Cognitieve stoornissen en dementie

Question 1

Cognitie

Answer 1

De mentale activiteit en het proces van kennisverwerving door warneming en het verwerken van de daarmee opgedane informatie door het denken

Question 2

Dementie

Answer 2

verzamelnaam voor het symptomen die invloed hebben op de cognitieve functies

Question 3

Risicofactoren dementie

Answer 3

gehoorsverlies, leeftijd, lage opleidingsniveau, genetica (10%), depressie, alcohol/roken, cardiovasculair (hypertensie, diabetes, metabool syndroom, roken)

Question 4

Dementie criteria

Answer 4

• Interferentie in dagelijks functioneren
• afgenomen functie tov eerder
• niet verklaard door deler / depressie
• diagnose obv objectieve testen
• cognitieve achteruitgang in 2 of meer domeinen (geheugenproblemen, executieve functies, visuopatieel, taal, gedrag, & persoonlijkheid (samen)

Question 5

Mild Cognitieve impairment (MCI)

Answer 5

aandoening in 1 of meer cognitieve domeinen. GEEN interferentie in dagelijks functioneren
Belangrijke kenmerken (50% binnen 3 jaar dementie). geen behandeling voor.

Question 6

Ziekte van Alzheimer

Answer 6

Meest voorkomende vorm van dementie
Verlies van cholinerge neuronen in de hippocampus
Criteria van dementie +
- traag beloop maanden/jaren
- als eerst verlies op
* geheugen / worodvindstoornissen
* visuopatieel
* uitvoerende functies (oordeelsvermogen, planning, probleemoplossend vermogen)
- afwezigheid van cerebrovascculaire schade
NB Zekerheid diagnose bij genmtuatie PSEN1/2, APP)

Question 7

Pathofysiologie alzheimer

Answer 7

Tau dysfunctie

Question 8

Vasculaire dementie oorzaken

Answer 8

hypoperfusie (shock, stenose), bloeding, infarct

Question 9

Criteria vasculaire dementie

Answer 9

Afwijkingen wel bij LO als op beeldvorming
interferentie in dagelijks functioneren
Er is een relatie tussen functioneren en radiologische afwijkingen merkbaar door bv
_ ontstaan binnen 3 mnd na CVA
abrupte verslechtering cognitive functie
Fluctuaties of stapsgewijze verslechtering

Question 10

Vascular vs alzheimer

• onset
• progressie
• neurologische bevindingen
• memory
• executive function
• dementia type
• neuroimaging
• gait
• cardiovascular history

Answer 10

• sudden or gradual VS gradual
• slow, stepwise fluctuation VS constant insidious decline
• evidence of focal deficits VS subtle or absent
• mildly affected VS early and severe deficit
• early and severe VS late
• subcortical VS cortical
• infarcts or white matter lesions VS normal; hippocampus atrophy
• often disturbed early VS usually normal
• TIA, stroke, risk factors VS less comon

Question 11

Lewy body Dementie

• incidentie
• start stoornis
• pathofysiologi

Answer 11

• 3.5 per 100000 persoon jaren
• begint met stoornis in aandacht en visuopatieel
• alpha syncucleine (eiwit betrokken bij neurotransmissie) gaat kapot en vormt Lewy bodies)

Question 12

Lewy body dementie: klinische verschijnselen

Answer 12

2 of meer kernsymptomen

• progressieve cognitieve achteruitgang
• fluctuerend beloop
• terugkerende gedetailleerde visuele hallucinaties
• parkinsonisme

Overige symptomen: overgevoeligheid antipsychotica, wanen, angst/apathie, hypersomnia, depressie

Indicateive biomarkers: PSG, DAT scan, MIBI scan

Question 13

Diagnostiek Demenetie

Answer 13

CGA, neuropsycholigsche onderzoek, beeldvorming hersenen, op indicatie liquor punctie

Question 14

Neuropsychologisch onderzoek

Answer 14

NPO: anamnese, hetero anamnese, cognitieve testen en observatie gedrag, duurt 2-3 uur.
Voordelen: universele manier om cognitie te kwantificeren, mogelijkheid om te herhalen over tijd
Voorzorgen: confounders: gebrek aan motivatie, vermoeidheid, depressie, faalangst, pijn, dier, intoxicatie, medicatie. Niet iedereen is direct te testen. 2 maanden na alcholabstinentei, 3-6 maanden na dleier

Question 15

DAT scan

Answer 15

Dopamine imaging
Gebruikt voor Lewy body dementie
Degeneratie nitro striatale neuronen
(= onderstuenende biomarker in diagnose)

Question 16

Liquor diagnostiek

Answer 16

Bepalingen
- uitsluiten infectie
- tot eiwit, glucose , leuko's
- kweek, gram preparaat
Antistoffen
- paraneoplastisch  / auto-immuun
Cellen
- metastasen, primaire tumoren (bv lymfeoom)
- biomarkers:
- AD: Abeta, tau, pTau
- CJD: 14-3-3 eiwit

Question 17

Liquor bij alzheimer

Answer 17

verlaagd amyloid beta, verhoogd tau
Positieve biomarkers:
- 60% binnen 3 jaar dementie
- 80% binnen 10 jaar

Question 18

behandeling van dementie

non farmacologisch

Answer 18

case manager
dagopvang
maatschappelijk werk
dietist
ergotherapie
bieden van structuur

Question 19

Farmacologische interventies:

Answer 19

choline-esterase remmers (bij CDR 1-2) (rivastigmine, galantamine)
aducanumab