#3 Dna moczanowa Flashcards
Dna moczanowa definicja
Objaw chorobowy hiperurykemii polegający na zapaleniu stawów spowodowany alkalizacją moczanu sodu w płynie stawowym, fagocytozą kryształków i powstawaniem ich złogów w tkankach stawowych i narządach, malzowniach usznych, nerkach, cewkach zbiorczych.
Powtarzające się ostre epizody zapalenia w obrębie stawu (napady dny) i przejście procesy w stan przewlekły prowadzą do uszkodzenia chrząstki stawowej oraz kości.
Hiperurykemia
Stężenie kwasu moczowego w surowicy powyżej 6 mg/dl u kobiet lub 6,8 mg/dl u mężczyzn
Podział dny moczanowej
1)pierwotna - spowodowana genetycznie uwarunkowanymi nieprawidłowościami enzymów metabolizmu puryn
2)Nabyta (wtórna) -
-zwiększony rozpad nukleotydów w ustroju,
-zwiekszona podaż puryn w diecie (mięso),
-nadużywanie alkoholu (piwo),
zwiekszona podaż fruktozy (owoce),
-zmniejszone wydalanie kwasu moczowego (nefropatie),
-zwiększenie metabolizmu komórkowego w nowotworach krwi,
-pogorszenie wydalania kwasu moczowego przez leki (ASA)
Postaci kliniczne (fazy) dny moczanowej)
- Napad dny
- Hiperurykemia bezobjawowa
- Dna przewlekła
Napad dny moczanowej
Nagły, silny ból i obrzęk stawów
W okolicy stawu widoczny rumień
Objawy najczęściej dotyczą stawu śródstopno-paliczkowego 1, powstają w nocy lub wcześnie rano
Trwa od 10dni do 3 tyg bez leczenia
Hiperurykemia bezobjawowa
Bezobjawowy okres miedzy napadami dny ale z obecnością złogów moczanu sodu
Trwa od 6 miesięcy do 2 lat
Dna przewlekla
Przewlekle zapalenie stawów, nadżerki kostne, w badaniu RTG guzki dnawe w okolicy stawów i innych tkankach, może dojść do niewydolności nerek
NLPZ w dnie moczanowej ogólna charakterystyka, mechanizm
NLPZ to leki pierwszego rzutu w leczeniu dny moczanowej
Przykładowe leki: diklofenak, naproksen, ibuprofen
1) Hamują wytwarzanie prostaglandyn - stan zapalny i ból
2)Hamują fagocytozę kryształków moczanowych = hamują uwalnianie wolnych rodników, prostaglandyn, cytokin które pogłębiają stan zapalny
Terapia NLPZ ma charakter krótkotrwały, leki podaje się w dawkach maksymalnych z osłoną IPP (inhibitory pompy protonowej)
Wszystkie NLPZ maja podobna skuteczność poza ASA - POWODUJE WZROST STEZENIA KWASU MOCZOWEGO W OSOCZU !
