Ginekologia 2 Flashcards
Opisz próbę progesteronową :wskazania, metoda, interpretacja
- *WSKAZANIE**: diagnostyka braku miesiączki
- *METODA:** podawanie progesteronu 7-10dni.
INTERPRETACJA:
Próba dodatnia: krwawienie z odstawienia –> brak miesiączki wymaga z niewydolności lutealnej (niedobór progesteronu)
Próba ujemna: brak krwawienia->przyczyną jest niedobór estrogenów lub wada narządu rodnego. Wskazanie do próby z estrogenami
Opisz próbę estrogenowo-progesteronową : wskazania, metoda, interpretacja
WSKAZANIA: ujemny wynik próby progesteronowej
METODA: podawanie preparatu dwufazowego: 20 dni estrogen, 10 dni gestagen
INTERPRETACJA:
Próba dodatnia: krwawienie z odstawienia-> przyczyną amenorrhoea jest niedobór estrogenów
Próba ujemna: brak krwawienia z odstawienia–>przyczyną jest wada anatomiczna
Opisz próbę GnRH: wskazania, metoda, interpretacja
WSKAZANIA: brak miesiączki, zaburzenia dojrzewania płciowego
TECHNIKA: Podawanie dożylne gonadoliberyn, ocena FSH i LH w minutach: 0,30,60
INTERPRETACJA:
Wynik prawidłowy:LH szczyt (8-10x) po 30minutach
FSH szczyt po 60minutach, wzrost 3-4x
Brak lub niedostateczny wzrost FSH i LH: niewydolność podwzgórzowo-przysadkowa
Nadmierny wzrost/nieprawidłowy stosunek hormonów: PCOS
Opisz próbę z klomifenem: wskazania, metoda, interpretacja
WSKAZANIA: Diagnostyka braku miesiączki, ocena wydolności układu podwzgórzowo-przysadkowego
Metoda: Podawanie klomifenu w 5-9 dniu cyklu
Ocena stężenia FSH przed i po zakończeniu podawania leku
INTERPRETACJA:
Próba dodatnia: wzrost gonadotropin
Próba ujemna: brak/niedostateczny wzrost–>niewydolność podwzgórzowo-przysadkowa
Opisz próbę z metoklopramidem : wskazania, metoda, interpretacja
WSKAZANIA: ocena charakteru hiperprolaktynemii (czy jest czynnościowa)
METODA: podawanie metoklopramidu doustnie, ocena stężenia PRL w minutach: 0,60,120
INTERPRETACJA:
hiperprolaktynemia czynnościowa: >6x wzrost PRL
Norma: wzrost 2-6x
Prolactinoma: brak/niedostateczny wzrost PRL
W jakim wieku prawidłowo i przeciętnie występują: menarche i menopauza
MENARCHE: 9-16rż, średnio 13
MENOPAUZA: 45-55, średnio 51
Najczęstsza przyczyna pierwotnego i wtórnego braku miesiączki
PIERWOTNY: pierwotna niewydolnośćjajników
WTÓRNY: Podwzgórzowo-przysadkowa amenorrhoea
Ile trwają cykle w polimenorrhoea, a ile w oligomenorrhoea
POLI: mniej niż 22 dni
OLIGO: ponad 35dni
Ile ml krwi traci się w hypo-, a ile w hypermenorrhoea
HYPO: <30ml
HYPER:>100ml
Wyjaśnij pojęcie algomenorrhoea
Bolesna miesiączka z objawami wegetatywnymi
Zaburzenia rozwoju płci: wymień i krótko opisz zaburzenia rozwoju jajników
Dysgenezja gonad z 46, XX
Zamiast jajników tkanka łączna, hipogonadyzm hipergonadotropowy,
Jajnikowo-jądrowe DSD
Obecna tkanka i jądra i jajnika u jednej osoby
Jądrowe DSD
Jądra u osoby 46,XX (gen SRY na ojcowskim X)
Wymień i krotko opisz zaburzenia rozwoju płci z nadmiarem androgenów
Wrodzony przerost nadnerczy
Dziedziczone autosomalnie recesywnie, wada syntezy kortyzolu. Stwierdza się wysoki poziom hydroksyprogesteronu. Leczy się hydrokortyzonem. Jest postać klasyczna ( z utratą soli i bez) i nieklasyczna . Maskulinizacja narządów zewnętrznych
Niedobór aromatazy
Przyczyną jest niedomór łożyskowej aromatazy - Z DHEA nie powstają estrogeny. Objawem jest maskulinizacja żeńskich narządów noworodka oraz tradzik, hirsutyzm u matki
Zaburzenia rozwoju płci: wymień i krótko opisz zaburzenia rozwoju jąder
Zespół Swyera
Mutacja genu SRY-> dysgenezja gonad u osoby 46,XX, fenotyp żeński, zamiast jajników tkanka łączna
Zespoły zaniku jąder
Przyczyny autoimmunologiczne i naczyniowe. Jeśli wystąpi wcześnie: fenotyp i narządy żeńskie, jeśli późno: męskie
Opisz krótko zespół Turnera
Opisz zespół Klinefertera
Jaka skala ocenia zespół CAIS?
