Endokrynologia - nadnercza Flashcards

1
Q

Choroba Addisona - przyczyny

A

Autoimmunizacja 80%

HIV, gruźlica

Adrenoleukodystrofia

Wrodzone

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Choroba Addisona - objawy

A

NIEDOBÓR GKS :

Chudnięcie, bóle mięśni, gorączka, limfocytoza, eozynofilia, anemia, hipoglikemia, niskie ciśnienie tętnicze

NIEDOBÓR MKS:

Smaczek na słone przekąski, nudności, zawroty głowy, hipotonia ortostatyczna, hiponatremia, hiperkaliemia

NIEDOBÓR ANDROGENÓW:

Utrata libido, owłosienia, sucha skóra

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Choroba Addisona: diagnostyka (przesiewowa, złoty standard, różnicowanie)

A

PRZESIEWOWO: kortyzol poranny

ZŁOTY STANDARD: Stymulacja z ACTH (ocena rezerwy nadnerczowej)

Różnicowanie wtórna/pierwotna: Poziom ACTH

Patogeneza: jeśli autoimmunologiczna, wzrost przeciwciał przeciw 21-hydroksylazie, zanik nadnerczy w TK

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jakie leki mogą wywołać polekową niedoczynność nadnerczy? (3)

A

Mitotan, ketokonazol, etomidat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Co to zespół Waterhouse-Friedrichsen?

A

Niedoczynność nadnerczy wywołana masywnym krwotokiem w sepsie meningokokowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wyjaśnij pojęcia:

Zespół Cushinga

Choroba Cushinga

A

Zespół: objawy z nadmiaru GKS

Choroba: Zespół Cushinga wywołany nadmiarem ACTH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Podaj podział i przyczyny zespołu Cushinga

A

Egzogenny: Jatrogennie

Endogenny:

  • Choroba Cushinga (mikrogruczolak przysadki)
  • Ektopowe wydzielanie ACTH przez raka drobnokomórkowego płuca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Choroba Cushinga - co w wynikach morfologii, elektrolitach (K, Ca, P), gazometrii, glukozy

A

MORFOLOGIA: Policytemia, Granulocytoza z limfopenią, eozynocytopenia, monocytomenia, trombocytopenia

ELEKTROLITY: Hipokaliemia, hipofosfatemia, hipokalcemia

GAZOMETRIA: Zasadowica metaboliczna

HIPERGLIKEMIA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Diagnostyka choroby Cushinga (Przesiewowe, różnicujące)

A

Przesiewowe: Kortyzol wieczorny, dobowa zbiórka moczu, hamowanie 1mg deksametazonem (krótki test)

Różnicujące: Stężenie ACTH w surowicy, stymulacja CRH, hamowanie 8mg deksametazonem (długi test)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Co to zespół Carneya?

A

Dziedziczny rozrost mikroguzkowy nadnerczy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Co to zespół McCune-Albright?

A

Zmiany kostne, plamy kawy z mlekiem, nadczynność nadnerczy lub przytarczyc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Leczenie zespołu Cushinga

A

Odstawienie GKS

Farmakoterapia: Mitotan, ketokonazol

Chirurgia (ostateczność) : obustronna adrenalektomia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Co to zespół Nelsona?

A

Wzrost gruczolaka przysadki po obustronnej adrenalektomii (gdy gruczolak nie jest już hamowany kortyzolem). Objawia się hiperpigmentacją skóry i zaburzeniami neurologicznymi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hiperaldosteronizm pierwotny: Przyczyny

A

Patologia nadnerczy - niezależna od układu RAA nadprodukcja aldosteronu

  • Gruczolak nadnerczy (zespół Conna)
  • Idiopatyczny obustronny rozrost nadnerczy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Objawy hiperaldosteronizmu pierwotnego

A

Nadciśnienie oporne

Tężyczka, wielomocz (oba z hipokaliemii, plus zasadowica)

Polidypsja

Parestezje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hiperaldosteronizm pierwotny: co w badaniach elektrolitów (Na, K, Mg), gazometrii

A

Hipokaliemia, hipernatremia, hipomagnezemia, zasadowica metaboliczna

17
Q

Co odróżnia hiperaldosteronizm pierwotny od wtórnego?