Kolchicyna
Mechanizm: Wiąże się z tubuliną co zapobiega migracji neutrofilii do stawu, powodując depolimeryzacje mikrotubul i osłabienie poruszania się
-Zapobieganie produkcji glikoprotein o działaniu zapalnym przez neutrofile
-Podawana doustnie, należy podać 12h od objawów
Działania niepożądane
-Kurczowy ból brzucha
-Nudności, wymioty, biegunka
-ostre zapalenie żołądka i jelit
-Neutropenia
-Krwawienie z przewodu pokarmowego
-Uszkodzenia nerek
-Wysypki, świąd, pieczenie
GKS w dnie moczanowej
Są stosowane rzadko, głównie przy przeciwskazaniu do NLPZ i kolchicyny lub ich nieskutenczosci, np. prednizon
Kanakinumab
-Ludzkie przeciwciało przeciw prozapalnej interleukinie 1beta
-przeznaczone dla pacjentów którzy mają przeciwskazania do leków NLPZ i kolchicyny, lub leczenie jest nieskuteczne w dnie moczanowej
-U pacjentów z gorączkami nawrotowymi, dnawym zapaleniem stawów
Działania niepożądane
-Zwiększa ryzyko ciężkich infekcji, gruźlicy
-Zakażenia układu oddechowego
-Zakażenia ucha
-Nefrotoksycznosc
-Zakażenia układu moczowego
W jakim celu stosuje się terapie przewlekłą oraz jakie są do niej wskazania
1) W celu obniżenia stężenia kwasu moczowego w surowicy <6mg/dl, leczenie obniżające należy rozpocząć 2-3 tyg po napadzie ostrej dny moczanowej
2)Wskazania
-Znaczna hiperurykemia
-Kamica nerkowa
-Niewydolność nerek
-Guzki dnawe
Allopurynol
Lek pierwszego rzutu w przewlekłej dnie moczanowej w okresach pomiędzy ostrymi napadami, a głównym zadaniem jest przedłużenie tych okresów
Mechanizm:
Blokuje oksydazę ksantynową, która utlenia hipoksantynę poprzez ksantynę do kwasu moczowego, czyli allopurinol hamuje syntezę kwasu moczowego, w wyniku zahamowania oksydazy ksantynowej dochodzi do zwiększonego wydalania hipoksantyny i ksantyny z moczem, a poziom kw. moczowego we krwi i moczu się zmniejsza.
Allopurynol jest metabolizowany przez oksydazę ksantynową, ale powstający produkt- ALLOKSANTYNA- zachowuje zdolność hamowania oksydazy ksantynowej
Długi czas działania alloksantyny umożliwia podanie allopurynolu raz dziennie
Terapię allopurynolem można rozpocząć dopiero po 2-3 tyg. od wystąpienia objawów, bo allopurynol zwiększajac mobilizację kw. moczowego z tkanek może początkowo wywołać napad dny (aby tego uniknąć podaje się kolchicynę/ nlpz osłonowo)
Działania niepozadane
-ryzyko ataku dny na początku leczenia
-zaburzenia zoladkowo-jelitowe (nudności,wymioty)
-zespół nadwrażliwości, wysypki
-wysypki
-reakcje alergiczne
-Zespół Stevensa Johnsona
Febuksostat
- Inhibitor oksydazy ksantynowej, niepurynowy
Skuteczniejszy niż allopurinol ale ma groźniejsze działanie niepożądane - hepatotoskycznosc, biegunki, zawroty głowy, parestezje, senność
Wskazania
1) Przewlekła hiperurykemia ze złogami moczowymi
2)Zapobieganie hiperurykemi przy leczeniu chorób nowotworowych
Leki urykozuryczne
To Leki które zwiększają wydalanie kwasu moczowego przez bezpośrednie działanie na kanaliki nerkowe. Blokują one transporter odpowiedzialny za wchłanianie moczanów w kanaliku proksymalny i zwiększają ich wydalanie. Hamuje to tworzenie nowych zmian i zanik już obecnych guzków
NIE NALEŻY ICH ŁACZYĆ Z ASPIRYNĄ I SALICANAMI, PONIEWAŻ SALICYLANY ANTAGONIZUJĄ ICH DZIAŁANIE
Stosujemy, gdy Allopurynol daje efekty niepożądane
Przykłady : Porbenecid, Sulfinpyrazon, Benzbromaron
Stosowane razem z podwyższona podażą płynów oraz alkalizacją moczu(podanie np wodorowęglanu sodu) by zapobiec wytrącaniu się kryształów
Używane jako profilaktyka dla pacjentów z ciężką nawracającą dną moczanową. Terapie rozpoczyna się z osłoną NLPZ.
Nie łączyć z ASA
Działania niepozadane
-zaburzenia żołądkowo-jelitowe (sulfinpyrazon)
-zespół nerczycowy (probenecid)
-niedokrwistości
-skórne reakcje, nadwrazliwosci