Quingley
6/7: całkowita niewrażliwość na androgeny
Opisz kryteria rozpoznania PCOS i PCO
PCO: minimum 12 pęcherzyków 2-9mm w jajniku i/lub objętość jajnika >10ml
Co to prolaktynemia czynnościowa?
W odpowiedzi na bodziec, bez chorób organicznych przysadki
Diagnostyka zespołu Cushinga
- KRÓTKI TEST HAMOWANIA DEKSAMETAZONEM
Badanie przesiewowe. 1mg DXM pacjent przyjmuje przed snem, rano pomiar kortyzolu. <50nm kortyzolu wyklucza Cushinga
Leki stosowane w leczeniu osteoporozy
Bisfosfoniany (alendronian, ibadronian, zoledronian, ryzedronian)
Donesumab (agonista RANKL)
Raloksyfen (modulator receptora estrogenowego)
Wymień patologiczne przyczyny hiperprolaktynemii
- Prolactinoma
- Brak hamującego wpływu dopaminy (np. guzy podwzgórza i szypuły przysadki)
- Niedoczynność tarczycy (TRH pobudza wydzielanie PRL)
- Choroby nerek i wątroby (zaburzenie metabolizmu)
Jakie odchylenia w badaniach laboratoryjnych są charakterystyczne dla prolactinoma?
PRL 10xGGN (górna granica normy)
Zniesienie rytmu dobowego PRL
poziom PRL skorelowany z wielkością guza
Leczenie hiperprolaktynemii
BROMOKRYPTYNA,
- KABERGOLINA,
- chinagolid
Wyjaśnij pojęcia:
Menopauza,
Perimenopauza,
Premenopauza,
Postmenopauza
Co ma największy wpływ na wiek wystąpienia menopauzy?
GENY, dopiero dalej środowisko!
Jakie zmiany hormonalne zachodzą w trakcie menopauzy? (co rośnie a co spada)
WZROST:
FSH i LH
SPADEK:
Estradiolu, inhibiny, progesteronu, androgeny, SHBG
Główny estrogen w czasie menopauzy to..
Estron (E1)
Najczęstszy czynny hormonalnie guz jajnika w okresie pomenopauzalnym to..
Ziarniszczak. Produkuje estrogeny przez co u co piątej kobiety z ziarniszczakiem wykrywany jest też rak endometrium!
Jaką rolę pełnią estrogeny i progesteron w HTZ?
Estrogeny : żeby znieść dokuczliwe objawy
Progesteron: żeby zapobiegać krwawieniom i rakowi endometrium
Komu zaproponujesz HTZ jednoskładnikową, a komu dwuskładnikową?
Jednoskładnikowa:tylko dla kobiet po histerektomii (ryzyko raka endometrium)
Dwuskładnikowa: całej reszcie
Wymień i opisz krótko schematy HTZ (hormonalnej terapii zastępczej)
1) ciągła : bez krwawień z odstawienia, polecana w pierwszym roku menopauzy
2) Sekwencyjna : Estrogeny przez 3 tygodnie, przez ostatnie 10-14 dni też progesteron
3) Ciągła-sekwencyjna: Estrogeny bez przerwy, 10-14 dni gestagen
W 2. i 3. obecne krwawienia z odstawienia, najlepsze odwzorowanie naturalnych cyki miesięcznych
Jakie skale oceniają nasilenie menopauzy?
Greene’a
Kuppermana
Korzyści ze stosowania hormonalnej terapii zastępczej (5)
Hormonalna terapia zastępcza zwiększa ryzyko wystąpienia (wymień 5)
1) żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej – w przypadku estrogenów przyjmowanych doustnie,
2) udaru niedokrwiennego mózgu,
3) kamicy żółciowej i zapalenia pęcherzyka żółciowego – w przypadku estrogenów przyjmowanych doustnie,
4) otępienia – przy HTZ rozpoczętej po 65. rż.,
5) raka piersi – ryzyko największe w przypadku stosowania długotrwałego (> 10 lat) i w późnym wieku (> 60 r.ż.).
