8/1-Aristoteles theor fil/struct wetensch Flashcards
Wat is deductie?
Redeneren van het algemene naar het bijzondere (algemene regel (mensen zijn sterfelijk) is premisse; conclusie is specifieke toepassing v alg regel op tweede premisse (Socrates).
Conclusie is dus geen nieuwe kennis; maakt expliciet wat in combinatie van premissen al gevat was.
Wisk: bij uitstek deductief. Gebruikt axioma’s (stellingen die geen bewijs meer behoeven). Wisk bewijst ipv vindt.
p106
Wat is inductie?
Redeneren van het bijzondere naar het algemene. Waarnemingen ve paar strandlopers op alle strandlopers betrekken.
p106
A was bijzonder geinteresseerd in fysica en biologie (primair inductie). Waarom besteedde hij zoveel aandacht aan deductieve logica? Welke rol heeft deductieve logica in de filosofie?
A onderscheidde ‘weten dat’ van ‘weten waarom’. Echte wetensch/echt weten vlgs A is weten waarom iets het geval is.
- terugvoeren ve verschijnsel op meer alg oorzaken
- wetenschap is een deductief systeem: kennis in deductieve vorm uiteen kunnen zetten.
- deductieve syllogistiek laat dus zien hoe kennis/wetensch gestructureerd is (logic of presentation. Niet logic of discovery).
p106
Om te beredeneren hoe we aan eerste beginselen van wetenschap komen, onderscheid A twee vormen van kenbaarheid. Beschrijf.
1) Kenbaarheid voor ons: hier onderzoek beginnen (waarneming). Is ook endoxa en waarneming. Vaak diffuser.
2) Kenbaarheid van nature: eerste principes/elementaire begrippen vd wetenschap. Eenmaal gekend, hebben deze een grotere mate van helderheid en evidentie.
Dus: inductie. Inductie is rol vd filosoof. Bv endoxa via dialectische methode preciseren/schiften/zuiveren om tot fundamentele begrippen die helderder en meer van nature kenbaar zijn.
Physica: analogie om verschil tussen ervaringsgegevens en ‘meer kenbaar voor ons’ te verduidelijken.
Denken en taalgebruik ve klein kind verhoudt zich tot dat ve volwassene op zelfde wijze als denken/taalgebruik vd man id straat tot dat ve filosoof.
p107
Onderbouw de conclusie dat er even zoveel deductieve kennissystemen als wetenschappen zijn waarin elk systeem eigen eerste principes heeft.
De verschillende wetenschappen (= zelfstandige onderdelen vd filosofie) icm notie van wetenschap als deductief systeem.
Eerste principes van wisk bijv zijn niet zelfde als die vd fysica of ethiek, maar er is een beperkt aantal abstr begrippen dat in alle wetenschappen rol speelt:
- ‘zijn’ (A: ‘zijnde qua zijnde’ hoort niet bij 1 specifieke wetenschap maar bij eerste filosofie). Zijnsleer/ontologie.
p108