A

Poziom reniny w osoczu (wysoki we wtórnym, niski w pierwotnym)

18
Q

Diagnostyka hiperaldosteronizmu pierwotnego - badanie przesiewowe

A

Przesiewowe: wskaźnik aldosteronowo-reninowy (ARR) - stosunek aldosteronu do aktywności reninowej osocza (ARO)

  • ↓ ARO,
  • ↑ ALDOSTERONU we krwi,
  • ZWIĘKSZENIE ARR >30.
19
Q

Diagnostyka hiperaldosteronizmu pierwotnego: test potwierdzenia

A

BRAK HAMOWANIA wydzielania aldosteronu w testach hamowania

(3-dniowa dieta BOGATOSODOWA, test z 0,9% NaCl/KAPTOPRYLEM/FLUDROKORTYZONEM),

- BRAK POBUDZENIA wydzielania reniny w testach pobudzenia
(TEST PIONIZACJI poprzedzony DIETĄ UBOGOSODOWĄ / podaniem FUROSEMIDU).

20
Q

Pierwotny hiperaldosteronizm: kiedy nie musisz wykonywać testu potwierdzenia? (3 warunki)

A
  • Hipokaliemia
  • Niewykrywalna renina
  • Aldosteron >20ng/dL
21
Q

Leczenie hiperaldosteronizmu pierwotnego

A

Jednostronna adrenalektomia: z wyboru przy gruczolaku. Wymaga przygotowania spironolaktonem.

Farmakologiczne: Spironolakton, eplerenon. Preferowana przy przeciwwskazaniach do operacji, obustronnym rozroście nadnerczy, mnogich gruczolakach

22
Q

Przełom nadnerczowy: przyczyny

A

Najczęściej: niedostateczna osłona GKS w sytuacji stresowej u osoby chorej na Addisona

Zespół Waterhouse-Friedrichsen

23
Q

Przełom nadnerczowy: objawy, Na+,K+, Glc

A

Wymioty

Hipotensja

Zaburzenia świadomości,

Gorączka

Hiponatremia, hiperkaliemia, hipoglikemia

24
Q

Przełom nadnerczowy: postępowanie

A

Hydrokortyzon i.v.

Płynoterapia

10%Glc

25
Q

Pheochromocytoma: dlaczego nazywamy ją guzem 90%? (5)

A

Bo:

  1. 90% jest jednostronnie
  2. 90% łagodne
  3. 90% zlokalizowane w nadnerczach
  4. 90% chorych stanowią dorośli
26
Q

Pheochromocytoma: objawy

A

Nadciśnienie tętnicze

Hipotensja ortostatyczna

Objawy aktywacji współczulnej

BLADA SKÓRA!! nie czerwona

27
Q

Pheochromocytoma : jakie badania?

A

OBRAZOWE:

  • TK!
  • MR
  • Scyntrygrafia z MIBG, somatostatyną

BIOPSJI NIE WOLNO

Konsultacja genetyczna

28
Q

Leczenie pheochromocytomy

A

2-etapowe:

1) Przygotowanie alfa-blokerem (doksazosyna, prazosyna). Dopiero potem można podać beta-bloker.

W celu opanowania nadciśnienia: Fentolamina (alfa-bloker)

2) Chirurgiczne usunięcie guza

29
Q

W skład jakich zespołów genetycznych wchodzi pheochromocytoma?

A
  • MEN2A i MEN2B (mutacja protoonkogenu RET),
  • Von Hippla i Lindaua (mutacja genu VHL),
  • Nerwiakowłókniakowatość typu 1 (mutacja genu NF1).
30
Q

Epidemiologia pheochromocytomy

A

Obie płcie tak samo często, 30-40rż

31
Q

Co to incydentaloma?

A

Przypadkowo wykryty, bezobjawowy, nieczynny hormonalnie gruczolak nadnerczy

32
Q

Diagnostyka incydentalomy. Cechy gruczolaka (7)

A

Wykryta przypadkowo w USG, potwierdzona TK

Cechy gruczolaka:

  1. <4cm
  2. Densyjność <10j.H
  3. Okrągły kształt
  4. Homogenna struktura
  5. Wyraźne granice
  6. Wypłukanie >50%kontrastu w ciągu 10min
  7. Wzrost <0.5cm/rok
33
Q

Incydentaloma: wskazania do operacji (laparoskopowej, otwartej)

A

Laparoskopowo:

Guz czynny hormonalnie, >5cm, >30j.H, słabe wypłukiwanie kontrastu

Na otwarto:

>8cm

Cechy inwazyjności guza

34
Q

Rak kory nadnerczy: objawy

A

Większość czynna hormonalnie. Objawy związane z nadmiarem kortyzolu, androgenów, rzadko estrogenów.

35
Q

Rak kory nadnerczy: Diagnostyka

A

Nie robi się biopsji

Cechy raka w TK (>4cm, hiperdensyjność, słabe wypłukiwanie kontrastu, szybki wzrost)

Hormony: hiperkortyzolemia, 17-ketosteroidy w moczu, androgeny

36
Q
A