hematüri genel özet Flashcards
idrarda mikrolitre başına 5’ten fazla eritrosit bulunması
-10mL taze idrar 2000 rpm’de santrifüj edildiğinde mikroskopta her sahada >5 eritrosit varlığı
kalitatif değerlendirmede idrar dipstikler kullanılır
peroksidaz benzeri reaksiyon ile çok duyarlı bir şekilde idrarda kan (hemoglobin, myoglobin) varlığını tespit eder
dipstik ile pozitif tespit edildiğinde mutlaka mikroskobi ile doğrulanmalı
Yanlış (-):
idrarda formalin
yüksek konsantrasyonda vit c
yanlış (+):
alkali idrar
ateşli hastalık
egzersiz sonrası
mikroskobik hematüri
idrar rengi normal sarı renginde iken kimyasal testler ya da mikroskobik incelemeyle eritrositlerin belirlenmesi
makroskobik hematüri
idrar renginin kırmızı veya kahverengine değişmesi
idrar rengi kırmızı iken eritrosit bulunmayan klinik durumlar olabilir
Hem pozitif -> hemoglobinüri, myoglobinüri
-özellikle rabdomyoliz durumunda ortaya çıkar -> viral myozit, crush zedelenme, elektrolit bozuklukları, toksin, DIC
ilaçlar: ibuprofen, metranidazol, klorokin, nitrofurantoin, rifampicin, salisilatlar, sülfosalazin, demir
gıdalar ve metabolitler: böğürtlen, pancar, ürat, tirozin, methemoglobin, melanin, homojentisik asit
patogenez
glomerülde endotelyal ve epitelyal bariyeri bozarak eritrositlerin tübüler sıvıya geçişine izin verirler
glomerüler kanama -> glomerüler hastalık ile oluşur ve idrar kola-çay rengidir
glomerülün alt kısımlarındaki kanama ile idrar rengi taze kırmızıdır
glomqerüler kanama;
izole renal hastalık
IgA nefropatisi + alport sendromu + ince GBM hastalığı + postenfeksiyöz GN + membranöz GN + FSGS + Anti GBM hastalığı
glomerüler kanama;
sistemik hastalık
HSP nefriti + SLE nefriti + PAN + Wegener + HÜS
non glomerüler kanama;
üst üriner
TİN + pyelonefrit + nefrokalsinozis + arteryel/venöz tromboz + malformasyonlar + kristalüri + kistik böbrek hastalığı + travma + tümör
non glomerüler kanama
alt üriner
sistit + üretrit + ürolityazis + koagülopati + ağır egzersiz
semptomatik hematüri
hematüriye eşlik eden semptomların olmasıdır: üriner sistem enf, taş, üretroraji, HSP
asemptomatik hematüri
semptom olmaksızın idrar tetkikinde kan saptanması: hiperkalsiüri, obstrüksiyon, kistik hastalık, tromboz, travma, tümör, koagülopati, glomerülonefritler, HSP
persistan hematüri
bir hastada her idrar örneğinde eritrosit belirlenmesi
rekürren/intermittan hematüri
hematürinin bazı idrar örneklerinde belirlenmesi, bazılarında gösterilmemesidir
anamnez
hematürinin yeri
aciliyeti
eşlik eden semptomatoloji
iyi aile hikayesi alınmalı: herediter nefritler (Alport, ince GBM), polikistik böbrek hst, taş hst
fizik muayene
hipertansiyon, ödem, kalp yetmezliği
**NEFRİT
abdominal kitle, malformasyonlar, kutanöz bulgular, genital anomali
laboratuvar
tam idrar tetkiki
gerekli vakalarda ileri testler ve görüntüleme
üriner semptomlar
dizüri
kolik ağrı
sık idrar
böğür ağrısı
sistemik semptomlar
ateş
karın ağrısı
ödem
baş ağrısı / hipertansiyon
bulantı
döküntü/purpura
artralji/artrit
nefes darlığı
semptomatoloji
ödem, HT, oliguri durumunda nefritik sendrom düşünülmesi (glomerüler kanama)
artrit, döküntü eşlik ediyorsa HSP ya da SLE akla gelmeli (glomerüler kanama)
sık idrar ihtiyacı, dizüri, ateş +/- kolik ağrı taş hastalığı düşündürür
abdominal kitle varlığı; hidronefroz, polikistik böbrek, PUV, tümör açısından uyarıcı olmalıdır
idiopatik hiperkalsiüri mikroskobik ve non-glomerüler kanamanın en sık nedeni
genellikle gros ve taze kanama şeklindedir
IgA nefriti dünyada en yaygın glomerüler hastalıktır:
-klinik spektrum geniş
-erkekte fazla
-genellikle çocuklarda ciddi böbrek hasarı oluşturmaz
-%20-30 ilerleyici böbrek hastalığı, başlangıçtan 15-20 yıl sonra görülür
