Endokrynologia - przytarczyce Flashcards
Hipokalcemia : kiedy stwierdzamy, objawy (minimum 4)
>2,25mmol/L
Objawy - akronim CATS
C: convulsions, cataract
A: arrhytmias (wydłużenie QT)
T: Tetany, trophic lessions
S: Spasm, stridor
+ zapalenie jąder podstawy
Przyczyny hipokalcemii (6)
- Niedożywienie, niedobór D3
- Niedoczynność przytarczyc
- Odkładanie wapnia w tkankach miękkich (zapalenie trzustki, zespół głodnych kości)
- Bisfosfoniany
- Hiperfosfatemia (np. niewydolność nerek, zespół lizy guza)
- Masywne przetoczenia (cytryniany)
Co to zespół głodnych kości?
Po zlikwidowaniu przyczyny nadczynności przytarczyc kości pobierają bardzo dużo wapnia do krwiotworzenia -> hipokalcemia
Tężyczka - przyczyny
Zasadowica oddechowa
Hipo: Mg, K, Ca
Hiperfosfatemia
Leczenie tężyczki (ostre, przewlekłe)
Ostre: 20ml 10% glukonolaktobionianu wapnia / chlorku wapnia
Przewlekłe: 3-6g CaCO3 p.o, witamina D3
Hiperkalcemia: Objawy (dużo)
Hiperkalcemia: przyczyny (8)
- Nadczynność przytarczyc
- Przerzuty osteolityczne
- Unieruchomienie
- Zespół Burnetta
- Tiazydy
- Zespół Williamsa
- Zespół Janesa
- Zatrucie witaminą D3
Co to zespół Burnetta?
INACZEJ ZESPÓŁ MLECZNO-ALKALICZNY
hiperkalcemia i zasadowica metaboliczna spowodowana nadmiernym spożywaniem przetworów mlecznych bogatych w łatwo przyswajalny wapń i leków alkalizujących
Jak można się zatruć witaminą D3?
Żreć za dużo D3
Ektopowe wydzielanie D3 przez ziarniniaki : w sarkoidozie, gruźlicy
Leczenie hiperkalcemii
Nawadnianie, furosemid
Hamowanie resorbcji wapnia z kości: kalcytonina, denosumab, bisfosfonian
GKS (hamują wchłanianie)
Kalcymimetyki (cynakalcet)
Dializa
Nadczynność przytarczyc: pierwotna - przyczyny
85%: pojedynczy gruczolak, niezależny od Ca2+
Epidemiologia pierwotnej nadczynności przytarczyc
Głównie kobiety około 50rż. 5% - element MEN1, MEN2A
Pierwotna nadczynność przytarczyc: elektrolity, hormony
Krew:
Hiperkalcemia, hipofosfatemia,
Mocz:
hiperfosfaturia, hiperkalcyuria
Hormony:
Hiper-PTH
Pierwotna nadczynność przytarczyc: co w badaniach obrazowych
RTG: Zanik, torbiele kostne, złogi wapnia
Densytometria: osteopenia, osteoporoza
Przyczyny wtórnej nadczynności przytarczyc
Jest wywołana hipokalcemią, najczęściej w przewlekłej chorobie nerek. Hipokalcemia wywołuje przerost przytarczyc.
Wtórna nadczynność przytarczyc: wyniki badań laboratoryjnych
Dużo fosforanów, mało wapnia
Wysoki parathormon, kreatynina
Co to trzeciorzędowa nadczynność przytarczyc? Jakie wyniki badań laboratoryjnych?
Autoimmunizacja przytarczyc w nadczynności wtórnej, najczęściej u osób dializowanych/po przeszczepie nerki. Wysoko wapń, parathormon, fosforany
Co to test Ellswortha-Howarda?
Polega na oznaczeniu wydalania cAMP i fosforanów z moczem w warunkach podstawowych i po podaniu parathormonu. Wzrost wydalania cAMP i fosforanów z moczem po PTH wskazuje na niedobór endogennego parathormonu jako przyczynę objawóW
