Íslenska upplýsingaöld

Question 1

Einkenni tímabilsins 1

Answer 1

Einokun kyrkjunnar á prentverki lýkur.

Question 2

Einkenni tímabilsins 2

Answer 2

Fræðslu og menningarfélög eru stofnuð.

Question 3

Einkenni tímabilsins 3

Answer 3

Rannsóknum í náttúruvísindum fleygir fram.

Question 4

Einkenni tímabilsins 4

Answer 4

Guðfræði breytist.

Question 5

Einkenni tímabilsins 5

Answer 5

Skáldsagna og leikritagerð er hafin.

Question 6

Einkenni tímabilsins 6

Answer 6

Aukin athygli beinist að þjóðum og þjóðareinkennum.

Question 7

Einkenni tímabilsins 7

Answer 7

Reykjavík verður miðstöð menningarlífs.

Question 8

Hvenær var upplýsingaröldin?

Answer 8

Ca. 1770-1820/30

Question 9

Hvað gerðist á upplýsingaröld?

Answer 9

Miklar og fjölþættar samfélagsbreytingar.

Question 10

Hvað gerðu Isaac Newton og Gottfried Leibniz?

Answer 10

Þeir lögðu grundvöllinn að stærfræðilegri rökræði okkar tíma.

Question 11

Hvað er skapartrú?

Answer 11

Trú á að guð hafi skapað jörðina og lífið á henni en svo hafi allt gengið sjálfkrafa.

Question 12

Orð yfir skapatrú er til á mörgum tungumálum en öll orðin vísa í það sama. Hvað er verið að vísa í?

Answer 12

Ljós sem átti að leiða út úr myrku miðöldunum.

Question 13

Hvenær var blómatími upplýsingaaldarinnar?

Answer 13

Fyrri hluti 18. aldarinnar

Question 14

Hver var andlegur faðir vakningarinnar og til hvers hvatti hann fólk?

Answer 14

Descartes, hann hvatti fólk til þess að trúa bara því sem hefði verið sannað.

Question 15

Þýðing Jóns Þorlákssonar á ljóðaflokknum Tilraun um manninn talar um að…

Answer 15

Að maðurinn eigi ekki að velta fyrir sér því sem hann skilji ekki, heldur eigi hann að gleðjast yfir því að hlutirnir séu eins fullkomnir og þeir eru.

Question 16

Hvernig þýddi Jón Þorláksson orð Popes?

Answer 16

Sérhvað sem til er víst er rétt.

Question 17

Hver er þekktasti höfundur frönsku alfræðiorðabókarinnar og hvaða fræga setning er eignuð honum?

Answer 17

Denis Diderot sagði ,,hengið hinn síðasta konung í görnu hins síðasta klerks.

Question 18

Hvað lagði rétttrúnaðurinn áherslu á?

Answer 18

Nálægð djöfulsins og sífelld afskiptasemi af mönnum og mannlífinum hafi verið áþreifanlegur hluti hversdagslífsins.

Question 19

Hvað er heittrúarstefnan?

Answer 19

Lagði áherslu á einstaklininn og trúariðkun hans sem átti svo að leiða til frelsunar hans.

Question 20

Hvað var húsagatilskipunin?

Answer 20

Gefin út 1746 og fól í sér fyrirmæli um daglega trúariðkun og eftirlit presta með henni.

Question 21

Hvað talar Jón Steinsgrímsson um í ritum sínum um skaftárelda?

Answer 21

Eldarnir eru refsing guðs fyrir óguðlega hegðun og að hegningin sé bæði réttlát og eðlileg.

Question 22

Hvaða tímabil er talið byrja 1750?

Answer 22

Forrómantíkin.

Question 23

Hvert var manntal Íslendinga árið 1703 og svo við lok 18.aldarinnar?

Answer 23

50.000 og 47.000

Question 24

Hvað gerðist í árslok 1787?

Answer 24

Verslun var gefin frjáls öllum þegnum danakonungs og stofnaðir kaupstaðir.

Question 25

Hvað meðal annars var Ísland illa undirbúið fyrir?

Answer 25

Að veita viðtöku nýjum atvinnuháttum og nýrri menningu.

Question 26

Hvers konar rit voru nánast einráð í bókaútgáfunni á læærdómsöld?

Answer 26

Guðsorðarit.

Question 27

Hvaða stóri atburður átti sér stað á Íslandi árið 1774?

Answer 27

Ný prentsmiðja hóf útgáfu í Hrappsey á Breiðafirði.

Question 28

Hverjir byrjuðu prentsmiðjuna í Hrappsey?

Answer 28

Ólafur Ólafsson, Magnús sýslumaður Ketilsson og Bogi bóndi Benediktsson.

Question 29

Hvað hét fyrsta tímaritið sem var prentað á Íslandi og um hvað var það?

Answer 29

Islandske Maaneds Tidender. Fréttarit fyrir dani um ástandið á íslandi.

Question 30

Hvað skrifaði Björn Halldórsson?

Answer 30

Atli (kennir ungum bændum) og Arnbjörg (kennir ungum konum að vera húsmæður o.s.fl).

Question 31

Hvað heitir elsta íslenska fræðslu og menningarfélagið og hvenær var það stofnað?

Answer 31

Hið íslenzka lærdómslistafélag, stofnað í Kaupmannahöfn árið 1779.

Question 32

Hvenær kom boðsbréf/skrá Lærdómslistafélagsins út og hvað var í henni?

Answer 32

1780, Opinber málstefna Íslendinga. Þar eru erlend orð talin slæm.

Question 33

Hvaða fræðslu og menningarfélag var stofnað 1794 og hver var forystumaður þess?

Answer 33

Landsuppfræðingarfélagið, Magnús Stephensen.

Question 34

Hvaða fræðslu og menningarfélag var stofnað 1816 og hverjir stjórnuðu því?

Answer 34

Hið íslenzka bókmenntafélag, Rasmus Christian Rask og sr. Árni Helgason.

Question 35

Hvar er hægt að finna nákvæmustu og bestu landslýsingu þessa tíma?

Answer 35

Ferðabók Eggerts Ólafssonar og Bjarna Pálssonar.

Question 36

Hverju tengdinst upphaf íslenskrar leikritunar mest?

Answer 36

Skólahaldi.

Question 37

Hvað er skraparótspredikun?

Answer 37

Gamanræða með fjarstæðublæ.

Question 38

Hvað hét elsta leikritið og eftir hvern er það?

Answer 38

Sperðill eftir Snorra Björnsson prest á Húsafelli.

Question 39

Hver var frægasta leikskáld Norðurlanda á þessum tíma.

Answer 39

Ludvik Holberg.