum ulcus)
- Neoplasie (Poliep en kanker)
- Angiodisplasie
- Postpoliepectomie
- IBD
- Colitis Ulcerosa
Wat zijn de symptomen van en bovenste tractus digestivus bloeding en waar moet er op worden gelet?
- Bloedbanken
- Melena
- Rectaal bloedverlies
Let op antistolling en leverziekten
Welke aanvullend onderzoek moet er worden ingezet bij een bovenste tractus digestivus bloeding?
- Lab: Hb/Ht, trombocyten, bloedgroep en resusfactor, kruisbloed, INR bij coumarine gebruik. Transaminases, AF, yGT, bilirubine, ureum en kreatinine
- Oesofagogastroduodenoscopie
- CT-angio
Wat is de behandeling van een bovenste tractus digestivus bloeding als het gaat om patiënt te stabiliseren?
- Eerst ABCDE, altijd goedlopend infuus (Grote naald)
- Pols en RR bewaken
- Urine productie monitoren (<30 cc/uur)
- Volume resusciteren
- CAVE aspiratie
- Op indicatie (Hemodynamisch stabiel of INR >1.5) anticoagulantia couperen
- Patiënt opnemen op de afdeling met adequate bewaking
- Stop het bloeden!
Wat is de normale behandeling van een bovenste tractus digestivus bloeding?
- Protonpompremmers
- Bij leverziekte -> Octreotide/sandostatine, antibiotica
- Bij massale bloeding -> Eerst stabilisatie
- Oesofagogastroduodenoscopie (Als het negatief is, overweeg colonoscopie)
- Interventie radioloog/chirurg
Wat is het recidief kans van een bloeding zonder endoscopische interventie?
> 85%
Wat wil een arts weten tijdens de anamnese over buikpijn?
- Plaats
- Aard
- Sterkte
- Factoren
- Omstandigheden
- Tijd
- Overig
Wat is de DD gegeneraliseerde buikpijn?
- Peritonitis
- IBS
- Gastro-enteritis
- Aneurysma
- Mesenteriale ischemie
- Ileus
- Pancreatitis
- Metabool (DKA, FMF, porfyrie)
Wat zijn de oorzaken van peritonitis?
- Infectieus
- Perforatie
- Ontsteking buikorganen
- SBP
- Niet-infectieus
- Systeem ziekte
- Spontaan
Wat zijn de oorzaken van mesenteriale ischemie?
- Shock
- Trombus
- Stenose
Hoe wordt de diagnose mesenteriale ischemie opgesteld?
- Angiografie
- Lactaat meting
Wat zijn de 3 fasen van mesenteriale ischemie?
1) Buikpijn, bloederige ontlasting
2) Progressie pijn, paralyse darmen
3) Shock, metabole acidose
Wat zijn de symptomen van een onderste tractus digestivus bloeding en wat is de CAVE?
Symptomen:
- Rectaal bloedverlies
- Buikpijn
- Gewichtsverlies
Let op -> Antistolling, vaatprotheses
CAVE: Ook een bloeding uit het bovenste deel kan per anum verlies geven (Hoge massasnelheid door de darm). Bij massaal bloedverlies eerst gastroscopie
Wat is de behandeling van een onderste tractus digestivus bloeding?
- Zelfde als de bovenste tractus digestivus bloeding
- Stabilisatie, eerst gastroscopie
- Colonoscopie na voorbereiding
- Interventieradioloog/chirurg
Wat zijn de risicofactoren voor een ovarium torsie en hoe is dit te herkennen?
Risicofactoren:
- Vergroot ovarium
- Bij eremenarche risico op torsie bij normale grootte
Symptomen:
- Onderbuik pijn
- Misselijkheid
- Braken
- Koorts
- Vaginaal bloedverlies
Wat is de DD van pijn ROQ?
Gastro-intestinaal:
- Appendicitis acuta
- Morbus Crohn
- H. inguinali
- Volvulus
Urologisch:
- Urolithiasis
- UWI
Gynaecologisch:
- EUG (Levensbedreigend)
- PID
- Tuba-overiaal abces
- Geruptureerde adnexcyste
- Torsie ovarium
- Endometriose
- Ovulatiebloeding
Hoe wordt er diagnostiek gedaan naar appendicitis?
Eerst echo, dan CT en vervolgens chirurgie
Wat is de DD bij rectaal bloedverlies met persen?
- Diverticulitis
- Aambei
