hormonal kontraseptifler Flashcards
kombine oral kontraseptifler
- kuşak: 50 mcg ve üzerinde Etinil Östradiol + norestisteron, noretinodrel ve linesterol
- kuşak: levonorgestre, norgestimate
+ 20, 30, 35 mcg Etinil Östradiol - kuşak: desogestrel veya gestodene + 20, 30, 35 mcg etinil estradiol
- kuşak: drospirenon + 30 mcg Etinil östradiol
kombine oral kontraseptiflerin etki mekanizması
ovülasyonu baskılar
servikal mukusu kalınlaştırarak sperm geçişini engeller
endometriumu incelterek implantasyona elverişsiz hale getirir
tübal motiliteyi değiştirerek sperm geçişini azaltır
kombine oral kontraseptifler yan etki
östrojene bağlı:
bulantı, kusma, baş ağrısı
memelerde hassasiyet
adetler arası lekelenmeler
akne
amenore
venöz tromboemboli
kombine oral kontraseptifler kontrendikasyonları
tromboflebit, tromboembolik hastalık
svh, koroner oklüzyon, bunlara ait öykü
belirgin kc fonk bozukluğu
tanı almış veya şüpheli meme ca öyküsü
tanı konmamış vajinal kanama
35 yaş üzeri sigara içimi
ciddi hiperkolesterolemi ya da hipertrigliseridemi
kontrol altına alınamamış HT
sistemik hastalıklarda KOK
venöz TBE
risk estrogen ile ilişkili
40 yaş üzeri ve BMI 30 üzeri ise risk artar
sigara arterial TBE riskini arttırır
preeklampsi öyküsü pozitif ise risk artar
protein-c rezistansı, faktör 5 Leiden mutasyonunda kontrendike
sistemik hastalıklarda kok
sigara
> 35 yaş sigara içimi kesin kontrendike
35 yaş altı günde 15’ten fazla sigara içimi rölatif kontrendike
20 mcg etinil estradiol içeren formlar yaştan bağımsız olarak sigara içenlerde iyi tercih
sistemik hastalıklarda kok
DM
<35 yaş, sigara içmeyen ve vasküler komplikasyonları olmayan kullanabilir
vasküler hastalık ve majör kardiyovasküler risk faktörü varsa KOK kontrendike
sistemik hastalıklarda kok
HT
<35 yaş, sigara no, ilaçla kontrol altında HT’u olan ve uç organ hasarı olmayan hastalarda düşük doz ok
sistemik hastalıklarda kok
migren
aurasız migrene düşük doz verilebilir
mentrual migrende kok kısıtlanmadan kullanılabilir
>35 yaş, auralı migrenli, sigara içen ve ek hastalığı olanda kontrendike
sistemik hastalıklarda kok
hiperlipidemi
TG >250 mg/dL
LDL > 160 mg/dL
HDL < 35 mg/L
ek risk faktörü (sigara, DM, HT, obezite) varsa tercih etme
TG >750 mg/dL ise kesinlikle kontrendike
sistemik hastalıklarda kok
epilepsi
nöbet sıklığını arttırmaz
antiepileptikler etkinliği azaltır
ilk tercih olmamalı
sistemik hastalıklarda kok
safra hastalıkları
safra kesesinde taş oluşturabilir
kolesistit öyküsü olan kişiler dikkatli kullanmalı
sistemik hastalıklarda kok
SLE
SLE atak sıklığı artar
sadece progesteron içeren yöntem tercih edilmeli
inaktif hst, renal tutulum yok ve antifosfolipid antikor düşük ise düşük doz kok kullanılabilir
sistemik hastalıklarda kok
kc hastalık
kc fonk normalse kullanılabilir
2-3 ayda KCFT yapılmalı
KOK kontrasepsiyon dışı yararları
ateroskleroza karşı korur
ektopik gebelik riski azalır
menstrüasyon düzenli hale gelir
salpenjit riskli azalır
RA riski azalır
benign meme hastalığı insidansı azalır
servikal ssc insidansı artmaz
invaziv adeno ca insidansı ve CIN artar
meme ca riski minimal artar
kolorektal ca riskini %20 azaltır
sadece progesteron içeren haplar etki mekanizması
endometriyum inovulasyonu yapar ve implantasyon engellenir
servikal mukus kalınlaşır ve sperm geçirgenliği azalır
miktarı hipotalamo hipofizer aksı baskılayacak düzeyde değil (kok %25 baskılar)
sadece progesteron içeren haplar yan etki
düzensiz kanama
fonksiyonel over kisti insidansında artış
akne
**ektopik gebelik
sadece progesteron içeren haplar kimlerde tercih
östrojenin kontrendike olduğu durumlar: vasküler tutulumlu DMi ciddi SLE, kvs hst
laktasyon döneminde kullanılabilir
perimenopozal dönemde kullanılabilir
enjekte edilen kontraseptifler
uzun etkili progesteron türevi ilaçlar kullanılır
etkinliklerini arttırmak için östradiol de verilebilir
depo ve noristerat
etki mekanizması
hipotalamo hipofizer aksı inhibe edip ovülasyonu baskılar
servikal mukusu kalınlaştırır
endometrial değişikliklere yol açar
tübal motiliteyi değiştirir
depo ve noristerat
avantaj
etkin korunma, günlük kullanım gerekmez
östrojen yan etkileri yok
emzirme ve sigara içiminde kullanılabilir
orak hücreli anemide kullanılabilir
TBE öyküsü varsa kullanılabilir
migrende kullanılabilir
18-45 yaş arası güvenle kullanabilir
endometrium ve over ca’dan korur
depo ve noristerat
yan etki
düzensiz menstürel kanama
amenore
osteoporoz
kilo değişikliği
lipid metabolizmasına olumsuz etki
Depo-provera -> HPV (+) kişilerde serviks ca riski arttırabilir + başlangıçta düzensiz kanamalar olur, ilk yıldan sonra azalır + başlangıçta amenore düşük seviyede fakat ileriki yıllarda artar
lunelle etki mekanizması
depo-provera ve KOK’a benzer
%83 regüler mens sağlar
sikluslar 2-4 ayda geri döner
pearl indeksi 0.01
yan etki koka benzer
mesigyna
etki mekanizması koka benzer
düzensiz kanama daha az
fertilite geri dönüşü 1 ay
