guatr-fahri hoca Flashcards
guatr tanım
tiroid bezinin hastanın yaşı ve cinsiyeti için normal olarak tanımlanan boyuttan büyük olması demektir
genel olarak kadınlarda 10mL, erkeklerde 15mL’den büyük ise guatr olarak tanımlanır
bezin büyümesi ile birlikte tiroid fonksiyonları normal, artmış veya azalmış olabilir
tiroid fonksiyonları normal olan guatr ise ötiroid guatrdır
tiroid bezinin erişkindeki normal ağırlığı 15-20 gr olarak kabul edilmektedir
tiroid nodülü
tiroid bezi içerisinde fokal olarak tiroid hücrelerinin anormal çoğalması sonucu oluşan normal tiroid bezinden sınırları ayırt edilebilen oluşumlara-lezyonlara nodül denir
nodül tek veya birden fazla olabilir
nodüllerle birlikte hemen daima tiroid bezinde büyüme vardır
ötiroid guatr terminoloji
ötiroid diffüz guatr
ötiroid nodüler guar
ötiroid multinodüler guatr
toksik guatr terminoloji
toksik diffüz guatr = Basedow Graves Hastalığı
Toksik nodüler guatr
toksik multinodüler guatr
guatr iki grupta incelenir
1) Endemik Guatr
-İyot yetersizliğine bağlı (%80)
-iyot yetersizliğine bağlı olmayan %20
2) Sporadik (nonendemik guatr)
endemik guatr tanım
belirli bir bölge halkının %5(%10)’ten fazlasında görülen ve belirli bir faktörün eksikliğine -genellikle iyot- veya bir guatrojen faktörün etkisine bağlı olarak gelişen tiroid fonksiyonlarının genel olarak normal sınırlarda bulunduğu tiroid büyümesidir
eğer tiroid fonksiyonları yetersiz ise buna endemik hipotiroidizm denir
endemik guatrda yol oynayan faktörler
1) iyot yetersizliği
2) doğal guatrojenler
-sebzelerdeki guatrojenler
-sütteki guatrojenler
-sudaki ve çevresel guatrojenler
3) mikroorganizmalar
4) mineraller
-selenyum
-kalsiyum
-flor, brom, lityum, rubidyum, kobalt
5) vit A yetmezliği
6) cins
-psişik yapı
-gebelik
-laktasyon
7) heredite
8) proteinden fakir beslenme
9) sigara
antitiroid madde içeren sebzeler
beyaz lahana
beyaz turp
şalgam
karnabahar
soğan
kara lahana
kırmızı turp
kolza
kassava
sarımsak
iyot yetersizliği sebepleri
diyetteki iyot yetersizliği
-iyodun barsaklardan yetersiz emilimi
+protein-kalori malnütrisyonu
+malabsorbsiyon
+iyodun nonabsorban bileşiklere bağlanması
-organik iyod kaybının artması
+fekal, üriner yoldan
+aşırı terleme
+prodüktif bronşit (balgam çıkarma)
iyodun renal klirensinde artma
laktasyon
vücudun tiroid hormonlarına ihtiyacının artması
antitiroid ilaçlarda uzun süreli tedavi veya posthipertiroidik durum
endemik guatrda direkt bulgular
1) su ve besinlerle alınan iyodun yetersizliği
-endemi bölgelerinde suda yetişen besinlerde toprakta iyod içeriği düşük
-endemi bölgelerinde yaşayanların günlük iyod uptakei normalin altında
2) iyod alımı yetersizliğine ait biyolojik veriler
-plazma inorganik iyodu düşük
-exchangeable organik iyod birikimleri ve organik iyodun tiroid dışı dağılımı düşük
iyot eksikliği hastalıklar spektrumu;
fetüs
düşük, ölü doğum
konjenital anomaliler
artmış perinatal Mortalite/morbidite
artmış bebek ölüm hızı
nörolojik/miksödemli kretenizm
psikomotor defektler
iyot eksikliği hastalıkları spektrumu;
yenidoğan
neonatal guatr
neonatal hipotiroidizm
endemik mental retardasyon
nükleer radyasyona maruziyet riskinde artış
iyot eksikliği hastalıkları spektrumu;
adölesan ve çocuk
guatr (subklinik hipotiroidizm)
mental ve fiziksel gelişme geriliği
nükleer radyasyona maruziyet riskinde artış
iyot eksikliği hastalıkları spektrumu;
erişkin
guatr
hipotiroidizm
mental fonksiyon bozukluğu
erişkinlikte spontan hipertiroidi riski
iyoda bağlı hipertiroidi riski
nükleer radyasyona maruziyet riskinde artış
sporadik guatr etiyopatogenezi;
tiroid hormon sentezine ait defektler (intra glandüler defektler)
-organifikasyon defektleri
-tiroglobulin sentez defektleri
-iyodlu tirozinlerin eşleşme defekti
-tirozinlerin deiyodinasyon defektleri
-tiroidden anormal iyodür kaçağı
sporadik guatr etiyopatogenezi;
tiroid hormonlarının periferik dönüşüm ve etki defektleri
1) T4’ün T3’e dönüşüm defekti
2) tiroid hormonlarına direnç
-genel direnç
-hipofizer direnç
-periferik direnç
sporadik guatr etiyopatogenezi;
tiroid metabolizması ile ilgili maddelerin taşınma ve sentez defektleri
TSH sentez defektleri
TSH’ya cevapsızlık (TSH reseptör defekti)
iyodür taşınma defekti
dolaşımda taşıyıcı protein defekti
pendrin gen defektleri (pendred sendromu)
sporadik guatr etiyopatogenezi;
diğer
-çevrede ve suda bulunan guatrojen ve antitiroid etkili maddelere bağlı gelişen sporadik guatrlar
-tiroiditler
-guatrojen etkili maddeler
ötiroid guatrda suçlanan antikorlar
Anti-TPO (Anti-M)
Tiroglobulin antikoru (Tg Ab)
TSH reseptör antikoru (TR-Ab)
tiroid büyümesini uyaran antikor (TGSAb-TGI)
TSH bağlanmasını inhibe edici globulinler (TSB Ab)
Tiroid stimüle edici antikorlar (TSAb)
