mesane ve toplayıcı sistem tümörleri pato genel özet Flashcards
mesane tümörleri
tüm kanserlerin %7’si
yaklaşık %95’i epitelyal, %5’i mezenkimal tümörler
epitelyal tümörlerin çoğu ürotelial (transizyonel hücre) tiptedir ve ürotelial karsinom ya da transizyonel hücreli karsinom (TCC) olarak adlandırılırlar
skuamoz ve adenokarsinomlar nadir
mesane kanserlerinin epidemiyolojisi bronkojenik karsinomlara benzer:
E:K oranı 3:1
endüstriyel toplumlarda, gelişmekte olan ülkelerde, kentlerde yaşayanlarda kırsala göre daha sık. Hastaların %80’i 50-80 yaşlar arasında
istisnalar hariç ailesel değildir
-sigara içimi riski 3-6 kat arttırır
-arilaminlere endüstriyel maruziyet
-Shistosoa Haematobium: endemik olduğu alanlarda risk oluşturur (Mısır, Sudan). Mesane duvarında yerleşen ovum kronik inf cevaba ve ilerleyici skuamoz metaplaziye, displaziye bazen kanser gelişimine neden olur
-uzun süre analjezik (fenasetin) kullanımı
-uzun süreli siklofosfamid kullanımı
-radyasyon
mesane tümörleri klinik
ağrısız hematüri**
disüri
üreter örfisini tutarsa pyelonefrit ve hidronefroz gelişebilir
%60 tanı anında tek, %70 mesaneye lokalize
tümör recurrens eğilimindedir (high grade %80)
-recurrens sıklıkla daha yüksek gradeli ve farklı alanlardadır
üretelial tümörler
nüks etmeyen küçük benign lezyonlar -> düşük malign potansiyele sahip tümörler -> invaze olan ve metastaz yapan lezyonlar
tümörler invaziv ya da non invaziv olabilir
büyüme paterni eksofitik veya endofitik olabilir
non invaziv ürotelial neoplazmlar
ürotelial papillom
ürotelial karsinoma in situ
düşük malign potansiyele sahip papiller üretelial neoplazm
non invaziv papille ürotelial karsinom (low grade)
noninvaziv papiller ürotelial karsinom (high grade)
ürotelial papillom
mesane tümörlerinin %1’den azı
genellikle tek, küçük (0,5-2cm), mukozanın yüzeyel kısmına ince bir sap ile tutunan yapılardır
recurrens nadir
karsinoma ilerleme oranı çok düşüktür
ekzofitik, normal kalınlıkta transizyonel epitel ile döşeli papiller yapılar vardır
ürotelial karsinoma in situ
mesane mukozasına sınırlı, epiteli tam kat tutan, high grade lezyonlar
sıklıkla multifokal ve mesane mukozasını tamamen kaplayarak üreter ve üretraya yayılabilir
%50-75 invaziv karsinoma ilerler
düşük malign potansiyele sahip papiller üretelial neoplazm
papilloma benzer ancak epitel daha kalındır ve diffüz nükleer büyüme vardır
mitoz nadir
sistoskopide papillomdan daha büyük
invazyon görülmez
nadiren high grade’e ilerler
noninvaziv papiller ürotelial karsinom (low grade)
tümör hücrelerinin transizyonel natürü halen seçilebilir
hücrelerin sıralanması artmıştır
hücrelerde büyüklük, şekil ve boyanma farklılıkları vardır
mitoz sayısı artmıştır
genellikle epitelin alt yarısına sınırlıdır
%10 lamina propria ya da derin kas invazyonu var
%45-50 recurrens
düşük oranda (%10’dan az) ilerleme şansı vardır
non invaziv papille ürotelial karsinom (high grade)
saplı ya da karnabahar görünümünde tümörler var
nekroz ve ülserasyonlar vardır
solid, nodüler, papiller ya da flat lezyonlardır
nükleer pleomorfizm ve anaplazi daha belirgin
bazı tümör hücreleri belirgin anaplazi gösterir
çok sayıda mitotik figür var ve mitozlar her seviyede
komşu mukozada karsinoma in situ alanları olabilir
invaziv ürotelial karsinom
low grade ürotelial karsinomların %10’u, high grade karsinomların %80’i invaziv karsinoma ilerler
komşu alanlarda CIS ile birlikte olabilir
**tanı anında yayılımın belirlenmesi en önemli prognostik farktördür
**prognoz grade ve evreye bağlı
lamina propriaya invazyon kötü prognozu göstermesine rağmen yaşam süresini kısaltan asıl olay tümörün muscularis propriaya (detrusor kas) invazyonu:
-muscularis propria invazyonu olan hastalarda 5 yıllık Mortalite oranı %30
