vrouw en man: samenspel van genen en hormonen Flashcards
meiose
reductiedelingen, uit diploïde cellen worden haploïde cellen gemaakt
chromosomaal geslacht
46XX = vrouw 46 XY = man 45 X = vrouw (turner syndroom) 47 XXY = man (klinefelter syndroom) aanwezigheid y-chromosoom bepaalt geslacht
pseudo autosomale regio = PAR
stukje want x en y chromosoom overeenkomstig hebben
van chromosomaal geslacht naar man/vrouw –> 2 stappen
1: gonadaal geslacht –> testikels/ovaria
2: fenotype: man/vrouw (van binnen en buiten en in hersenen)
SRY gen
ligt normaal op y-chromosoom en bepaalt dat er testis worden gevormt uit de gonade
is een transcriptiefactor
mutaties met SRY gen
46XX mannen, SRY op X chromosoom, mannen hebben testis, maar geen spermatogenese (want die genen liggen op y-chromosoom)
45XY vrouwen hebebn y met mutatie in SRY, onvruchtbaarn, ovarium niet functioneel
werking SRY gen bij mannen
SRY moet aan in week 6/7 en activeert Sox9 gen (wordt in gonaden aangezet)–> activeert sox9 eiwit
dan ontwikkelt testis
sox9 zet groeifactor FGF9 aan, wat weer zorgt voor positieve feedback naar sox9
ontwikkeling ovarium
SOX9 wordt onderdrukt door factoren die ovariumvorming induceren
is SRY dominant
Ja, dus als SRY aanwezig is, wordt Sox9 altijd aangezet
Gang van wolf
man, wordt: bijbal, zaadleider, zaadblaas
Gang van Müller
vrouw, wordt eileider, baarmoeder, bovenste stuk vagina
hoe ontwikkelt gang van wolf
testis maken hormoon anti-mullerse gang–> wordt afgebroken
als 2e hormoon testosteron–> gang van wolf ontwikkeld
hoe ontwikkelt gang van muller
door afwezigheid van anti-mullerse gang hormoon en testosteron
verdwijnt gang van wolf en ontwikkelt gang van muller
welke factor belangrijk voor indaling testis?
insulin-like factor 3
ontwikkeling uitwendig genitaal man
enzym 5alfa-reductase zorgt dat testosteron omgezet wordt in Dihydro-testosteron, dit bindt met hoge affiniteit aan androgeen receptor –> ontwikkeling uitwendig genitaal
testosteron ook belangrijk voor mannelijke hersenontwikkeling
