#6 Leki przeciwdepresyjne Flashcards
Depresja
Choroba afektywna, dająca objawy takie jak:
- obniżony nastrój, nadmierne koncentrowanie się na negatywnych myślach
- niskie poczucie własnej wartości
- utrata motywacji
- opóźnienie myśli, działania
- utrata libido
- zaburzenia snu i apetytu
Może mieć postać łagodną lub ciężką, z towarzyszącymi halucynacjami czy próbami samobójczymi.
Często występuje z innymi zaburzeniami psychicznymi, np. uzależnieniem od leków czy zaburzeniami jedzenia.
Może być związana z neurodegeneracją i zmniejszoną neurogenezą w hipokampie.
Teoria monoaminowa
Zakłada, że depresja jest wywołana przez czynnościowy niedobór przekaźników monoaminowych, noradrenaliny i 5-hydroksytryptaminy (5-HT), w pewnych regionach mózgu, podczas gdy mania wynika z ich czasowego nadmiaru.
Typy leków przeciwdepresyjnych
1) Inhibitory wychwytu monoamin
2) Antagoniści receptora monoamin
3) Inhibitory monoaminooksydazy (MAO)
Jak działają inhibitory wychwytu zwrotnego monoamin?
Poprzez hamowanie wychwytu zwrotnego noradranaliny lub/ i 5-HT
Co robią inhibitory MAO?
Hamują jedną lub obie formy mózgowej MAO, zwiększając przez to ilość noradrenaliny i 5-HT w zakończeniach nerwowych.
Hamowanie MAO A jest związane z działaniem przeciwdepresyjnym. Większość leków jest nieswoista.
MOKLOBEMID jest swoistym, selektywnym inhibitorem MAO A
Ile czasu potrzebują leki przeciwdepresyjne by wywołać korzystne działanie?
Przynajmniej 2 tygodnie
Jak dzielimy inhibitory wychwytu zwrotnego monoamin
1) SSRI
2) Klasyczne TLPD (Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne)
3) Inne inhibitory wychwytu zwrotnego 5-HT/NA
Inhibitory wychwytu zwrotnego monoamin; SSRI
Są to:
- Fluoksetyna
- Fluwoksamina- mniej nudności
- Paroksetyna- reakcja odstawienna
- Citalopram
- Escitalopram- aktywny S izomer citalopramu
- Sertralina
DZIAŁANIE: wysoce selektywne dla 5-HT
DZ. N: nudności, biegunka, pobudzenie, bezsenność, anorgazmia, hamuje metabolizm innych leków-> ryzyko interakcji, KARDIOTOKSYCZNOŚĆ
RYZ. PRZEDAWKOWANIA: Niskie, nie może być używane w kombinacji z inhibitorami MAO
Inhibitory wychwytu zwrotnego monoamin; klasyczne TLPD
Są to:
- Imipramina- Nieselektywna, przekształcana do dezipraminy
- Dezipramina- Selektywna dla NA
- Amitryptylina- Nieselektywna
- Nortryptylina- Selektywna dla NA
- Klomipramina- Nieselektywna
DZIAŁANIE: Hamuje wychwyt zwrotny NA i 5-HT
DZ. N: Sedacja, dz. cholinolityczne, niedociśnienie, drgawki, interakcje z innymi lekami hamującymi OUN (alkohol, inhibitory MAO)
RYZ. PRZEDAWKOWANIA: Wysokie w kombinacji z lekami hamującymi OUN.
Przy przedawkowaniu zmieszanie, mania i zaburzenia rytmu serca.
Inhibitory wychwytu zwrotnego monoamin; inne
Są to:
- Wenlafaksyna
- Duloksetyna
- Milnacipran
- Dziurawiec zwyczajny (akt. cz. to hyperforyna)
Są podobne do TLPD, ale nie mają działań blokujących receptory, czyli maja mniej działań niepożądanych.