komşu prostat, seminal vezikül, üreter ve retroperitona invazyon olabilir
vajen ve rektuma fistül oluşabilir
derin invaze tümörlerin %40’ında bölgesel lenf nodlarına metastaz olabilir
hematojen yayılım:
-kc, ac ve kemik iliği
diğer mesane tümörleri
SCC (schistosoma)
verrüköz karsinom (SCC varyantı, yüzeye uzanan papiller yapılar)
adenokarsinom
small cell karsinom
sarkomatoid karsinom (iğsi nukleus, prognoz kötü)
embriyonel rabdomyosarkom
adenokarsinom
mesane karsinomlarının yaklaşık %2’si
çoğunlukla altta yatan bir kronik inflamasyon tarafından başlatılan değişiklikler sonucu gelişir
tümör genellikle trigonda lokalizedir
divertikül ya da urakal kalıntılardan da gelişebilir
değişen oranlarda glanduler diferansiasyon var
genellikle tanı anında derin kas tabakası invazyonu vardır
prognoz genellikle kötü (5 yıllık yaşam oranı %18)
Formları:
-clear cell (mezonefrik)
-taşlı yüzük hücreli karsinom
embriyonel rabdomyosarkom
özellikle bothrioid tip görülür
çocuklarda mesanenin en yaygın malign tümörü
trigon en yaygın yerleşim yeri
gros olarak; mukoid görünümlü, polipoid kitle.
çevre dokulara invazyon yapar fakat uzak metastaz nadir
mikroskobik olarak miksomatöz stroma içerisinde küçük atipik hücrelerden oluşur
epitel (sağlam) altında hücrelerin gruplar oluşturduğu Cambium Tabakası vardır
daha altta iğsi hücreler vardır
bazen geniş eozinofilik özellik gösteren rabdomyoblastlar tümör hücrelerinin arasında seyredebilir
renal pelvis ve üreter tümörleri
ürotelial karsinom ve diğerleri
ürotelial karsinom
renal pelviste görülen en sık malignite
genellikle erişkinlerde
50 yaş üzerinde sık
analjezik kullanımı öyküsü ve/veya beraberinde papiller nekroz
sigara, çevresel arilamin maruziyeti, radyografik incelemeler için thorotrast kullanımı, siklofosfamid tedavisi komplikasyonu olarak görülebilir
konjenital anomaliler tümör gelişim riskini arttırır
üriner sistemin diğer alanlarına %50 oranında metakron veya senkron tümör görülebilir
nadiren aynı böbrekte bağımsız olarak RCC bulunabilir
mikroskobik görünümü mesanedeki tümör ile benzer
büyük çoğunluğu low grade
çevre alanlarda epitelde hiperplaziden karsinoma in situya kadar değişen anormallikle görülür
**renal pelvis duvarı ve renal kalikslere infiltrasyon sık, küçük ve benign görünüşüne rağmen prognoz iyi değil
-5 yıllık sağ kalım low grade noninvaziv tümörlerde %50-100, high grade invaziv tümörlerde %10
**tümör grade ve evre en önemli prognostik belirleyicidir
diğer renal pelvis ve üreter tümörleri
nadiren adenokarsinom, SCC, verrüköz karsinom ve sarkomatoid karsinom gelişebilir
üretra tümörleri
üretra karinkül
üretra karsinomları
üretra karinkül
kadınlarda external üretral meatusta küçük, kırmızı, ağrısız kitle oluşturan inflamatuar lezyonlar
genellikle ileri yaşlarda görülür
mikroskobik olarak damardan zengin fibroblastik doku ve inflamatuar hücreleri görülür
benign
üretra karsinomları
idrarrçok nadir tümörlerdir
proksimal üretra:
ürotelial diferansiasyon
distal üretra:
skuamoz hücreli karsinom
-eksternal meatus ya da takınındaki yapılardan başlar
mesane tümörlerinden çok daha agresiftir
adenokarsinom nadir, genellikle kadınlarda görülür
ürotelial tümörlerde sitoloji
idrarın sitoloji incelenmesi ürotelial karsinomların tespitinde ve tedavinin takibinde en önemli tekniktir
kendiliğinden dökülen kanser hücrelerinin Papanicolau tekniği ile gösterilmesi ve ışık mikroskobunda değerlendirilmesi temeline dayanır
teknik oldukça spesifiktir
özellikle high grade tümörlerin belirlenmesinde ve karsinoma in situ lezyonlarında oldukça sensitiftir
papillomlarda veya yüzeyi inflamatuar eksuda ile kaplı, ülsere, infiltratif tümörlerde daha az sensitiftir
