üriner sistem enfeksiyonları -orhan hoca Flashcards
üriner sistem enfeksiyonları
piyüri ve bakteriüri ile birlikte üriner sistemle ilgili klinik semptomların bulunmasıdır
USİ toplumda en sık görülen enfeksiyonlar arasındadır
kadınların %10-35’i yaşamları boyunca en az 1 kez üriner enf geçirmektedir
ülkemizde her yıl 5 milyon kadında sistit saptanmaktadır
postmenopozal dönemde enfeksiyonun sıklığı daha da yüksek
etioloji
en sık etken (%50-90) e. coli***
staphylococcus saprophyticus!!
nazokomiyal üriner sistem enfeksiyonlarında
e. coli, pseudomonas aeruginosa, klebsiella, enterobakter, enterokok türleri ve kandidalar etken olabilmektedir
patogenez
bakteriler üriner sisteme genellikle asendan yolla ulaşır
hematojen (s. aureus, candida spp., salmonella spp. ve m. tuberculosis) ve lenfatik yolla da ulaşabilirler
kadınlarda sık
-üretra boyu
-perinede bulunan flora
-prostat salgısı yokluğu
özellikle çocuklarda vezikoüreteral reflü varlığında bakteriler idrar akım yönünün tersine hareket ederek böbreklere ulaşır
üriner enfeksiyonlar 5 ayrı klinik tabloyla tanımlanmıştır
1) kadınlarda akut komplike olmayan sistit
2) kadınlarda akut komplike olmayan pyelonefrit
3) kadınlarda komplike üriner enfeksiyon ve erkeklerde üriner enfeksiyon
4) asemptomatik bakteriürii
5) tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu
Sistit
en sık gözlenen klinik tablodur
dizüri
pollaküri
urgency (acil idrar)
FM normal, ateş yükselmez,
CVAH, lökositoz, CRP yüksekliği görülmez
çoğu kez idrar kültürü yeterli değildir
şikayetler 7 günden uzunsa veya pyelonefrit öyküsü varsa pyelonefrit gibi kabul edilmeli
pyelonefrit
böbrek parankiminin bakteriyel infeksiyonudur
üşüme, titremeyle yükselen ve 39-40 dereceyi bulan ateş
karın ve böğür ağrısı
CVAH varrrrr
basit sistit bulguları
lökositoz, sedimantasyon ve CRP yüksekliği
ürosepsis!!!
komplike ÜSİ
prostat hipertrofisi
ürolitiyaz
prostat-mesane-böbrek ca
VUR
azotemi
böbrek nakli
endoskopi
önceden antibiyotik kullanımı
immün yetmezlik gibi durumlarda oluşur
erkeklerde alt veya üst üriner sistem enfeksiyonu komplike kabul edilmelidir
kadınlarda puberte öncesi ve postmenopozal dönemdeki üriner enfeksiyonlar komplike enfeksiyon açısından incelenmeli
asemptomatik bakteriüri
alt ve üst üriner sistem semptomları yok
piyüri ve bakteriüri var
24 saat sonra tekrar değerlendirilmeli, çünkü bu tabloyu pyelonefrit izleyebilir
eğer semptomsuz olarak piyüri ve bakteriüri devam ediyorsa cinsel olarak aktif kadınlar dışında araştırılmalı
yaşlılar, bebekler, ağır sistemik hastalığı veya şuur bulanıklığı olan hastalar tedavi edilmeli
gebelerde ÜSİ
asemptomatikten -semptomatik enfeksiyon 3-4 kat daha fazla
tedavisiz bakteriüride sistit riski %40, piyelonefrit %25-30
-septik sok -solunum yetmezliği
-ölüm
-prematür doğum
-düşük doğum ağırlığı
kültür başlangıçta- tedavi kesildikten 1-2 hafta sonra alınmalı ve gebelik süresince ayda 1 tekrarlanmalı
büyüyen uterusun üreterlere basısı
progesteron -> mesane tonusu azalır
-renal pelvis ve üreterlerdeki dilatasyon
-vezikoüreteral reflü
östrojen -> bakteriyel kolonizasyon kolaylaşır
idrar pH artışı
relaps (nüks) antibiyotik tedavisinin kesilmesinden sonraki 1-2 hafta içinde ve aynı etkenle
reinfeksiyon tedavi bitiminden sonra 6 ay içinde ve farklı etkenle
6 ay içinde 2 veya daha fazla üriner enfeksiyon geçirenler profilaksiye alınmalı
tanı
1) klinik belirti ve bulgular
2) inflamatuar yanıt
3) idrar kültürü
ancak tanı her zaman kolay değil
1) piyüri yanıtı olmadan bakteri görülebilir:
lab hataları, kontaminasyon ya da idrar yollarında kolonizasyon ancak nötropenik hastalarda piyüri olmadan üriner sistem enfeksiyonu gelişebilir
2) bazı hastalarda piyüri olduğu halde bakteriüri saptanmaz;
üretrit, üriner tüberküloz, ilaca bağlı nefrit, kültür öncesi antibiyotik kullanılması veya lab hataları
üriner kateterler
kalıcı üriner kateteri olan hastalarda profilaktik antibiyotik tedavisinin hiçbir faydası yoktur
kateteri olan hastalarda her kateder günü için bakteriüri %5 oranında artar ve 7-10 gün sonra bakteriüri kaçınılmazdır
bu nedenle öncelikle üriner kateterin bakımına önem verilmeli ve gereksiz kateder uygulanmamalı