Zmniejszają ryzyko działań sercowych, więc przy przedawkowaniu są bezpieczniejsze niż TLPD
Wenlafaksyna
DZIAŁANIA: Słaby nieselektywny inhibitor wychwytu zwrotnego 5-HT/NA
DZ. N: Jak SSRI
RYZ. PRZEDAWKOWANIA: Bezpieczny przy przedawkowaniu
UWAGI: Działa lepiej i szybciej u pacjentów “opornych na leczenie”
Duloksetyna
DZIAŁANIA: Silny nieselektywny inhibitor wychwytu zwrotnego 5-HT/NA
DZ. N: Sedacja, zawroty głowy, nudności, zaburzenia seksualne
RYZ. PRZEDAWKOWANIA: Jak SSRI
UWAGI: Stosowany również przy nietrzymaniu moczu i w zaburzeniach lękowych
Milnacipran
DZIAŁANIA: Selektywny dla NA
DZ. N: Mniej niż TLPD
RYZ. PRZEDAWKOWANIA: Jak SSRI
UWAGI: Nie hamuje funkcji seksualnych
Dziurawiec zwyczajny (akt. cz. to hyperforyna)
DZIAŁANIA: Słaby nieselektywny inhibitor wychwytu zwrotnego 5-HT/NA
DZ. N: Ryzyko interakcji lekowych z powodu nasilonego metabolizmu
RYZ. PRZEDAWKOWANIA: -
UWAGI: Podobna skuteczność do innych leków p-dep., mniej ostrych działań niepożądanych
Inhibitory selektywne dla NA
Bupropion- również hamuje wychwyt dopaminy
Maprotylina
Reboksetyna
Bupropion
DZIAŁANIA: Selektywny inhibitor NA
DZ. N: Ból głowy, suchość w ustach, bezsenność
RYZ. PRZEDAWKOWANIA: Drgawki w wysokich dawkach
UWAGI: Stosowany w depresji związanej z lękiem
Maprotylina
DZIAŁANIA: Selektywny inhibitor NA
DZ. N: Jak TLPD
RYZ. PRZEDAWKOWANIA: Jak TLPD
Reboksetyna
DZIAŁANIA: Selektywny inhibitor NA
DZ. N: Ból głowy, suchość w ustach, bezsenność
RYZ. PRZEDAWKOWANIA: bezpieczna po przedawkowaniu (niewielkie ryzyko zaburzeń rytmu serca)
Antagoniści receptorów dla monoamin
Mirtazapina
Trazodon
Mianseryna
Niskie ryzyko dz. n sercowo-naczyniowych w porównaniu z TLPD.
Mirtazapina
DZIAŁANIA: Blokuje rec. a2, 5-HT2c, 5-HT3
DZ. N: Suchość w ustach, sedacja, przyrost wagi
UWAGI: Szybsze działanie niż inne p. dep.
Trazodon
DZIAŁANIA: Blokuje rec. 5-HT2a i 5-HT2c, H1
DZ. N: Sedacja, niedociśnienie, zaburzenia rytmu serca
Mianseryna
DZIAŁANIA: Blokuje rec a1, a2, 5-HT2a i H1
DZ. N: Agranulocytoza, anemia aplastyczna
UWAGI: Na początku stosowania zaleca się morfologię krwi
Inhibitory MAO
Fenelzyna
Tranylycypromina- hamuje nieodwracalanie MAO-A i MAO-B
Izokarboksazyd
Maklobemid- Selektywny MAO-A
Przy ich stosowaniu trzeba zwrócić uwagę na pokarmy zawierające TYRAMINĘ, gdyż może to prowadzić do ciężkich interakcji, tzw. “reakcji serowej”- czyli odpowiedź nadciśnieniem
DZ. N: Nudności, niepokój, bezsenność, niedociśnienie, wzrost masy ciała
Rzadko stosowane ze względu na ich dz. n oraz poważne interakcje
Reakcja serotoninowa
To hipertermia, sztywność mięśniowa, zapaść sercowo-naczyniowa.
Może się zdarzyć, jeśli SSRI podamy razem z Inhibitorami MAO
Blok jakich receptorów powodują TLPD?
H1
a
Muskarynowych
Lit
WSKAZANIE: mania, choroba jedno/dwubiegunowa
DZ. N: Objawy móżdżkowe, moczówka prosta, niewydolnośc nerek
Ulega reabsorbcji w cewce bliższej, przez co eliminacja jest zmniejszona, leki moczopędne nasilają reabsorpcję
Leki przeciwdepresyjne poprawiające nastrój pacjenta
TLPD i Inhibitory MAO
