ürogenital sistem tüberkülozu -numan hoca Flashcards
tüm ürogenital organları tutabilir (böbrekleri üreterler, mesane, seminal veziküller, prostat, vas deferensler, epididimler, testisler)
kronik granülomatoz bir enfeksiyona sebep olur
genç erişkin hastalığıdır (20-50 yaş)
erkek > kadın
etiyoloji:
etken -myobacterium tuberculosis/bovis
asıl odak ac
hematojen yayılım: primer yerleşim bölgesi böbrek, prostat
aşağı yayılım, yukarı yayılım ile tüm ürogenital organlar tutulur
testis epididimden direkt yayılımla enfekte olabilir
çocuklarda nadirdir çünkü primer infeksiyon sonrası renal tüberküloz semptomları 3-10 yıl sonra ortaya çıkmaktadır
risk faktörleri
HIV enfeksiyonu**
malnütrisyon
alkolizm
DM
silikozis
immünosupresif tedavi
uzun süreli steroid kullanımı
Patogenez:
böbrek ve üreter
yavaş ilerler (tam harabiyet için 15-20 yıl gerekebilir)
kaliks ya da pelvis tutuluncaya kadar renal ağrı yoktur
mikroorganizma idrarda atılmaya devam eder
üreterin özellikle üst uçlarını tutar
kazeöz doku yıkımı ile peynirimsi materyal oluşur
üreter fibrozisle kısalır ve düzleşir. bu üreter orifisinin golf çukuru halini almasına sebep olur. reflü gelişir
patogenez:
mesane
vezikal irritabilite gelişir
tüberküller gelişir, bunlar birleşir ve ülsere olur
ülserler kanar
ileri dönemde mesane fibrozise uğrar ve kontrakte olur (fındık, ceviz mesane)
patogenez:
prostat ve seminal veziküller
mikroorganizma hematojen veya mesaneden aşağı yayılımla prostata yerleşebilir
prostata yerleşmiş olan mo aşağı yayılımla vas deferens ve epididime ulaşabilir
epididime ulaşan mo direkt yayılımla testise yayılabilir
epididim ve testiste apseye neden olur
bu apse skrotum cildinden drene olarak kalıcı sinüse neden olabilir
klinik bulgular
yeterli antibiyotik tedavisine cevap vermeyen kronik sistit (%60-95)
-dizüri, pollaküri, nokturi
steril piyüri (abakteriyel piyüri)
hematüri (makroskopik, mikroskobik)
büyük, sert, ağrısız epididim
kronik drene olan skrotal sinüs***
kalın fuziform nodülleri bulunan duktus deferens (tesbih dizisi)
prostatta endurasyon ve nodülasyon
seminal vezikül kalınlaşması
hemospermi
piyospermi
halsizlik, kilo kaybı, iştahsızlık erken evrelerde görülmez
Semptomlar:
böğür ağrısı:
-kün ağrı %20 vakada vardır
-kolik ağrı üretenden nekrotik materyal geçişi ya da %10 oranında görülen taşa bağlı gelişir
vezikal semptomlar:
-böbrek tbc olan hastaların %80’inde vardır
+gittikçe artan sıklıkta:
-pollaküri
-dizüri
-aciliyetle idrara sıkışma hissi
-aciliyetle idrar kaçırma
prostat:
+perinede
-ağrı
-doluluk hissi
+rektumda:
-ağrı
-doluluk hissi
idrar bulguları
steril piyüri (abakteriyel piyüri)
hematüri
sabah ilk idrarda basil en yoğun bulunur
idrar pH belirgin asidik
Ziehl-Neelsen boyama %60
Lowenstein besi yerine ekim yapılabilir (%50-90)
DÜSG
böbrek parankimde kalsifikasyon
%10 vakada üriner sistemde taş
İVP (her vakada mutlaka yapılması gerekir)
kalikslerde güve yeniği görünümü
bir veya daha fazla kaliks boynunda daralma, tıkanma
kaliksiyel dilatasyon
kalikslerle bağlantılı apse kaliteleri
tek ya da çok sayıda üreteral darlık ve genişlemeler
böbreğin bir kısmında ya da tamamında fonksiyon yokluğu (kaliks otoamputasyonu, otonefrektomi)
diğer radyolojik bulgular
tek ya da çok sayıda apse kaviteleri
kontrakte, düzensiz, küçük mesane
tanı için
patojen bakteriler için pozitif idrar, sperm ya da yara yeri kültürü (Löwenstein-Jensen) ***altın standart!!! ama 3 ayda sonuçlanıyor
histopatolojik yöntemler
Tbc PCR (%93-98) ideal tanı testi 24-48 saatte sonuç
tuberculin skin test/Mantoux test
Radyolojik görüntüleme: PA AC, DÜSG, IVP, SİSTOGRAM, BT
olası tanı (en az 3 pozitif bulgu)
üreter darlıkları
renal kalsifikasyonlar
renal infundibular darlıklar veya kapalı kaliksler
endoskopide golf çukuru üreter orifisleri
küçük kapasiteli mesane
nodüler ya da kalınlaşmış epididim
psoas soğuk apsesi
esas tedavi medikaldir:
-antitüberküloz tedavi en az 6 ay uygulanır
-2 ay 4’lü, 4 ay 2’li
cerrahi tedavi yardımcı olarak uygulanır
1) İzoniazid **
2) Rifampisin ***
3) Ethambutol
4) Pyrazinamide
kc fonksiyon testleri 2 ayda bir kontrol edilmeli
nöropati için pyridoxine desteği unutulmamalı
